بررسی اثر محیط اطلاعاتی بر رابطه بین خطای پیش‌بینی مدیریت و ریسک غیرسیستماتیک در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

مهسا کفاش پور یزدی ¹ , اکرم تفتیان ² , محمود معین‌الدین ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری ، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
2 - استادیار، گروه حسابداری ، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
3 - دانشیار، گروه حسابداری ، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران

تاریخ دریافت : 1396/12/05 تاریخ پذیرش : 1397/03/20 تاریخ انتشار : 1398/04/01

کلید واژه: خطای پیش‌بینی مدیریت, ریسک غیرسیستماتیک, محیط اطلاعاتی, عدم تقارن اطلاعاتی,

چکیده مقاله :

سرمایه‌گذاران در بورس اوراق بهادار با توجه به عوامل ریسک، بازده و نقدشوندگی سهام تصمیم‌گیری می‌نمایند. با عنایت به تأثیر کیفیت افشای شرکت بر این عوامل، خطا در گزارش‌های پیش‌بینی مدیریت می‌تواند منجر به افزایش در ریسک شرکت شود. از سوی دیگر با تقویت محیط اطلاعاتی شرکت، شاید بتوان ضعف‌های ناشی از خطای پیش‌بینی‌های مدیریت را کاهش داد. بنابراین پژوهش حاضر، به بررسی اثر محیط اطلاعاتی بر رابطه خطای پیش‌بینی مدیریت و ریسک غیرسیستماتیک می‌پردازد. جامعه آماری پژوهش، شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند که با استفاده از روش حذف سیستماتیک، از اطلاعات 65 شرکت استفاده‌شده است. قلمروی زمانی تحقیق برای استخراج داده‌ها، سال‌های 1388 تا 1395 و برای آزمون داده‌ها، سال‌های 1389 تا 1395 است. برای آزمون فرضیه‌ها از روش رگرسیون چند متغیره استفاده شده است. متغیر عدم تقارن اطلاعاتی برای سنجش محیط اطلاعاتی و متغیرهای خطای مدیریت در پیش‌بینی سود خالص، سودعملیاتی و فروش برای اندازه‌گیری خطای پیش‌بینی مدیریت استفاده شده است؛ همچنین متغیرهای معکوس همزمانی قیمت سهام و نوسانات غیرسیستماتیک، معیارهای سنجش ریسک غیرسیستماتیکشرکت هستند. نتایج بیانگر رابطه مستقیم و معنادار بین خطای پیش‌بینی مدیریت و ریسک غیرسیستماتیک است. همچنین شدت رابطه مستقیم خطای پیش‌بینی مدیریت و ریسک غیرسیستماتیک در شرکت‌هایی با محیط اطلاعاتی قوی‌تر، کمتر است

چکیده انگلیسی:

Investors in the stock market decide on the risk factors, returns, and stock liquidity. Considering the impact of the company's disclosure quality on these factors, management's forecast errors can increase the risk of a company. On the other hand, by strengthening the company's information environment, perhaps the weaknesses of the management forecast error can be reduced. So this study investigates the effect of information environment on the relationship between management forecast error and idiosyncratic risk. Study population includes qualified companies in Tehran stock exchange. After using systematic elimination methods, data from 56 companies in 2010 -2017 period is used, but for extracting data the period is 2009 to 2017. To test study hypothesis, multi-variable regression methods using panel data is utilized. Information asymmetry is used to evaluate information environment; Management error in forecasting net income, operating income and sales is used for estimating management forecast errors; and fore measuring Idiosyncratic risk, Asynchronicity and Idiosyncratic Volatility is utilized. Results of this study show a significant direct relationship between management forecast error and idiosyncratic risk. In addition, in companies with stronger information environment, the direct relationship between management forecast error and non-systematic risk is lower.

منابع و مأخذ:

*      ابراهیمی کردلر، علی؛ محمدآبادی، مهدی و رضا حصارزاده (1387). بررسی رابطه تضاد منافع بین سهام‌داران و اعتباردهندگان با توزیع سود سهام و محدودیت در تامین مالی. فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال اول، شماره 4، صص 53-74.

