ارائه مدل مدیریت جهادی و تأثیر آن در توسعه سازمان‌های دولتی
محورهای موضوعی : حکمرانی اسلامیمهدی بختیارزاده 1 , نسرین خدابخشی 2 * , شهرام بگ زاده 3
1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
2 - استادیار، گروه مدیریت، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
3 - استادیار، گروه مدیریت، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران
کلید واژه: مدیریت جهادی, فرهنگ سازمانی, سازمان های دولتی,
چکیده مقاله :
تحقیق در مورد کارآیی سبک‌های مدیریتی در پیشرفت سازمان‌ها، موجب شدهاست که پژوهشگران مدل‌های متنوعی برای شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های این سبک‌ها ارائه دهند. این مطالعه با هدف ارائه مدل مدیریت جهادی و تأثیر آن بر توسعه سازمان‌های دولتی انجام شدهاست. رویکرد این تحقیق ترکیبی (کیفی و کمّی) بوده و با استفاده از تکنیک تحلیل مضمون و پیمایش صورتگرفته است. جامعه آماری تمامی سازمان‌های تأمین اجتماعی در استان‌های شمال‌غرب ایران می‌باشد. در بخش کیفی، روش نمونه‌گیری به صورت هدفمند و از نوع گلوله برفی بوده و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 12 نفر از کارشناسان تأمیناجتماعی تا رسیدن به اشباع تماتیک ادامه یافتهاست. در بخش کمّی نیز از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای استفاده شده است. حجم نمونه با استفاده از آزمون کوکران 382 نفر تعیین گردید. داده‌های کمّی از طریق پرسشنامه‌ای که توسط محقق طراحی شده، جمع‌آوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه با مدل اندازه‌گیری انعکاسی با استفاده از نرم افزار Smart Pls محاسبه و مورد تأیید قرار گرفت. همچنین، ضریب پایایی برای صحت کدگذاری و شیوه تشکیل شبکه مضامین، با مراجعه به سه خبره دانشگاهی و سنجش توافق آنها با آزمون کاپا کوهن بدست آمد که ضریب بدست آمده (82درصد=K) پایایی ابزار را تأیید میکند. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که مفهوم مدیریت جهادی با سه مضمون اصلی تعریف می‌شود که عبارتند از: 1- مضمون دینی، 2- مضمون انقلابی، 3- مضمون عام نهادی. با ارزیابی مدل ساختاری تحقیق، ضمن تأیید نیکویی برازش کلی مدل، سبک مدیریت جهادی رابطه‌ای معنادار و مثبت با توسعه فناوری، توسعه منابع انسانی و توسعه ساختاری سازمان‌های دولتی دارد.
The examination of management styles' effectiveness in organizational development has prompted researchers to propose various models that delineate the dimensions and elements of these styles. This research seeks to introduce a model pertaining to jihadi organizations and the influence of their organizational culture on the growth and empowerment of such entities. The methodology employed is a mixed-method approach, incorporating both qualitative and quantitative techniques, specifically thematic analysis and survey methods. The study's statistical population comprises all employees of the Social Security Organization located in the northwestern provinces of Iran. For the qualitative segment, a purposeful and snowball sampling method was utilized, involving semi-structured interviews with 12 social security experts until thematic saturation was achieved. In the quantitative segment, cluster sampling was employed, with a sample size of 382 individuals determined through the Cochran formula.Quantitative data were collected through a questionnaire designed by the researcher. The validity and reliability of the questionnaire were calculated and confirmed with the reflective measurement model using Smart Pls software. Also, the reliability coefficient for the accuracy of coding and the method of forming the theme network was obtained by referring to three academic experts and measuring their agreement with the Cohen's kappa test, which confirmed the reliability of the instrument with the obtained coefficient (K=82%).The findings indicated that the concept of jihadi management is characterized by three primary themes:1- religious theme, 2- revolutionary theme, 3- general institutional theme. The evaluation of the research's structural model confirmed the overall goodness of fit, revealing that jihadi management is significantly and positively correlated with technological advancement, human resource development, and structural development.
