شناسایی راهبردهای توسعه ی گردشگری خلاق کلان شهر اهواز
محورهای موضوعی : مدیریت بحران
جمیله کریمی حاتمی
1
,
محمدحسین رامشت
2
,
محمدرضا نوجوان بشقیان
3
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
2 - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
3 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه¬ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی،واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.
کلید واژه: راهبرد, توسعه¬ی گردشگری, گردشگری خلاق, کلان¬شهر اهواز, Metaswot.,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت گردشگری خلاق و شناسایی راهبردهای دستیابی توسعهی گردشگری خلاق کلان شهر اهواز است. مطالعه حاضر به لحاظ هدف کاربردی، ازنظر ماهیت تحلیلی اکتشافی و مبتنی بر روش پیمایشی و میدانی میباشد. دادههای مورد نیاز از طریق روشهای اسنادی، کتابخانهای و میدانی گردآوری شده است. شناسایی ابعاد و مؤلفههای پژوهش با استفاده از ابزار پرسشنامه محققساخته صورت گرفت که از طریق روایی صوری و پایایی آلفای کرونباخ به میزان (816/0) تایید شد. جامعهی آماری شامل مدیران و متولیان سازمانهای مرتبط و کارشناسان متخصص و خبره در حوزه مسائل گردشگری خلاق کلانشهر اهواز است که 20 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه بر اساس نمونهگیری گلوله برفی انتخاب و جهت تدوین استراتژی توسعه گردشگری خلاق از تکنیک تحلیلی Metaswot استفاده شده است. نتایج نشان میدهد این شهر از لحاظ توسعهی گردشگری خلاق و دستیابی به سطح پایداری اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی نسبت به کویت در مرتبهی پایینتری قرار دارد، اما در مقایسه با شهرهای خرمآباد، شهرکُرد و بصره از جایگاه مناسبتری برخوردار است. مواردی نظیر برندسازی گردشگری از طریق اطلاع رسانی و تبلیغات گسترده، تصویر ذهنی مناسب گردشگران از شهر و وجود اقوام هم مذهب و هم زبان در دو سوی مرزهای مشترک کشورهای ایران و عراق که بیشترین تناسب با اهداف گردشگری خلاق کلانشهر اهواز را دارند به عنوان استراتژی های توسعهی گردشگری آن مطرح هستند.
The purpose of this research is to investigate the situation of creative tourism and identify the strategies to achieve the development of creative tourism in Ahvaz metropolis. In terms of practical purpose, the present study is exploratory in nature and based on survey and field method. The required data has been collected through documentary, library and field methods. The dimensions and components of the research were identified using a researcher-made questionnaire, which was confirmed through face validity and Cronbach's alpha reliability (0.816). The statistical population includes managers and trustees of related organizations and expert experts in the field of creative tourism issues in Ahvaz metropolis, 20 of whom were selected as a sample size based on snowball sampling and to develop a strategy. Metaswot analytical technique has been used to develop creative tourism. The results show that this city ranks lower than Kuwait in terms of developing creative tourism and achieving the level of economic, social, environmental and physical sustainability, but compared to the cities of Khorram Abad. , the city of Kurd and Basra has a more suitable position. Things like tourism branding through extensive information and advertising, tourists' appropriate mental image of the city and the presence of ethnic groups of the same religion and language on both sides of the common borders of Iran and Iraq, which are most suitable for the creative tourism goals of Ahvaz metropolis, as Its tourism development strategies are prominent.
1. امان¬پور، سعید؛ ملکی، سعید؛ صفایی پور، مسعود؛ امیری فهلیانی (1398): تدوین سناریوها و ارائه راهبردهای موثر در تاب¬آوری اجتماعی آینده (مطالعه موردی:کلان¬شهر اهواز) ، فصلنامه جغرافیای اجتماعی شهری، سال ششم، شماره دوم، صص 273-255.
2. انارکی، عاطفه (1395): برنامه¬ریزی راهبردی گردشگری خلاق(نمونه موردی: ناین¬شهر)، پایانامه ارشد برنامه¬ریزی شهری، استاد راهنما-محمود محمودی، دانشگاه هنر اصفهان .
3. بافقی¬زاده، محمد، سلیمانی¬مقدم، پرویز، طاهری¬فر، راضیه (1395): سطح¬بندی عوامل موثر بر توسعه گردشگری شهر اهواز، فصلنامه فضای گردشگری، سال پنجم، شماره بیستم، صص 58-37.
4. بسته¬نگار، مهرنوش، حسنی، علی، خاکزاربفروئی، مرتضی (1396): طراحی مدل مفهومی گردشگری خلاق، فصلنامه گردشگری و توسعه، سال ششم، شماره یازدهم، صص 108-81.
5. تیموری، راضیه، کرمی، فریبا، تیموری، زینب، صفدری، امین (1393): عوامل موثر بر گردشگری مکان¬های تاریخی شهری (مطالعه موردی: بازار تاریخی کلان¬شهر تبریز)، نشریه گردشگری شهری، سال یکم، شماره یکم، صص 78-63.
6. خدیور، آمنه، گلستانی، مریم (1401): توسعه پایدار گردشگری خلاق با استفاده از رویکرد پویایی¬شناسی سیستم، فصلنامه برنامه-ریزی و توسعه گردشگری، سال یازدهم، شماره چهل و سوم، صص 94-75.
7. دوستی، فرشته، زال، محمدحسن، رمضان¬زاده¬لسبوئی، مهدی (1398): سنجش ظرفیت¬های گردشگری شهری، فصلنامه¬ی گردشگری شهری، سال ششم، شماره دوم، صص 13-1.