*      احمدی، سعید علی و زهرا فدایی (1394). ارزیابی نقش محیط اطلاعاتی و رشد شرکت در قیمت‌گذاری اقلام تعهدی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی، سال هفتم، شماره 3، صص 91-104.

*      اسلامی بیدگلی، غلامرضا و سید احمد مقیمی (1392). بررسی اثر ترکیب سهامداری (ساختار مالکیت) بر ریسک شرکت‌های تولیدی پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، سال دوم، شماره 6، صص 45-62.

*      اعتمادی، حسین؛ حصارزاده، رضا؛ محمدآبادی، مهدی و آمنه بذرافشان (1391). افشا و ارزش شرکت: شواهدی از بازار سرمایه نوظهور ایران. حسابداری مدیریت، سال پنجم، شماره 13، صص 67-77.

*      افلاطونی، عباس (1393). تجزیه‌وتحلیل آماری با ایویوز در تحقیقات حسابداری و مدیریت مالی، انتشارات ترمه.

*      بنی‌مهد، بهمن؛ عربی، مهدی و شیوا حسن‌پور (1395). پژوهش‌های تجربی و روش‌شناسی در حسابداری، انتشارات ترمه، چاپ دوم، 1395.

*      تفتیان، اکرم؛ ایزدی‌نیا، ناصر، دستگیر، محسن و هادی امیری (1395). اثر تدوین استاندارد و مقررات‌گذاری بر سطح افشا و عملکرد در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از سیستم معادلات همزمان ( ارائه مدلی جامع جهت اندازه‌گیری سطح افشا). دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، سال پنجم، شماره 17، صص 25-43.

*      جهانگیرنیا، حسین؛ رهنمای رودپشتی، فریدون و حمیدرضا وکیلی فرد (1396). تأثیر کیفیت افشای رویه‌های حسابداری انتقادی بر عدم تقارن اطلاعاتی. حسابداری مدیریت، سال دهم، شماره 33، صص 1-13.

*      چمبتانی، سعادت و سید میربخش کامرانی موسوی. (1394). تأثیر پیش‌بینی سود هر سهم توسط مدیریت بر ریسک و ارزش شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران.سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های کاربردی در مدیریت و حسابداری، 1394.

*      دستگیر، محسن و فرزانه کیانی. (1393). تأثیر پیش‌بینی سود مدیریت بر ریسک غیرسیستماتیک و ارزش شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. کنفرانس بین‌المللی اقتصاد، حسابداری، مدیریت و علوم اجتماعی، صص 1-17.

*      زلفی، حسن و مرتضی بیات. (1395).  تأثیر محافظه‌کاری شرطی و غیرشرطی بر ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک، دانش حسابرسی، سال شانزدهم، شماره 62، صص 121-136.

*      زلفی، حسن، بیات، مرتضی و تهمینه دانش عسگری (1393). بررسی تأثیر پیش‌بینی سود از جانب مدیریت بر ریسک غیرسیستماتیک.فصلنامه علمی پژوهشی راهبرد مدیریت مالی، دوره 2، شماره 2، تابستان 1393، صص 121-136.

*      زمردیان، غلامرضا؛ کاشانی تبار، شهرزاد و فاطمه خاکساریان (1396). ارزیابی ارتباط بین حاکمیت شرکتی و مدیریت سود شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. مطالعات اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری، دوره سوم، شماره 2/1، صص 25-35.

*      ستایش، محمدحسین؛ مهتری، زینب و محمد محمدیان (1394). بررسی اثر همزمان اندازه شرکت و محیط اطلاعاتی بر ارتباط ارزشی سود ویژه و جریان نقد عملیاتی. پژوهش‌های حسابداری مالی، سال هفتم، شماره 3، پیاپی (25)، صص 37-60.

*      طالب‌نیا، قدرت اله؛ احمدی، سیدمحسن و مرتضی بیات (1394). بررسی ارتباط بین کیفیت اقلام تعهدی و ریسک غیرسیستماتیک. پژوهش‌های حسابداری مالی، سال هفتم، شماره 2، صص 33-52.

*      فخاری، حسین و عصمت السادات طاهری (1389). بررسی رابطه سرمایه‌گذاران نهادی و نوسان‌پذیری بازده سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی، سال دوم، شماره 4، پیاپی (6)، صص 159-172.

