طراحی یک سیستم هوش مصنوعی فازی در انتخاب فناوری سلامت در فرآیند آینده نگاری

محورهای موضوعی : آینده پژوهی

صادق عابدی ¹ , فاطمه حمیدی ² , محمدرضا ثنایی ³

1 - عضو هئیت علمی گروه مدیریت ،دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین
2 - گروه مدیریت فناوری اطلاعات، دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، قزوین، ایران
3 - عضو هدیت علمی گروه مدیریت فناوری اطلاعات، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی

تاریخ دریافت : 1399/02/02 تاریخ پذیرش : 1399/06/24 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: ارزیابی, آینده نگاری, فناوری های سلامت, سیستم خبره فازی,

چکیده مقاله :

به طور کلی می‌توان اهمیت فناوری حوزه سلامت در دنیای امروزی را این گونه بیان کرد که این فناوری زیربنای موفقیت در توسعه خدمات پزشکی، می باشد. یکی از اهداف بلند مدتِ تعیین شده برای صنعت تجهیزات پزشکی در کشور، حرکت به سمت خودکفایی و کاهش نیاز به واردات است. لازمه‌ی دستیابی به این هدف، مستلزم ارزیابی دقیق و آینده نگرانه می باشد. یکی از فرایندهای اصلی در آینده نگاری، ارزیابی فناوری می باشد. در واقع زمانی که می خواهیم برای سازمان ها آینده نگاری انجام دهیم اولا روندهای آینده فناوری را شناسایی کرده و دومأ سطح فناوری موجود اندازه گیری شود. تا زمانی که سطح فناوری موجود اندازه گیری نگردد عملا آینده نگاری معنی و مفهومی ندارد. بنابراین یکی از بخش های مهم در آینده نگاری فناوری بحت ارزیابی فناوری موجود در حوزه سلامت می باشد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﺮوﺟﯽ تحقیق، ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎی ورودی ﺳﯿﺴﺘﻢ خبره ﻓﺎزی ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از تحقیق و توسعه، توسعه فناوری، مهندسی، ساخت و تولید و سطح رقابت پذیری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﺳﻄﺢ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ باشند.

چکیده انگلیسی:

In general, the importance of health technology in today's world can be underlined by the fact that this technology is the foundation of success in the development of medical services. One of the long-term goals set for the medical device industry in the country is to move towards self-sufficiency and reduce the need for imports. Requiring this goal requires careful and forward-looking assessment. One of the main processes in foresight is technology evaluation. In fact, when it comes to foresighting organizations, we first identify the future trends of technology and secondly measure the level of technology available. As long as the existing technology level is not measured, futures are practically meaningless. Therefore, one of the most important parts of technology foresight is the evaluation of existing technology in the field of health. Based on the D-method, the inputs are efficient R&D, technology development, engineering, manufacturing, and the level of competitiveness and overall performance of the team.

متن کامل:



 

 

 

طراحی یک سیستم هوش مصنوعی فازی در انتخاب فناوری سلامت در فرآیند آینده نگاری

 

چکیده:

به طور کلی می‌توان اهمیت فناوری حوزه سلامت در دنیای امروزی را این گونه بیان کرد که این فناوری زیربنای موفقیت در توسعه خدمات پزشکی، می باشد. یکی از اهداف بلند مدتِ تعیین شده برای صنعت تجهیزات پزشکی در کشور، حرکت به سمت خودکفایی و کاهش نیاز به واردات است. لازمه‌ی دستیابی به این هدف، مستلزم ارزیابی دقیق و آینده نگرانه می باشد. یکی از فرایندهای اصلی در آینده نگاری، ارزیابی فناوری می باشد. در واقع زمانی که می خواهیم برای سازمان ها آینده نگاری انجام دهیم اولا روندهای آینده فناوری را شناسایی کرده و دومأ سطح فناوری موجود اندازه گیری شود. تا زمانی که سطح فناوری موجود اندازه گیری نگردد عملا آینده نگاری معنی و مفهومی ندارد. بنابراین یکی از بخش های مهم در آینده نگاری فناوری بحت ارزیابی فناوری موجود در حوزه سلامت می باشد. ﺑﺮ اﺳﺎس ﺧﺮوﺟﯽ تحقيق، ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ورودي ﺳﯿﺴﺘﻢ خبره ﻓﺎزي ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از تحقیق و توسعه، توسعه فناوری، مهندسی، ساخت و تولید و سطح رقابت پذیری و ﻣﺘﻐﯿﺮ ﺧﺮوﺟﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻨﺞ ﺳﻄﺢ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﯽ باشند.

