بررسی قصاید سنایی بر اساس نظریۀ تبادلی «پیتر بلاو»

محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

عصمت احمدی رکن آباد ¹ , دکترعزیزاله توکلی کافی آباد ² , دکتر محمود صادق زاده ³

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
2 - استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، ایران.
3 - دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد یزد، ایران

تاریخ دریافت : 1399/03/21 تاریخ پذیرش : 1399/03/21 تاریخ انتشار : 1397/06/01

کلید واژه: سنایی, ادبیات تعلیمی, جهل, خردورزی, پیتر بلاو,

چکیده مقاله :

بر اساس نظریۀ تبادلی پیتر بلاو، هر یک از افراد جامعه، در جریان تبادلات و پیوندهای اجتماعی خود با دانش اندوزی در گروه‌هایی قرار می‌گیرند که پاداش نصیب آن‌ها شود و به واسطۀ این پاداش، پیوند اجتماعی آن‌ها با علم و خردورزی محکم می‌شود؛ اما اگر این افراد به‌عنوان اعضای جامعه، در فرایند همین معاملات تبادلی، هیچ‌گونه پاداشی در مقابل کنش خود دریافت نکنند، رشتۀ پیوند و تعاملات آن‌ها با علم و دانش‌اندوزی، سست و از هم گسیخته خواهد شد و در نتیجه در همان جهالت باقی خواهند ماند. در این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی و با مراجعه به منابع نظری تحقیق، تلاش شده است تا محورهای جامعه‌شناسانۀ نظریۀ پیتر بلاو در سروده‌های سنایی، مورد کنکاش قرار گیرد تا واکنش افراد جامعۀ به تصویر کشیده شده، در اشعار وی، در برابر کنش های موجود در محیط، تحلیل و بررسی شود. نتایج بررسی حاکی از آن است که وقتی قوۀ خردورزی انسان بسته باشد در مقابل با ورود هرگونه اطلاعات تازه، قادر به بررسی آن‌ها با دید عقلانی نیست و سنایی در قصایدش، مفاهیم پیرامون جهل و خردورزی را در جلوه‌های تقابلی آن در کنار هم قرار داده و از این راه مخاطبان را نسبت به مسائل تعلیمی بیدار کرده است.

چکیده انگلیسی:

According to Peter Blaw's theory of exchange, each member of society, during his or her social exchanges and connections with knowledge, falls into groups that receive rewards, and through these rewards, their social bond with knowledge and wisdom is strengthened; But if these people, as members of society, do not receive any reward for their actions in the process of these exchange transactions, their connection with science and learning will be weakened and, as a result, they will remain in the same ignorance. In this research, using descriptive-analytical method and referring to the theoretical sources of the research, an attempt has been made to explore the sociological axes of Peter Bellaw's theory in Sanai's poems, so that the reaction of the people depicted in his poems against the action Analyze the environment. The results of the study indicate that when the human intellect is closed, in contrast to the entry of any new information, it is not able to examine them rationally, and Sanai in his poems, put the concepts of ignorance and rationality together in its confrontational effects. In this way, it has awakened the audience to educational issues.