*      مشایخی، بیتا و سوران فرهادی (1392). تأثیر اندازه شرکت بر رابطه بین کیفیت افشا و هزینه حقوق صاحبان سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مدیریت، سال ششم، شماره 19، صص 101-115.

*      ملکیان، اسفندیار و حمیدرضا شایسته‌مند (1394). تبیین تأثیر سازوکارهای مدیریتی راهبری شرکتی بر ریسک‌پذیری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مالی، سال هفتم، شماره 28، صص 105-126.

*      موسوی، سید علیرضا؛ زارعی، حمید و سمیرا هنربخش (1390). بررسی ارتباط بین خطاهای سود پیش‌بینی‌شده توسط مدیریت و ساختار حاکمیت شرکتی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. حسابداری مدیریت، سال چهارم، شماره 10، صص 35-49.

*      نظری، نگار (1390). تحلیل خوشه‌ای شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از درخت حداقل‌پیما و درخت زنجیره. دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الزهرا (س).

*      Aman, H. (2011). Firm-specific volatility of stock returns, the credibility of management forecasts, and media coverage: Evidence from Japanese firms. Japan and the World Economy, 23(1), 28-39.

*      Amihud, Y. Mendelson, H. (1986)," Asset Pricing and the Bid-Ask Spread", Journal of Financial Economics, 17, 223-249.

*      Ang, A., Hodrick, R. J., Xing, Y., & Zhang, X. (2009). High idiosyncratic volatility and low returns: International and further US evidence. Journal of Financial Economics, 91(1), 1-23.

*      Christensen, P. O., & Feltham, G. A. (2003). Economics of Accounting –Volume 1 Information in Market. Kluwer Academic Publishers.

*      Diamond, D. & Verrecchia R. (1991), "Disclosure, liquidity and the cost of equity capital", The journal of finance, 46 (4), 1325-1359

*      Ferreira, M. A., & Laux, P. A. (2007). Corporate governance, idiosyncratic risk, and information flow. The Journal of Finance, 62(2), 951-989.‏

*      Haggard, K. S., Martin, X., and Pereira, R. (2008). “Does voluntary disclosure improve stock price informativeness?”, Financial Management, 37, 747-768.

*      Ittner, C. D., & Michels, J. (2017). Risk-based forecasting and planning and management earnings forecasts. Review of Accounting Studies, 22(3), 1005-1047

*      Li, B., Rajgopal, S., & Venkatachalam, M. (2014). R2 and idiosyncratic risk are not interchangeable. The Accounting Review, 89(6), 2261-2295

*      Kitagawa, N., & Okuda, S. Y. (2016). Management forecasts, idiosyncratic risk, and the information environment. The International Journal of Accounting, 51(4), 487-503

*      Malkiel, B. G., & Xu, Y. (2006). Idiosyncratic risk and security returns. University of Texas at Dallas.

*      Mitra, R. K. (2016). The association between earnings quality and firm-specific return volatility: Evidence from Japan. Review of Accounting and Finance, 15(3), 294-316.‏

*      Okuda, S., & Kitagawa, N. (2011). Relationship between Earnings Quality and Idiosyncratic Risk during Period of Accounting Standard Reform in Japan. Security AnalystsJournal, Vol.49, No. 8, Pp. 91–100.

*      Omokehinde, O. S., Abata, M. D., Somoye, R. O. Ch., Migiro, S. O. (2017). Asymmetric Information and Volatility of Stock Returns in Nigeria. Journal of Economics and Behavioral Studies,Vol. 9, No. 3, pp. 220-231.(ISSN: 2220-6140).

*      Rajgopal, S., & Venkatachalam, M. (2011). Financial reporting quality and idiosyncratic return volatility. Journal of Accounting and Economics, 51(1-2), 1-20.

 

*      Robin, A., & Wu, Q. (2015). Firm growth and the pricing of discretionary accruals. Review of Quantitative Finance and Accounting, 45(3), 561-590.‏

*      Vieira, E. F. S., & Pinho, J. C. D. C. (2011). Financial disclosure and stock price volatility: evidence from Portugal and Belgium