واژه‌های کلیدی: فناوری های سلامت، ارزیابی، آینده نگاری، سیستم خبره فازی

1-مقدمه

در ﻃﻮل ﺗﺎرﯾﺦ، ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوري ﻋﺎﻣﻞ اﺻﻠﯽ ﻧﻮآوري ﻫﺎي ﻣﻮﻟﺪ ﺗﻮﺳﻌﻪ اﻗﺘﺼﺎدي ﺑﻮده (Zewail 2010) و اﻣﺮوزه ﻧﯿﺰ ﺑﺪون ﺗﺮدﯾﺪ ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوري ﻣﻮﺗﻮر ﻣﺤﺮك ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺪرن و ﻣﺤﻮر اﺻﻠﯽ ﺗﻮﺳﻌﻪ و روﻧﺪ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﺷﺪن اﺳﺖ (ذواﻟﻔﻘﺎرزاده و ﻫﺎﺟﺮي 1396). کشور ما نیز از این امر مستثنی نیست و در این زمینه سیاست‌های مختلفی را در قالب سیاست‌های کلان و قوانین در حوزه فناوری، طراحی و تدوین کرده است. امروزه، با پیشرفت فناوری در سطوح مختلف و همچنین ضرورت استفاده از فناوری های مدرن نیاز به ارزیابی فناوری پیش از پیش احساس می شود. ارزیابی یک ابزار یا چارچوب فکری است که به درک بهتر نسبت به فن آوری و تصمیم گیری در خصوص آن کمک می کند (Khamseh and Pashmchi 2014).(دهقانی سانیچ و بهروزنیا 1394) ﺑﻪ ﻋﺒﺎرتی، ارزيابي فناوری را می‌توان فرايندي نظام‌مند دانست كه سازگاري، كارايي و اثربخشي سياست‌ها، برنامه‌ها و پروژ‌ه‌ها را در دستيابي به اهداف اوليه‌ی خود بررسي می‌كند و نتایجِ آن به فرايند سياست‌گذاري بازخورد می‌شود. بنابراين، ارزیابی ابزاری است در خصوص کمک به فرایند آینده نگاری به کشورها در زمینه برنامه ریزی تکنولوژی های آینده کمک می نماید (Miles 2010). ﻣﺮﮐﺰ ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي ﻣﺸﺘﺮك اروﭘﺎ، آﯾﻨﺪه ﻧﮕﺎري را ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻧﻈﺎم ﻣﻨﺪ ﺑﺎ ﻫﺪف ﮔﺮدآوري آﮔﺎﻫﯽ ﻣﻌﻄﻮف ﺑﻪ آﯾﻨﺪه ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺮﺳﯿﻢ ﭼﺸﻢ اﻧﺪازي ﻣﯿﺎن ﺑﺮد ﺗﺎ دراز ﻣﺪت، ﺗﻮﺻﯿﻒ ﮐﺮده اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ آن دراﯾﺠﺎد ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮي ﻫﺎي ﮐﻨﻮﻧﯽ و ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﺶ در آوردن ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ آﯾﻨﺪه ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ رود (Meissner, Gokhberg, and Sokolov 2013). آینده نگاری فناوری می تواند به منظور شناسایی فناوری های کلیدی یا حیاتی یک کشور یا یک صنعت که نیازمند توسعه آینده مطلوب خود است، به کار گرفته شود (Chen, Wakeland, and Yu 2012). همچنین می توان آن را به عنوان یکی از اجزا اصلی فرآیند توسعه تکنولوژی در نظر گرفت. برونداد آینده نگاری فناوری مجموعه ای از استراتژی ها و زیرساخت های فناوری است. علاوه بر این به شرکت های خصوصی و دولتی در زمینه نوآوری، انتقال و مدیریت فناوری و رقابت پذیری کمک می کند (Chan and Daim 2012, UNIDO 2005). (همت و دیگران 1397) امروزه سرعت روز افزون توسعه‌ی فناوری‌های پیشرفته در حوزه ‌های اساسی و تاثیرگذار صنعتی سبب شده است که به سیاست‌گذاری در این زمینه‌ها توجه ویژه‌ای شود. صنعت تجهیزات پزشکی یکی از صنایع مطرح و رو به رشد در سطح جهانی است و می‌توان گفت که نقش بازوی اصلی صنعت سلامت را ایفا می‌کند. به دلیل آن که خروجی‌ها و محصولات حوزه‌ی تجهیزات پزشکی با سلامتی افراد ارتباط مستقیم دارد و نیاز کشورها به محصولاتش به طور روز افزون رو به افزایش است، این صنعت جزو صنایع راهبردی و حیاتی محسوب می‌شود و میزان سرمایه‌گذاری در آن روز به روز در حال افزایش است (Ziaee, Simforoosh, and Tabatabai 2014). همچنین بروز هرگونه اختلال و چالش در روند تولید و محصولات آن، مشکلات جدی اجتماعی را به همراه دارد و از سوی دیگر، این صنعت به دلیل ارتباط نزدیک با سایر علوم ـ بالاخص علم پزشکی ـ از اهمیت بالایی برخوردار است و بسیاری از پیشرفت‌های حاصل شده در علم پزشکی، بدون پیشرفت تولیدات این صنعت عملاً امکان‌پذیر نبوده است (Boyd and Crawford 2012). رشد سریع دستگاه های تجهیزات پزشکی و گسترش حوزه های اثرگذاری آن از مسائل اساسی است. تاثیرات این فناوری در حوزه تجارت و اقتصاد، شکوفایی و رونق غیرقابل وصفی به تعاملات شرکت ها و معاملات مالی جهانی بخشیده است (Monica 2014). ارزش افزوده بالای تجهیزات پزشکی، وجود دانش فراوان و تعداد زیاد متخصصین تحصیل کرده در این زمینه در کشور، در نظر گرفتن سیاست ایران در جایگزینی واردات با تولید داخل، و نیز سیاست افزایش صادرات دولت در این زمینه از مزیت های صنعت تجهیزات پزشکی است. با لحاظ کردن این موضوع که اگر کشور به خصوص در حوزه بهداشت و درمان اقدام به صادرات در حد کلان نماید ضمن اینکه تاثیر سیاست های کشورهای توسعه یافته بر روی آن کاهش پیدا خواهد کرد، به هدف تبدیل شدن به قطب پزشکی و سلامت منطقه نیز دست خواهد یافت؛ لذا توسعه تکنولوژی با تاکید بر استراتژی صادرات در حوزه بهداشت و درمان باید جزو اولویت های برنامه ریزی و اجرایی کشور قرار گیرد(صادقی و دیگران 1395، زارعی و پارسامهر 1397). بر اساس اهداف تعیین شده بلند مدت کشور تمام صنایع می بایست روبه خودکفایی و کاهش نیاز به واردات پیش روند که دستیابی به این هدف منوط به افزایش تولیدات داخلی و ورود این محصولات به بازارهای جهانی است. ورود موفق به بازارهای جهانی و کسب مزیت های رقابتی مستلزم ارزیابی دقیق و آینده نگرانه می باشد.(لطفعلی پور و بابک شیرازی 1394) یکی از فرایندهای اصلی در آینده نگاری، ارزیابی فناوری می باشد که این ارزیابی عمدتأ به صورت کیفی انجام می گردد که این تحقیق به دنبال آن است که مدل کمی ارائه کند که بتواند نتایج مناسب تر و بهتر ارائه و الگویی شود برای شرکتهای دیگر تا از آن استفاده کنند. در واقع یکی از بخش های مهم در فرایند آینده نگاری در سازمان به این شکل می باشد که شرکت ها باید نسبت به توانمندی های فناوری های موجود در خود دانش یا اطلاعات کسب کنند. با توجه به اینکه عموم مدل های ارزیابی فناوری ارائه شده به صورت کیفی می باشد در این تحقیق برای ارزیابی سطح فناوری از مدل سازی ریاضی، از مدل سیستم خبره فازی استفاده گردیده است. که سیستم خبره فازی طراحی شده به سازمان کمک می کند که سطح فناوری های موجود در سازمان خود را اندازه گیری کرده و نسبت به شکاف فناوری ها با توجه به آینده نگاری هایی که در حوزه روند فناوری انجام می گردد استراتژی های ممکن را طراحی کند. از اﻳﻦ رو ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻋﻮاﻣﻞ اﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮي در ﺧﺼﻮص ﻣﻌﺮﻓﻲ و ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮي ﻓﻨﺎوريﻫﺎي ﺑﺨﺶ ﺳﻼﻣﺖ و ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻫﻤﻴﺖ ﻫﺮ ﻳﻚ از اﻳﻦ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﻓﻌﺎﻻن ﺑﺨﺶ ﺳﻼﻣﺖ ﻛﺸﻮر را در اﻣﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴری یاری رﺳﺎﻧﺪ (Sen and Finn 2008). ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻮارد ﺑﯿﺎن ﺷﺪه ﻣﺴﺎﻟﻪ اﺻﻠﯽ در اﯾﻦ ﭘﮋوﻫﺶ با مطالعه و بررسی مدل های موجود در آینده نگاری فناوری، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻣﺘﻐﯿﺮﻫﺎي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬار ﺑﺮ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﻨﺎوري و مدل سازی سیستم خبره فازی جهت ارزﯾﺎﺑﯽ ﻓﻨﺎوري در فرایند آینده نگاری در ﺣﻮزه ﺳﻼﻣﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. به دلیل وسعت دامنه کار در حوزه فناوری های سلامت فقط بخش صنعت تجهیزات پزشکی حوزه تجهیزات بیمارستانی دستگاه های تصویر برداری به عنوان جامعه هدف انتخاب گردیده است.