8. راه¬دار، احمد، (1403): چالش¬ها و راهبردهای توسعه گردشگری شهری بر اساس مدل SWOT-QSPM (مطالعه موردی: کلان¬شهر اهواز)، سال ششم، شماره چهارم، صص 111-87.
9. رحیمی، محمد، پازند، فاطمه (1395): الگوی گردشگری خلاق شهری در ایران با استفاده از مدل تحلیلی سلسله مراتبی، فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، سال ششم، شماره سوم، صص 124-97.
10. صفایی¬پور، مسعود، جعفری، یحیی (1400): تحلیل وضعیت مولفه¬های گردشگری خلاق در کلان¬شهر تبریز به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، سال بیست و یکم، شماره شصتم، صص 126-107.
11. عظمتی، حمیدرضا، دباغیان، فرنوش (1398): توسعه طبیعت¬گردی پایدار بر اساس رویکرد منظر اکولوژی (نمونه موردی: پارک جنگلی نور)، اولین همایش بین¬المللی و پنجمین همایش معماری و شهرسازی پایدار، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران.
12. علی¬اکبری، اسماعیل، حسن¬زاده، محمدمهدی، دادرس، بیژن، سقایی، محسن (1402): برنامه¬ریزی راهبردی گردشگری شهر یاسوج با استفاده از مدل متاسوات بر اساس رویکرد توسعه پایدار، نشریه برنامه¬ریزی توسعه کالبدی، سال هشتم، شماره یکم، صص 117-131.
13. قادری، رضا، هادیانی، زهره، محمدی، کاوه، ابوبکری، طاهره (1390): استراتژی برنامه ریزی های منطقه ای گردشگری با استفاده از تکنیک SWOT (مطالعه موردی: شهرستان پیرانشهر)، برنامه¬ریزی منطقه¬ای، سال یکم، شماره سوم، صص 43-27.
14. محمدی، مصطفی، میرتقیان رودسری، سیدمحمد (1395): مدل¬سازی محصول خلاق گردشگری: بسط مدل 4پی (افراد، فرآیند، مکان و محصول)، مجله برنامه¬ریزی و توسعه گردشگری، سال پنجم، شماره هیجدهم، صص 201-179.
15. معتمدی، مهران، فخار، زرین، مافی، فرزاد (1400): شناسایی و اولویت¬بندی عوامل راهبردی توسعه گردشگری شهر سنقر، گردشگری شهری، سال هشتم، شماره چهارم، صص 86-73.
16. مهدیان بهنمیری، معصومه، تقوایی، مسعود (1402): واکاوی پیشران¬های کلیدی موثر بر توسعه گردشگری خلاق با رویکرد آینده¬پژوهی (مطالعه موردی: استان گلستان)، مجله پژوهش¬های جغرافیای انسانی، سال پنجاه و پنجم، شماره یکم(پیاپی 123)، صص 278-257.
17. موسوی، طیبه (1383): کارون و مسائل اجتماعی و زیست¬محیطی آن، فصلنامه گفتگو، 41، صص 163-150.
18. Daniela, S., Daniel, P., Radu, P., Andrei, S. (2014). Territorial Distribution of Creative Poles in Romania, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 2(122): 184 – 188.
19. Duxbury, N, Richards, G, 2019.A Research Agenda for Creative Tourism. Edward Elghar. ISBN: 978 1 78811 071 6.
20. Ferreira, A, Salvador, J, Serra, J, Noemi, M .2020. The Creative and Cultural Tourism Ecosystem: A Conceptual Model, Dos Algarves – A Multidisciplinary Journal, Isbn:2182-5580.
21. Pearce, Douglas. G., & Butler, Richard. W.1993.Tourism Research: Critiques and Challenges. London: Routledge.
22. Quinn, B.2019.A Comment On: Arts Festivals, Urban Tourism and Cultural Policy, Journal of Policy Research In Tourism, Leisure And Events, Volume11, 2019 - Issue Sup1, Pages S8-S12 Published Online: 10 Feb 2019.
23. Remoaldo, P., Matos, O., Freitas, I., Gôja, R., Araújo Alves, J., Ribeiro, V., & Xavier, C. (2022). An international overview of certified practices in creative tourism in rural and urban territories. Journal of Hospitality & Tourism Research, 46(8), 1545-1573.
24. Richards, G. (2020). Designing creative places: The role of creative tourism. Annals of Tourism Research, 85, 54-61.
25. Richards, G., &Wilson, J. (2016). Developing creativity in tourist experiences: A solution to the serial reproduction of culture?, Tourism Management, 27(6): 1209-1223.
26. Richards, G., Haspers, f. (2015). Creativity and Tourism. Annals of Tourism research, 38(12): 1225- 1253.
27. Ross, D., Saxena, G., Correiam, F., & Deutz, P. (2017). Annals of Tourism Research. 67, 37-47.
28. Sarantou, Melanie, Outi Kugapi, and Maria Huhmarniemi. 2020. Context mapping for creative tourism Annals of Tourism Research 86: 103064.
29. Shaw, K. (2014). Melbourne’s Creative Spaces program: Reclaiming the ‘creative city’, City, Culture and Society, vol. 5(3): 139-147.
30. Stevenson, D. and Matthews, A. (Eds.). (2013). Culture and the city: Creativity, tourism, leisure, Oxon: Routledge.
31. Suhartanto, D., Brien, A., Sumarjan, N., & Wibisono, N. (2018). Examining attraction loyalty formation in creative tourism. International Journal of Quality and Service Sciences, 10(2), 163-175.
32. Tan, S-Kian, Kung, Shiann, Luh, Ding-Bang .2013., A Model Of ‘Creative Experience’ In Creative Tourism, Annals of Tourism Research,Volume 41, April 2013, Pages 153-174.