شناسایی پیامدها و پیشایندهای مشارکت مرتع داران در اجرای طرح های مرتع داری استان گیلان

محورهای موضوعی : مرتعداری

مهناز میرآخورلی ¹ , سیداکبر جوادی ² , حسین ارزانی ³

1 - دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد رشته مرتعداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه مرتع و آبخیزداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
3 - استاد دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران.

تاریخ دریافت : 1400/06/21 تاریخ پذیرش : 1400/07/30 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: پیامدها, پیش آیندها, مشارکت مرتع داران, استان گیلان, طرح های مرتعداری,

چکیده مقاله :

یکی از مهمترین چالش های زیست محیطی دو دهه گذشته از بین رفتن مراتع کشور است. مراتع از آنجایی قابل اهمیت هستند که بخش مهمی از منابع تجدیدشونده را تشکیل می دهند و هنوز زندگی شمار قابل توجهی از انسان ها و حیوانات به آن وابسته است. از این رو هدف این پژوهش شناسایی پیامدها و پیش آیندهای مشارکت مرتعداران در اجرای طرح های مرتعداری استان گیلان است. جامعه آماری این پژوهش مرتعداران استان گیلان هستند. تعداد کل مراتع استان گیلان که دارای طرح های مرتعداری بودند برابر با 186 مرتع است و تعداد 335 نفر از مرتعداران به عنوان پاسخ دهندگان به پرسشنامه به صورت تصادفی از بین مجریان طرح های مرتعداری در این مناطق انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده ها در این تحقیق پرسشنامه بود و برای بررسی فرضیه های پژوهش از تحلیل عاملی تاییدی و مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزیی استفاده شد. نتایج حاکی از تاثیر مثبت و معنی دار عوامل اقتصادی، اجتماعی، روان شناختی، نگرشی و آموزشی- ترویجی بر مشارکت مرتعداران در اجرای طرح های مرتعداری بود. همچنین مشارکت مرتعداران در اجرای طرح های مرتعداری بر سلامت مراتع، افزایش تولیدات دامی و رضایت مندی بهره برداران تاثیر مثبت دارد. نتایج بررسی نشان داد که تعادل دام و مرتع یکی از مهمترین عوامل تخریب مراتع گیلان می باشد و مادامی که این مساله برطرف نگردد، تمامی تلاش ها و اقدامات برای مدیریت، اصلاح و احیای مراتع بی فایده و یا بسیار کم اثر است.

چکیده انگلیسی:

Management The last decade of the twentieth century has come to an end while human society has been heavily involved in environmental problems and its dangers. One of the most important environmental challenges of the last two decades is the loss of the country's rangelands. Rangelands are important because they constitute an important part of renewable resources and still depend on the lives of a significant number of humans and animals. The statistical population of this study is rangeland owners in Guilan province. The total number of rangelands in Guilan province that have rangeland management plans is equal to 6 rangelands. The sample is equal to 5 rangeland owners. The data collection tool in this research is a questionnaire and to test the research hypotheses, confirmatory factor analysis and structural equation modeling with partial least squares approach have been used. The result of the research indicates the positive and significant effect of economic, social, psychological, attitudinal and educational factors on the participation of rangeland owners in the implementation of rangeland management projects. Also, the effect of ranchers 'participation in the implementation of rangeland management projects on rangeland health, increasing livestock production and farmers' satisfaction was positive and significant. Livestock and rangeland balance is one of the most important factors in the destruction of rangelands in Guilan, and until this issue is resolved, all efforts and measures to manage, improve and rehabilitate rangelands are useless or very ineffective.