2- پیشینه پژوهش

تحقیقات مختلفی در مورد موضوع پژوهش وجود دارد که در ادامه به برخی از این پژوهشها اشاره شده است. لوکاز در پژوهشی به بررسی ارزیابی فناوری آینده گرا پرداختند که بیان می‌کنند بازتاب مفهوم ارزیابی فناوری آینده‌گرا (FOTA) بعنوان شکل خاصی از ارزیابی فناوری (TA) که تمرکز آن کمتر بر ارزیابی ریسک است و با توجه به فناوری‌های درحال ظهور، بیشتر بر حاکمیت نوآوری است (Lukasz 2017). سانگ و تریم در پژوهشی به بررسی نوآوری برای ایجاد آینده هوشمندانه پرداختند که نتایج پژوهش نشان می دهد نوآوری باید راه حل های هوشمندانه را برای مقابله با مشکلات عمده اجتماعی جستجو کند، به دنبال رویکرد پیشگیرانه برای پیش بینی آینده نامشخص باشد و به دنبال راهکارهایی برای حذف موانع از آینده هوشمند باشد (Sang and Trim 2017). برویچ و همکاران در پژوهشی به بررسی نقش شرکت‌های دولتی(SOE‌) در دهه‌های اخیر، در علم، فناوری و نوآوری و روش استفاده آنها از این موارد پرداخته و براین اساس یک ساختار مشترک از نقشه راه تکنولوژی و آینده‌نگاری شرکت‌ها که مناسب برای بنگاه‌های دولتی باشد مورد بررسی قرار داده اند(Bierwisch, Kayser, and Shala 2015). بوای و مونترد در پژوهش خود عنوان می‌کنند بررسی چگونگی اجرای برنامه‌های آینده‌نگاری در حدود کشورهای در حال توسعه با توجه به غالب جدید مفهوم جهانی امروزی این حوزه متفاوت است. ایشان استدلال می‌کنند که آینده‌نگاری تکنولوژی و استراتژی صنعتی باید با هم و متقابلأ سازگار باشند تا به شکل منسجم طراحی و اجرا شده و در پرتو نقش خود به شکل دهی و رشد اقتصادی کشورها بی انجامند (Boe-Lillegraven and Monterde 2015). میسنر و وولف در پژوهش خود به بررسی مزایای شناختی از برنامه ریزی سناریو: تاثیر آن بر تعصبات و کیفیت تصمیم گیری پرداختند که متوجه شدند مطالعات آینده‌نگاری ای که استفاده از نقشه راه ترکیبی را ترویج می‌دهند نتیجه گسترده تری به ذینفعان می‌رسانند(Meissner and Wulf 2013). ملک اخلاق و والا در پژوهش خود آینده‌نگاری بازار ارز در شرایط پسابرجام را بررسی نمودند. یافته ها نشان داد که آینده‌نگری فرآیندی است که به کمک تلاش‌های نظام مند به دوره‌هایی طولانی تر از آینده علم، فناوری، اقتصاد و محیط زیست و جامعه نگاه می‌کند و در این مسیر به دنبال مشخص کردن فناوری‌های عام نوظهور و تعیین کردن آن دسته از بخش‌های زیربنایی تحقیقات راهبردی است که احتمال ثمردهی و سود دهی اقتصادی و اجتماعی بیشتری دارد(ملک اخلاق و والا ۱۳۹۵). اجاقی و همکاران در پژوهش خود نگاهی به مفاهیم و روش‌های آینده‌نگاری؛ پیش‌بینی وضعیت جهان در سال 0202 میلادی پرداخته اند. نتایج تحقیق نشان می دهد که شناخت و درک هر چه بیشتر آینده و ناشناخته‌هایی که فراروی انسانها و جوامع بشری قرار دارد، از اهمیت بالایی برخوردار است. به بیان ساده تر، آینده اندیشی، یک روش ساختار یافته تفکر درباره آینده و برنامه‌ریزی برای آن است(اجاقی و دیگران ۱۳۹۴). با مطالعه و بررسی بر روی تحقیقات صورت گرفته مشاهده گردید: در حوزه بررسی توانمندی فناوری حوزه سلامت کشور، فعالیت های تحقیقاتی بسیار اندک و صرفاً بصورت مطالعه موردی یک شرکت کانون توجه می باشد و ارزیابی سطح فناوری حوزه سلامت توسط متخصصان و خبرگان مدل سازی نگردیده است و یا اگر در سایر متون یا سازمان ها سطح فناوری تجهیزات پزشکی اندازه گیری شده است هیج یک بر اساس یک مدل استاندارد انجام نگریده و عمدتآ به صورت کیفی ارزیابی شده اند که در این تحقیق برای اولین بار بحث فناوری تجهیزات پزشکی را در مدل استاندارد شده مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.

3- روش پژوهش

از آﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﭘﮋوﻫﺶ، ارائه یک مدل مناسب جهت ارزیابی فناوری سلامت در فرآیند آینده نگاری می باشد، اﻳـﻦ ﭘﮋوﻫﺶ از حیث هدف کاربردی و از حیث اجرا اکتشافی-مدل سازی می باشد و ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﻮﺻـﻴف کمی و توصیف کیفی ﺑــﻪ ﺷــﻴﻮة کتابخانه ای، اسنادی و ﭘﻴﻤﺎﻳﺸــﻲ از ﻃﺮﻳــﻖ ﺗﻬﻴــﺔ ﭘﺮﺳﺸــﻨﺎﻣﻪ(باز و بسته) و ﻧﻈﺮﺳﻨﺠﻲ از متخصصان و صاحب نظران در حوزه تجهیزات پزشکی انجام شده است. در ارزیابی هر موضوعی نیاز به معیار اندازه گیري با متغیر دیده می شود. انتخاب متغیر مناسب این امکان را می دهد که مقایسه درستی بین عناصر یک مدل تصمیم گیری به عمل آید. اما وقتی که چندین متغیر براي ارزیابی در نظر گرفته می شود، روش هاي تصمیم گیري گروهی براي بررسی مسائل پیچیده جهانی با استفاده از قضاوت خبرگان گروهی در زمینه هاي علمی، سیاسی، اقتصادي و اجتماعی به کار گرفته می شود. بدین منظور ﺑﺮاي ﺗﺠﺰﻳﻪ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﻃﻼﻋـﺎت از روش دلفی فازی و سیستم خبره فازی(FIS) با استفاده از نرم افزارMATLAB  به کار گرفته شده است. جامعه آماری مشتمل بر متخصصان و صاحب نظران در حوزه سیاست گذاری فناوری در وزارت بهداشت، وزارت صنعت معدن و تجارت می باشد که 15 نفر از متخصصان برای نمونه انتخاب گردیدند. برخی از ویژگی های اصلی برای انتخاب خبرگان عبارت است از: سابقه کاری مرتبط بالای 15سال/دارای مدرک کارشناسی ارشد به بالا/ دارای سابقه مدیریت اجرایی در امر سیاست گذاری فناوری در حوزه سلامت/ دارای رشته تحصیلی مرتبط می باشد. لازم به ذکر است شرکت در این پژوهش بصورت اختیاری و با رضایت کامل و امکان انصراف در هر مرحله برای اﻋـﻀﺎي ﮔـﺮوه وجود داشته است و کلیه مطالب به صورت محرمانه و اسامی به صورت گمنام خواهد بود و نتایج پژوهش در صورت تمایل و درخواست آنان در اختیارشان قرار خواهد گرفت. در پژوهش حاضر شرکت های تولید کننده تجهیزات پزشکی در حوزه تجهیزات بیمارستانی دستگاه های تصویر برداری  به عنوان جامعه هدف انتخاب گردیده است که تعداد شرکت های تولید کننده تجهیزات بیمارستانی دستگاه های تصویر برداری 39 شرکت می باشد. در این پژوهش پس از مرور ادبیات موضوع با بررسی مدل های موجود در آینده نگاری به منظور تعیین روایی محتوا و انتخاب متغیرهای مناسب 39 متغیر در اختیار اساتید و خبرگان با تجربه کافی در این صنعت قرار گرفت که با توجه به هدف پژوهش، متغیرهای نامناسب حذف و بعضاً با اضافه کردن متغیر و انجام اصلاحاتی چک لیست ارزیابی نهایی با 20 متغیر مورد مناسب تشخیص داده شد که در جدول 1 مشاهده می شود. پایایی پرسشنامه ها به علت استفاده از پرسشنامه ساختار بافته و مورد تأیید خبرگان و نیل به هدف پژوهش؛ مورد تأیید واقع شد، به همین جهت از آلفای کرونباخ استفاده نگردید. پس از استخراج 20 متغیر تاثیرگذار بر مبنای ادبیات تحقیق از روش تصمیم گیري کیفی گروهی"دلفی فازی"جهت شناسایی و انتخاب متغیرهای تصمیم گیری و نیز با بهره گیری از سیستم خبره فازی جهت مدل سازی نهایی استفاده شد.