قرآن کریم (1385)، ترجمه الهی قمشه ای، قم: انتشارات آیین دانش. #
1) نهج¬البلاغه، گردآوري الرضي، سيد شريف (1380)، ترجمه علامه جعفري، تهران: مؤسسه تدوين و نشر آثار علامه جعفري و دفتر نشر فرهنگ اسلامي. #
2) ابراهیم زاده، سودابه ، قدمی، محسن (1393)، مؤلفه¬های فرهنگ سازمانی و نقش آن بر بهبود مدیریت تحول، فصلنامه مدیریت فرهنگی، 8(4)، 37-27. #
3) ابراهیمی¬فر، عبدالجواد (1386)، مبانی اعتقادی و مدیریت جهادی، مجموعه مقالات اولین همایش ملی فرهنگ و مدیریت جهادی، تهران: وزارت جهادکشاورزی، معاون توسعه مدیریت و منابع انسانی. #
4) اسحاقی، سید حسین (1393)، مؤلفه¬های مدریت جهادی، قم، نشر هاجر. #
5) اصلی¬پور، حسین (1396)، تبیین ابعاد و مؤلفه¬هاى الگوى مدیریت جهادى مبتنى بر رویکرد نظریه داده بنیاد، فصلنامه پژوهش¬هاى مدیریت انتظامى، 12(3)،450-427. #
6) افتخاری، اصغر، زرگرزاده، محمدعلی، شمشیری، مهدی (1397)، مؤلفه¬های مدیریت جهادی در بیانات امام خامنه¬ای (مدظله¬العالي)، فصلنامه مدیریت نظامی،18 (2)،87-53 #
7) امام خامنه¬ای(مدظله¬العالي)، مجموعه بیانات، قابل دسترسی درwww. Khamenei.ir #
8) امين شايان جهرمي، شاپور (1382)، تئوري¬هاي سازمان و مديريت، انتشارات كوشامهر. #
9) آئینی، محمد امین، موسوی سیدنجم الدین (1400)، ارائه مدل مفهومی مدیریت جهادی؛ مبتنی بر متن بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی، 1 (2)،124-91. #
10) پورصادق، ناصر، ذاکری، زهرا (1394)، بررسي تأثير مديريت جهادي بر اثربخشي سازمان در سه بعد رهبر، پيرو و زمينه، فصلنامه پژوهش¬هاي مديريت منابع انساني دانشگاه جامع امام حسين علیه السلام)، 7(4). #
11) ترابی، اویس، علی اکبری رنانی، علیرضا، تولایی، روح اله (1400)، الگوی مفهومی سبک مدیریت جهادی شهید بهشتی (ره)،18 (59)38-9. #
12) کبیری، الهه (1397)، بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر شاخص¬های توسعه در سازمان¬های دولتی شهرستان سمنان، به راهنمایی: عبدالقادر تکه¬ای، دانشگاه پیام نور واحد سمنان، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، رشته مدیریت دولتی.
13) تولایی، روح¬اله، صباغی، زهرا (1389)، طراحی الگوي مفهومی توسعه مدیریت جهادي با استفاده از ترکیب روش سیستم¬هاي نرم و نگاشت شناختی، 9(2)،144-122. #
14) جعفری، سکینه، احمدی، داریوش، نوروزی کوهدشت، رضا، (1397)، بررسی تاثیر توانمندسازی کارکنان بر توسعه سازمانی با تاکید بر حمایت سازمانی ادراک شده، مدیریت فرهنگ سازمانی،15(1)،91-69 #
15) چهاردولی، عباس(1398)، ارائه مدل مناسب مدیریت¬جهادی مبتنی بر تفکربسیجی، فصلنامه مطالعات راهبردی بسیج، 22 (84)،24-6. #
16) خسروی، هدايت (1388)، سقف شیشه¬ای عدالت اجتماعی، تهران: ناشر مؤلف. #
17) خلیلی، کرم، بهرامی، بهاره (1399)، تأثیر فرهنگ جهادی بر بهره¬وری منابع انسانی با تبیین نقش میانجی مدیریت اسلامی، توسعه مدیریت و منابع انسانی و پشتیبانی، 15 (57)، 159-138. #
18) دفت، ریچارد ال، (1389)، تئوری و طراحی سازمان، مترجمان: علی پارسائیان و سید محمد اعرابی، تهران: انتشارات دفتر پژوهش¬های فرهنگی. #
19) رحماني، مريم(1387)، مجموعه مقالات همايش¬هاي مديريت جهادي، تهران: وزارت جهاد كشاورزي، دفتر نماينده ولي فقيه. #
20) مرشدی، حمیدبهنام (1399)، رابطه فرهنگ سازمانی و مدیریت مشارکتی با توسعه سازمانی دبیران مقطع متوسطه شهرستان مرودشت، به راهنمایی: زارعی، رضا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت، پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته مدیریت دولتی. #
21) سالاری کمانگر، محمدامیر، خدامی، سهیلا، مهرابیان، احمد(1403)، طراحی مدل عوامل موثر بر شبکه ارزش انرژیهای تجدیدپذیری و پیامدهای آن در بخش صنعت به روش آمیخته، چشم¬انداز مدیریت بازرگانی،23(57)103-59