جدول 1- بررسی متغیرهای تحقیق و ارتباط بین مولفه های مدل و پیشینه تحقیق

نویسندگان	متغیر ها	ردیف
Havas, A., Weber, K.M. (2017). Meissner, P., Wulf, T. ( 2013). Sang M. Lee, Silvana Trim,)2017(. Bierwisch, A., Kayser, V., Shala, E.,) 2015(	تحقیق و توسعه	1
Miles, I.,) 2010(. Łukasz Nazarko,)2017(	توانمندی در نمونه سازی	2
Łukasz Nazarko,)2017(. Bierwisch, A., Kayser, V., Shala, E., )2015(	توانمندی در نمونه سازی سریع	3
Meissner, P., Wulf, T.( 2013). Sang M. Lee, Silvana Trim,)2017(	توسعه فناوری	4
Havas, A., Weber, K.M. (2017). Miles, I., 2010. Łukasz Nazarko,2017	انجام تست و گواهینامه	5
Łukasz Nazarko,)2017(. Sang M. Lee, Silvana Trim,2017. Bierwisch, A., Kayser, V., Shala, E., )2015(	مهندسی	6
Miles, I., )2010(. Boe-Lillegraven, S., Monterde, S., )2015(	ساخت و تولید	7
Havas, A., Weber, K.M. (2017) Meissner, P., Wulf, T. ( 2013).	تنوع تولید	8
Meissner, P., Wulf, T. ( 2013). Łukasz Nazarko,2017	طراحی	9
Miles, I., 2010. Bierwisch, A., Kayser, V., Shala, E., )2015(	تولید مدارک	10
Łukasz Nazarko,2017. Sang M. Lee, Silvana Trim,)2017(. Boe-Lillegraven, S., Monterde, S., )2015(	بازاریابی	11
Sang M. Lee, Silvana Trim,2017. Bierwisch, A., Kayser, V., Shala, E.,) 2015(	صادرات محصولات	12
Havas, A., Weber, K.M. (2017). Miles, I., )2010(. Łukasz Nazarko,)2017(	تجاری سازی	13
Łukasz Nazarko,)2017(. Bierwisch, A., Kayser, V., Shala, E.,) 2015(	حفاظت از دستاوردها	14
Miles, I., )2010(. Łukasz Nazarko,2017. Sang M. Lee, Silvana Trim,)2017(	ایجاد شبکه تامین	15
Havas, A., Weber, K.M. (2017). Bierwisch, A., Kayser, V., Shala, E., )2015(	سطح جهت گيري استراتژيك	16
Meissner, P., Wulf, T. ( 2013). Sang M. Lee, Silvana Trim,2017. Bierwisch, A., Kayser, V., Shala, E.,) 2015(	سطح مهارت و تخصص	17
Łukasz Nazarko,2017. Boe-Lillegraven, S., Monterde, S., 2015	رقابت پذیری	18
Miles, I., )2010(. Sang M. Lee, Silvana Trim,2017. Bierwisch, A., Kayser, V., Shala, E., )2015(	شبکه سازی	19
Havas, A., Weber, K.M. (2017). Miles, I., )2010(. Sang M. Lee, Silvana Trim,)2017(	یادگیری	20

 

4-تجزیه و تحلیل یافته ها

مرحله اول با توجه به متغیرهای پیشنهادی و تعریف متغیرهای زبانی، پرسشنامه مورد نظر طراحی شد. در این مرحله از خبرگان خواسته شده است که میزان تاثیرگذار بودن هر یک از متغیر ها را بر ارزیابی فناوری های حوزه تجهیزات پزشکی را به صورت گزینه های کیفی تعریف شده انتخاب نماید. در مرحله بعد براساس نتایج بدسب آمده میانگین میزان تاثیرگذاری بودن هر یک از متغیرهای تاثیرگذار بر ارزیابی فناوری های حوزه تجهیزات پزشکی طبق روابط زیر محاسبه گردید.

A(i)=() i=1,2,3,…,n                                                                  

Am= () = (1/n )                                       

در رابطه فوق A(i) بیانگر دیدگاه فرد خبره i ام و Am بیانگر میانگین دیدگاه های خبرگان می باشد. مرحله بعدی فازی زدایی می باشد. فازی زدایی روش تبدیل یک مجموعه اعداد فازی به مقادیر غیر فازی می باشد. در این پژوهش از روش مقدار میانگین، استفاده می شود. در این روش از تفکیک های چپ و راست(Chu and Lin 2009)، که علاوه بر ساده بودن از همه اطلاعات تابع عضویت نیز استفاده می شود، برای فازی زدایی استفاده می شود. مقدار فازی زدایی به روش مقدار میانگین برابر است با:

 

در مرحله دوم ﺿـﻤﻦ اﻋﻤـﺎل نتایج اولیه ﻻزم در متغیر های ﻣــﺪل با توجه به موارد فوق، ﭘﺮﺳــﺸﻨﺎﻣﻪ دوم ﺗﻬﻴــﻪ ﮔﺮدﻳﺪه و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻗﺒﻠﻲ ﻫﺮ ﻓﺮد و ﻣﻴﺰان اﺧﺘﻼف آﻧﻬﺎ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎه ﺳﺎﻳﺮ ﺧﺒﺮﮔﺎن، ﻣﺠﺪدأ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺧﺒﺮه ارﺳــﺎل و میانگین دیدگاه های خبرگان و فازی زدایی حاصل از پرسشنامه فوق محاسبه ﮔﺮدﻳــﺪ. در این مرحله با محاسبه اختلاف میانگین های دو مرحله 1و2 با استفاده از روابط فاصله میان اعداد فازی میزان اجماع نظر خبرگان محاسبه می شود. در صورتی که اختلاف محاسبه شده از 2/0 کمتر باشد، فرایند دلفی فازی متوقف می شود. با توجه به جدول فوق و محاسبه اختلاف میانگین های دو مرحله 1و2 با استفاده از روابط فاصله میان اعداد فازی و حداقل خطای 2 درصدی، خبرگان در متغیرهای 8 9 10 13 16 18 19 20 به اجماع نرسیدند. در ﻣﺮﺣﻠﻪ سوم ﺿـﻤﻦ اﻋﻤـﺎل ﺗﻐﻴﻴـﺮات ﻻزم در متغیرهای ﻣــﺪل، ﭘﺮﺳــﺸﻨﺎﻣﻪ سوم ﺗﻬﻴــﻪ ﮔﺮدﻳﺪه و ﻫﻤﺮاه ﺑﺎ ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﻗﺒﻠﻲ ﻫﺮ ﻓﺮد و ﻣﻴﺰان اﺧﺘﻼف آﻧﻬﺎ ﺑﺎ دﻳﺪﮔﺎه ﺳﺎﻳﺮ ﺧﺒﺮﮔﺎن، ﻣﺠﺪدأ ﺑﻪ اﻋﻀﺎي ﮔﺮوه ﺧﺒﺮه ارﺳــﺎل و میانگین دیدگاه های خبرگان و فازی زدایی حاصل از پرسشنامه فوق محاسبه ﮔﺮدﻳــﺪ. سپس اختلاف میانگین های دو مرحله 2و3 با استفاده از روابط فاصله میان اعداد فازی میزان اجماع نظر خبرگان محاسبه شد. با توجه به جدول فوق و محاسبه اختلاف میانگین های دو مرحله 2 و 3 با استفاده از روابط فاصله میان اعداد فازی و حداقل خطای 2 درصدی، خبرگان در تمامی متغیر های ارائه شده به توافق رسیدند. نتایج سه مرحله نظرسنجی حاصل از پرسشنامه دلفی بررسی و در جدول 2 ارائه شده است.

جدول2 - نتایج ارزیابی شاخص ها پس از اجرای روش دلفی فازی مرحله اول، دوم و سوم

مرحله سوم				مرحله دوم			مرحله اول	متغیر ها
نتیجه بررسی	اختلاف راند سوم و دوم	راند سوم	راند دوم	نتیجه بررسی	اختلاف راند اول و دوم	راند دوم	راند اول
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.00	8.50	8.50	تحقیق و توسعه
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.13	4.93	4.80	توانمندی در نمونه سازی
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.13	4.20	4.07	توانمندی در نمونه سازی سریع
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.00	8.07	8.07	توسعه فناوری
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.17	6.27	6.10	انجام تست و گواهینامه
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.00	7.93	7.93	مهندسی
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.00	7.53	7.53	ساخت و تولید
اجماع خبرگان	0.13	5.27	5.13	نظرسنجی مجدد	0.26	5.13	4.87	تنوع تولید
اجماع خبرگان	0.13	5.53	5.40	نظرسنجی مجدد	0.57	5.40	4.83	طراحی
اجماع خبرگان	0.00	4.87	4.87	نظرسنجی مجدد	0.27	4.87	4.60	تولید مدارک
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.00	6.23	6.23	بازاریابی
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.03	5.67	5.63	صادرات محصولات
اجماع خبرگان	0.03	6.10	6.13	نظرسنجی مجدد	0.27	6.13	6.40	تجاری سازی
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.10	5.43	5.53	حفاظت از دستاوردها
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.00	6.13	6.13	ایجاد شبکه تامین
اجماع خبرگان	0.00	4.97	4.97	نظرسنجی مجدد	0.53	4.97	5.50	سطح جهت گيري استراتژيك
_	_	_	_	اجماع خبرگان	0.00	5.83	5.83	سطح مهارت و تخصص
اجماع خبرگان	0.00	7.27	7.27	نظرسنجی مجدد	0.60	7.27	7.87	رقابت پذیری
اجماع خبرگان	0.03	6.20	6.23	نظرسنجی مجدد	0.40	6.23	5.83	شبکه سازی
اجماع خبرگان	0.00	5.53	5.53	نظرسنجی مجدد	0.27	5.53	5.80	یادگیری

 

در جدول 3 میانگین امتیازات نهایی کسب شده هر شاخص را می توان مشاهده نمود. در ستون سوم شامل شاخص هایی است که خبرگان در مرحله دوم به توافق رسیدند و ستون چهارم شامل شاخص هایی است که خبرگان در مرحله سوم به توافق رسیدند. در این تحقیق با توجه به اعداد به دست­آمده از فازی زدایی تجمیع دیدگاه خبرگان عدد 7 را به عنوان آستانه تحمل در نظر گرفته اند، که 5 متغیر تحقیق و توسعه، توسعه فناوری، مهندسی، ساخت و تولید و سطح رقابت پذیری جهت ارزیابی فناوری های حوزه تجهیزات پزشکی به ترتیب اولویت شناسایی گردید.

4-2-1-طراحی سیستم خبره فازی ارزیابی فناوری های حوزه پزشکی:

براي مدل سازی سیستم خبره فازی ارزیابی فناوری های حوزه تجهیزات پزشکی، نخست بر اساس نتایج بدست آمده از جدول 3 سیستم خبره فازی طراحی می شود. مطابق روش پرسشنامه فازی در بخش قبل 5 متغیر جهت سیستم خبره فازی ارزیابی فناوری های حوزه تجهیزات پزشکی شناسایی گردید. این متغیرها عبارت است از: تحقیق و توسعه، توسعه فناوری، مهندسی، ساخت و تولید و سطح رقابت پذیری می باشد. طراحی سيستم خبرة فازي ارزیابی فناوری های حوزه تجهیزات پزشکی در شکل 1 مشاهده می شود.در مدل سازی از تابع عضویت مثلثی استفاده می گردد. در اين بخش براي هر متغير ورودي مجموعه اي از واژه هاي زباني تعريف شدند كه تعداد آنها سه واژه براي هر پارامتر ورودي متغير است. سپس با استفاده از نظرات خبرگان صنعت درخواست شد تا مقادير و بازه هاي اين واژه ها را تعيين كنند. پس از جمع آوري نتايج، ميانگين نظر خبرگان به شكل اعداد فازي مثلثي به عنوان مقادير ورودي سيستم تعيين شد كه نتايج آن در جدول 3 مشاهده می شود. 