22) سلطانی، محمدرضا (1393)، مدیریت جهادی، چالش¬ها و الزامات، مدیریت اسلامی، 22(2)،9-39. #
23) سلطانی، محمدرضا (1396)، شناسایی مؤلفه¬های فرهنگ و مدیریت جهادی در حوزه کسب و کار، دو فصلنامۀ علمی- تخصصی اسلام و مدیریت،6 (12)، 85-11. #
24) صبوری، پرویز، عابدینی صمد (1392)، گونه شناسی عدالت جنسیتی با تأکید بر عامل قومیت، فصلنامه زن در فرهنگ و هنر، 11(3)،11، 457-433. #
25) عبدلی، ناهید،(1401)، طراحی الگوی توسعه اقتصادی- اجتماعی ایران با رهیافت فراترکیب، حکمرانی و توسعه2 (2) ، 96-55. #
26) غلامی،محمود، فرهادی، علی، وثوقی نیری، عبداله (1400)، الگوي ارزيابي عملكرد مديران آماد و پشتيباني با رويكرد جهادي، فصلنامه علمی مطالعات منابع انسانی،11 (3)،194- 170 #
27) قائدعلی، حمیدرضا، عاشوری، مهدی(1391)، مدیریت جهادی نمونه¬ای از به¬کارگیری مبانی مدیریت اسلامی، اولین همایش علمی مدیریت جهادی. #
28) کاظمی، صدرالدین، عنایتی، بهروز، کاظمی، احمدرضا (1393)، شناسایی رابطه بین عوامل فرهنگ سازمانی و پویایی گروهی کارکنان، فصلنامه مدیریت،11(35)،47-35 #
29) معدنی، جواد، میری، محمد (1398)، تدوین الگوی مدیریت جهادی در مدیریت مرزها: مطالعه ترکیبی، فصلنامه مطالعات راهبردی ناجا،4(14)،124-93. #
30) نیومن، لارنس (1395)، روش‌های پژوهش اجتماعی: رویکردهای کیفی و کمی، مترجمان عسل آغاز و ابوالحسن فقیهی، تهران : ترمه. #
31) وفادار، حسین (1391)، توسعۀ سازمانى ناجا راهبردى براى تحقق پلیس جامعه¬گرا، فصلنامه توسعه،5 (18) 46-27. #
32) Anne-Mette, O.& Anna Marie. M. (2023). Mechanisms linking individual and organizational culture change through action research: Creating change agents for organizational and food safety culture development. Heliyon, V 9, Issue 2, PP.106 – 119. #
33) Budiono, B. Noermij, A. Arief, A. (2014). The influence of spirituality in the workplace against the turnover intention of nurses through organizational commitment. Jurnal Aplikasi. Vol 12 No 4. Pp:639-649. #
34) Febriani, R. (2021). Implementing Islamic values in leadership, organizational culture, and spirituality in performance. Vol. 11 No. 1 #
35) Hair, J. F., Ringle, C.M. & Sarstedt, M. (2012). Partial least squares: the better approach to structural equation modeling? Long range planning 45(5), 312-319. #
36) Markuds, M. L., & Robey, D. (2023). Information technology and organizational change: causal structure in theory and research. Management science, 34(5), 583-598. #
37) Neal, J. & Biberman, J. (2023). Introduction: the leading edge in research on spirituality and organizations. Journal of Organizational Change Management,16, ) 4(,363-366. #
38) Odumeru, B. (2013). Transformational and Transactional leadership theories. International.Review of Business and Management, 2(2). #
39) Shiurkar, S. Deshmukh, V. (2024). The impact of organizational culture. International Journal of Global Research Innovations & Technology 02, (02) pp :31-35 #
40) Thoman, D., & Lloyd, R. (2018). A review of the literature on human resource development: Leveraging HR as strategic partner in the high performance organization. Journal of International & Interdisciplinary Business Research, 5(1), 147-160. #
41) Yip, J. Y. T. & Lee, R. W. B. (2017). Knowledge elicitation practices for organizational development intervention. Knowledge Management Research & Practice, 15(1), 54-67. #