جدول 3 - مقادير زباني متغيرهاي ورودي

نام متغیر	نماد متغیر	مقادیر زبانی	نماد تابع عضویت	پارامتر[a b c]
تحقیق و توسعه	RD	پايه اي	Basic	[30 0 0]
		کاربردي	Applied	[90 50 10]
		پیشرفته	Advance	[100 100 70]
توسعه فناوری	Development	انتقال ناقص فناوری	Incomplete TT	[40 0 0]
		انتقال کامل فناوری	Complete TT	[80 50 20]
		همکاری مشترک خارجی	R&D J.V	[100 100 70]
مهندسی	Engineering	نصب و راه اندازی	Installation	[30 0 0]
		مهندسی معکوس	Reverse Eng	[90 50 10]
		توانمندی مهندسی مجدد	Re Eng	[100 100 70]
ساخت و تولید	Production	تولید در حجم محدود	Limit	[30 0 0]
		تولید سفارشی	Custom	[80 50 20]
		تولید در حجم انبوه	Mass	[100 100 70]
رقابت پذیری	Competitiveness	مزیت رقابتی مقطعی	Sectional	[40 0 0]
		مزیت رقابتی استراتژیک	Strategic	[75 50 25]
		مزیت رقابتی بین المللی	International	[100 100 60]

 

در جدول 3 تابع عضویت تعریف شده و حدود آن بر اساس نظر اساتید و خبرگان طی یک جلسه نهایی گردید و تفاوت و تمایز بین اعداد فازي مثلثي بر اساس نظر خبرگان و حدود آنها در محدوده ای است که در بخش های مختلف تعیین شده است. متغیر تحقیق و توسعه شامل 3 مقادیر زبانی پايه اي، کاربردي و پیشرفته می باشد که متغیر زبانی پایه ای از فازی مثلثی]30 0 0[ استفاده شده است که دارای اهمیت کمتری می باشد و متغیر زبانی کاربردی و پیشرفته از فازی مثلثی]90 50 10] [100 100 70[ استفاده شده است که دارای اهمیت زیادی می باشد. در نتیجه تحقیق و توسعه کاربردي و پیشرفته دارای اهمیت زیادی می باشند. متغیر توسعه فناوری شامل 3 مقادیر زبانی انتقال ناقص فناوری، انتقال کامل فناوری و همکاری مشترک خارجی می باشد که متغیر زبانی انتقال ناقص فناوری از فازی مثلثی]40 0 0[ استفاده شده است که دارای اهمیت کمتری می باشد و متغیر زبانی انتقال کامل فناوری و همکاری مشترک خارجی از فازی مثلثی]80 50 20] [100 100 70[ استفاده شده است که دارای اهمیت زیادی می باشد. در نتیجه انتقال کامل فناوری و همکاری مشترک خارجی دارای اهمیت زیادی می باشند. متغیر مهندسی شامل 3 مقادیر زبانی نصب و راه اندازی، مهندسی معکوس و توانمندی مهندسی مجدد می باشد که متغیر زبانی نصب و راه اندازی از فازی مثلثی]30 0 0[ استفاده شده است که دارای اهمیت کمتری می باشد و متغیر زبانی مهندسی معکوس و توانمندی مهندسی مجدد از فازی مثلثی]90 50 10] [100 100 70[ استفاده شده است که دارای اهمیت زیادی می باشد. در نتیجه مهندسی معکوس و توانمندی مهندسی مجدد دارای اهمیت زیادی می باشند. متغیر ساخت و تولید شامل 3 مقادیر زبانی تولید در حجم محدود، تولید سفارشی و تولید در حجم انبوه می باشد که متغیر زبانی تولید در حجم محدود از فازی مثلثی]30 0 0[ استفاده شده است که دارای اهمیت کمتری می باشد و متغیر زبانی تولید سفارشی و تولید در حجم انبوه از فازی مثلثی]80 50 20] [100 100 70[ استفاده شده است که دارای اهمیت زیادی می باشد. در نتیجه تولید سفارشی و تولید در حجم انبوه دارای اهمیت زیادی می باشند. همچنین متغیر رقابت پذیری شامل 3 مقادیر زبانی مزیت رقابتی مقطعی، مزیت رقابتی استراتژیک و مزیت رقابتی بین المللی می باشد که متغیر زبانی مزیت رقابتی مقطعی از فازی مثلثی]40 0 0[ استفاده شده است که دارای اهمیت کمتری می باشد و متغیر زبانی مزیت رقابتی استراتژیک و مزیت رقابتی بین المللی از فازی مثلثی]75 50 25] [100 100 60[ استفاده شده است که دارای اهمیت زیادی می باشد. در نتیجه مزیت رقابتی استراتژیک و مزیت رقابتی بین المللی دارای اهمیت زیادی می باشند.

 

 

شکل1-تابع عضویت متغیرهای زبانی تحقیق و توسعه

 

 

شکل2- تابع عضویت متغیرهای زبانی مهندسی

بر مبنای متغیر های ورودی و قوانین تدوین شده، 5 سطح برای متغیر خروجی تعریف گردید. ميانگين نظر خبرگان به شكل اعداد فازي مثلثی به عنوان مقدارمتغیر خروجی سيستم تعيين شد كه نتايج آن در جدول 3 آمده است که با توجه به تعریف متغیرهای ورودی و تأثیر آنها بر یکدیگر می توان تشخیص داد که هر سازمان در کدوم یک از سطح ها قرار دارد.

 

شکل 3- تابع عضویت متغیرهای زبانی متغير خروجی ارزیابی فناوری

در اين مرحله پايگاه قواعد فازي با استفاده از متغيرهاي زباني ورودي و نظريات خبرگان با قاعدة "اگر - آنگاه " ايجاد می شود. با توجه به اینکه این تحقیق یک روش کیفی- کمی محسوب می شود پایگاه دانش، نظر و دانش خبرگان می باشد که در قالب قواعد تصمیم گیری در جلسات حضوری استخراج و در طراحی مدل از این نظرات استفاده گردیده است. همچنین تعداد قواعد برابر است با میزان سطح هر متغیر به توان متغیرهای موجود در نتیجه 243 قاعدة "اگر - آنگاه" ایجاد می شود که با توجه به محدودیت زمانی و دانش خبرگان از قواعد کلیدی استفاده گردید که با 151 قاعدة "اگر - آنگاه " ايجاد شد و خروجی حاصل از مدل سازی و نمودارهای سه بعدی نشان می دهد که با 151 قاعدة "اگر - آنگاه " تمام فضای تصمیم گیری سه بعدی را پوشش داده است. لذا از نظر مدل سازی و از نظر خبرگان این تعداد قواعد جواب گو کل مدل سازی می باشد. در نتیجه در اين مرحله پايگاه قواعد فازي با استفاده از متغيرهاي زباني ورودي و نظريات خبرگان با 151 قاعدة  "اگر - آنگاه " ايجاد شد و پس از طراحی و تعریف قوانین فازی بر مبنای متغیرهای ورودی سیستم و متغیر خروجی مدل نهایی استخراج گردید. به عنوان مثال یکی از قوانین به صورت زیر تدوین شده است:

" اگر تحقیق و توسعه متوسط و توسعه فناوری متوسط و مهندسی متوسط و ساخت و تولید متوسط و رقابت پذیری متوسط باشد، آنگاه فناوری در سطح 3 قرار می گیرد."

 

شکل 4 - سیستم خبره تصمیم گیری فازی ارزیابی فناوری های حوزه پزشکی

اعتبار سنجي مدل:

با توجه به اینکه تعداد کل شرکت های تولید کننده تجهیزات بیمارستانی دستگاه های تصویر برداری 39 شرکت می باشد مطابق با نظر اساتید و خبرگان حدود 3/1 آن 15 شرکت به عنوان نمونه انتخاب گردید و از هر شرکت یک نمونه انتخاب و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در نتیجه جهت اعتبار سنجی مدل اطلاعات 15 نمونه توسط خبرگان برای تست مدل تعیین و به مدل داده شده و خروجی حاصل از مدل و سطح بندی آنها صورت پذیرفت. سپس با استفاده از دانش خبرگان نیز نمونه های منتخب ارزیابی گردید. مقايسه نتايج سيستم و ارزيابي واقعي نمونه هایی که توسط خبرگان برای تست مدل ارائه شد، موفقيت 78 درصدي سيستم را نشان داد. 

 

5-بحث و نتیجه‌گیری

جهت پاسخگویی مهم ترین متغیر های تاثیرگذار جهت ارزیابی فناوری های حوزه تجهیزات پزشکی، پرسشنامه ای با 20 متغیر اولیه طراحی شده است که در آن تمام عوامل گردآوری شده از مقالات پیشین که در پیشینه تحقیق به آن پرداخته شد، از نقطه نظر اهمیت هر یک از آن ها در ارزیابی فناوری سلامت، توسط خبرگان امتیازدهی شدند، که 5 متغیر تحقیق و توسعه با میانگین امتیاز 8.50، توسعه فناوری با میانگین امتیاز 8.07، مهندسی با میانگین امتیاز 7.93، ساخت و تولید با میانگین امتیاز 7.53 و رقابت پذیری با میانگین امتیاز 7.27 به ترتیب به عنوان شاخص های مهم و اولوبت دار از نگاه خبرگان در ارزیابی فناوری سلامت در حوزه تجهیرات پزشکی شناسایی گردید. لذا شرکت های تولید کننده تجهیزات پژشکی جهت ارزیابی سطح فناوری و تعیین شکاف فناوری خود نسبت به بهره برداری این متغیرها اقدام نمایند. همچنین نتایج تحقیق نشان می دهد امتیازهای فازی حاصل از نظرسنجی دو متغیر تحقیق و توسعه با میانگین امتیاز 8.50، و توسعه فناوری با میانگین امتیاز 8.07 می باشد. که تحقیق و توسعه و توسعه فناوری نسبت به تمام متغیرهای ارائه شده در جدول 3 از سطح 8 که مقدار بالایی است بیشتر می باشد و بقیه متغیرها کمتر از 8 می باشد لذا دو متغیر تحقیق و توسعه و توسعه فناوری به عنوان متغیرهای کلیدی با استفاده از نظر خبرگان در روش دلفی فازی ارائه می شود. برای طراحی سیستم خبره فازی ارزیابی فناوری های حوزه پزشکی ابتدا ورودی مدل بر اساس 5 سطح تحقیق و توسعه، توسعه فناوری، مهندسی، ساخت و تولید و رقابت پذیری از روش دلفی فازی استخراج گردید و بر اساس سیستم استنتاج فازی و نظر خبرگان 3 مقادیر زبانی برای هر 5 سطح تعیین و بر مبنای متغیر های ورودی و قوانین تدوین شده، 5 سطح برای متغیر خروجی تعریف شد. که با توجه به تعریف متغیرهای ورودی و تأثیر آنها بر یکدیگر می توان تشخیص داد که هر سازمان در کدوم یک از سطح ها قرار دارد. سپس پايگاه قواعد فازي با استفاده از متغيرهاي زباني ورودي و نظريات خبرگان با 151 قاعدة  "اگر - آنگاه " ايجاد شد و پس از طراحی و تعریف قوانین فازی بر مبنای متغیرهای ورودی سیستم و متغیر خروجی مدل نهایی استخراج گردید. مدل ارائه شده برای طراحی سیستم خبره فازی این امکان را به وجود می آورد تا تمامی شرکت های تولید کننده تجهیزات پزشکی بتوانند مطابق با شرایط و نیاز سیستم خود را طراحی و پیاده سازی نمایند. همچنین نتایج حاصل از اعتبار سنجی سیستم مورد نظر حاکی از عملکرد مطلوب سیستم و اعتبار نتایج حاصل از آن دارد. در نتیجه سياست های پيشنهادی برای پياده سازي موفق پنج شاخص بيان شده بر مبنای سیستم استنتاج فاری را مي توان از قرار زیر فهرست کرد:

اولین عامل تاثیر گذار بر ارتقاء سطوح فناوری های سلامت در فرایند آینده نگاری توانمندی تحقیق و توسعه می باشد. لذا شرکت ها جهت توسعه توانمندی های تحقیق و توسعه کاربردی و پیشرفته سرمایه گذاری لازم را انجام نمایند. دومین عامل تاثیر گذار بر ارتقاء سطوح فناوری های سلامت در فرایند آینده نگاری توانمندی توسعه فناوری است. بنابراین شرکت ها جهت توسعه توانمندی های فناوری صرفا به انتقال فناوری تجهیزات و سخت افزار توجه ننمایند و جهت همکاری مشترک خارجی با برندهای معتبر و صاحب فناوری اقدامات لازم را صورت نمایند. توانمندی مهندسی سومین عامل تاثیر گذار بر ارتقاء سطوح فناوری های سلامت در فرایند آینده نگاری است. بدین وسیله شرکت ها جهت توسعه توانمندی های مهندسی از جمله توانمندی های مهندسی معکوس و مهندسی مجدد با همکاری و شبکه سازی داخلی و خارجی اقدامات لازم را صورت نمایند. چهارمین عامل تاثیر گذار بر ارتقاء سطوح فناوری های سلامت در فرایند آینده نگاری توانمندی ساخت و تولید می باشد. لذا شرکت ها نسبت به توسعه بازارهای داخلی و جهت گیری تولید انبوه محصولات با توجه به صرفه های ناشی از مقیاس برنامه ریزی و سرمایه گذاری نمایند. نهایتأ سطح رقابت پذیری پنجمین عامل تاثیر گذار بر ارتقاء سطوح فناوری های سلامت در فرایند آینده نگاری می باشد . لذا شرکت ها جهت توسعه توانمندی های بازاریابی داخلی و صادرات به بازارهای هدف نسبت به ارتقاء کیفی و کمی محصولات و اخد استانداردهای بین المللی بررسی های لازم را انجام نمایند.

 

فهرست منابع

اجاقی، صبا، نادر نادری، بیژن رضایی، و هیثم عبدالزهره. ۱۳۹۴. نگاهی به مفاهیم و روش‌های آینده‌نگاری؛ پیش‌بینی وضعیت جهان در سال 0202 میلادی. کنفرانس بین المللی پژوهشهای نوین در مدیریت، اقتصاد وحسابداری، استانبول، موسسه مدیران ایده پرداز پایتخت ایلیا.

دهقانی سانیچ، امراله، و علیرضا بهروزنیا. 1394. شناسایی عوامل مؤثر در سطح توانمندی فناورانه صنایع برق(مورد تحقیق: شرکت ایران ترانسفو). فصلنامه توسعه تکنولوژی صنعتی، شماره بیست و پنج، ص 85-77.

ذواﻟﻔﻘﺎرزاده، ﻣﺤﻤﺪﻣﻬﺪي، و ﻣﻬﺪي ﻫﺎﺟﺮي. 1396. اراﺋﻪ ﭼﺎرﭼﻮﺑﯽ ﺑﺮاي ﺗﻮﺳﻌﻪ دﯾﭙﻠﻤﺎﺳﯽ ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوري ﮐﺸﻮر ﺑﻪ روش دﻟﻔﯽ ﻓﺎزي. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻋﻠﻢ و ﻓﻨﺎوري، ﺳﺎل ﻧﻬﻢ، ﺷﻤﺎره3.

زارعی، قاسم، و بنفشه پارسامهر.1397، شناسایی عوامل موثر بر توسعه صادرات تجهیزات پزشکی با استفاده از رویکرد تئوری داده بنیاد. مدیریت بهداشت و درمان، 9(3).

صادقی، آ، آ سعدآبادی، ش مزارعی، و ک نوروزی. 1395. بررسی نقش نهادهای واسطه ای نوآوری در صنایع الکترونیکی. پنجمین کنفرانس بین المللی و نهمین کنفرانس ملی مدیریت فناوری.

لطفعلی پور, امین، و بابک شیرازی. 1394. بررسی استراتژیک وضعیت صنعت تجهیزات پزشکی کشور با استفاده از تحلیل SWOT و ارائه راهکارهای عملی جهت بهبود وضعیت. اولین کنفرانس بین المللی حسابداری، مدیریت و نوآوری در کسب و کار.

ملک اخلاق, اسماعیل، و شبنم والا. ۱۳۹۵. آینده‌نگاری بازار ارز در شرایط پسابرجام. نخستین کنفرانس بین المللی پارادیم‌های نوین مدیریت هوشمندی تجاری و سازمانی، تهران، دانشگاه شهید بهشتی.

همت، مرتضی، هاله آیت اللهی، محمدرضا ملکی، و فاطمه ثقفی. 1397. فناوری اطلاعات سلامت، آینده نگاری و تصمیم گیری راهبردی برای ایران: مطالعه کیفی. فصلنامۀ علمی پژوهشی پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، دوره 34، شماره 2، ص 764-239.

References

Bierwisch, A., V. Kayser, and E. Shala. 2015. Emerging technologies in civil security a scenario based on analysis. Technol. Forecast. Soc. Chang 101, 226–237.

Boe-Lillegraven S., and S. Monterde. 2015. Exploring the cognitive value of technology foresight: the case of the Cisco Technology Radar. Technol. Forecast. Soc. Chang 101,62–82

Boyd, D., and K. Crawford. 2012. Critical questions for big data: provocations for a cultural, technological, and scholarly phenomenon, Inf. Commun Soc 15, 662–679.

Chan, Leong, and Tugrul Daim. 2012. Exploring the impact of technology foresight studies on innovation Case of BRIC countries Futures 44(6):618-630. Doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.futures.2012.03.002.

Chen, H., W. Wakeland, and J. Yu. 2012. A two-stage technology foresight model with system dynamics simulation and its application in the Chinese ICT industry. Technol Forecast Soc Change 79(7):1254-1267. Doi: http://dx.doi.org/10.1016/j.techfore.2012.02.007.

Chu, T.C., and Y. Lin. 2009. An extension to fuzzy MCDM. Computers and mathematics with applications 57, 445–454.

Havas, A., and K.M. Weber. 2017. The ‘fit’ between forward-looking activities and the innovation policy governance sub-system: A framework to explore potential impacts. Technological Forecasting and Social Change 115: 327-337.

Khamseh A., and A. Pashmchi. 2014. Measuring And Comparing Of Technological Capabilities Levels Automotive Industry (Case Study: Comparison Of And Pars Khodro). Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences ISSN:2231-66345(Online) An Open Access, Online International Journal Available at http;//www.cibtech.org/sp.ed/jls/2014/01/jls.htm, 2014, Vol. 4 (SI) April-June, pp. 1278-1286/ Khamseh and Pashmchi Research Article.

Lukasz Nazarko. 2017. Future-Oriented Technology Assessment, 7th International Conference on Engineering, Project, and Production Management, Procedia Engineering 182, 504 – 509.

Meissner, D., L. Gokhberg, and A. Sokolov. 2013. Instruments to measure foresight, Science, Technology and Innovation Policy for the Future: Potentials and Limits of Foresight Studies.In (Eds.):Springer Science & Business Media pp. 43–62.

Meissner, P., and T. Wulf. 2013. Cognitive benefits of scenario planning: its impact on biases and decision quality. Technol. Forecast. Soc. Chang 80 (4), 801–814.

Miles, I., 2010. The development of technology foresight: a review. Technol. Forecast. Soc Chang 77 (9), 1448–1456.

Monica, T., 2014. Profitability Analysis (A comparative study of SAIL & TATA Steel). Journal of Economics and Finance 3(2): 19-22.

Sang, M. Lee, and Silvana Trim. 2017. Innovation for creating a smart future, Journal of Innovation & Knowledge 12-21.

Sen, K., and B. Finn. 2008. Sigmund Helga Health Technology Assessment Handbook, Danish Centre for Health Technology Assessment, National Board of Health, February 15.

UNIDO., 2005. UNIDO technology foresight manual: organization and methods. In: United nation’s industrial development organization.

Zewail, A. H., 2010. Science in Diplomacy.Cell 141(2), 204-207.

Ziaee AM., N. Simforoosh, and Sh. Tabatabai. 2014. Evaluation of postgraduate medical education progress and foresight: (a necessity for purposeful development of P.G.M.E in IR IRAN)-Teb va Tazkiyeh 23(1): 45-56.

 

 

 

 

 

 

Design of a fuzzy artificial intelligence system in the selection of health technology in the foresight process

 

Abstract:

In general, the importance of health technology in today's world can be underlined by the fact that this technology is the foundation of success in the development of medical services. One of the long-term goals set for the medical device industry in the country is to move towards self-sufficiency and reduce the need for imports. Requiring this goal requires careful and forward-looking assessment. One of the main processes in foresight is technology evaluation. In fact, when it comes to foresighting organizations, we first identify the future trends of technology and secondly measure the level of technology available. As long as the existing technology level is not measured, futures are practically meaningless. Therefore, one of the most important parts of technology foresight is the evaluation of existing technology in the field of health. Based on the D-method, the inputs are efficient R&D, technology development, engineering, manufacturing, and the level of competitiveness and overall performance of the team.

Keywords: Health Technologies, Evaluation, Foresighting, Fuzzy Nervous System

2

 

---