پیش‌بینی جریان وجه نقد عملیاتی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش یادگیری ماشین

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

حامد رجب زاده ¹ , جمادوردی گرگانلی دوجی ² , آرش نادریان ³ , مجید اشرفی ⁴

1 - دانشجوی دکتری تخصصی حسابداری، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاداسلامی، علی آباد کتول، ایران
2 - استادیارگروه حسابداری، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی،علی آباد کتول، ایران. (نویسنده مسئول)
3 - استادیار گروه حسابداری، واحد علی اباد کتول، دانشگاه ازاد اسلامی، واحد علی آباد کتول، ایران
4 - استادیارگروه حسابداری، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران

تاریخ دریافت : 1401/04/25 تاریخ پذیرش : 1401/04/25 تاریخ انتشار : 1401/03/01

کلید واژه: وجه نقد عملیاتی, معیارهای مالی, رویکرد یادگیری ماشین,

چکیده مقاله :

وجوه نقد، دارایی‌های مالی سیال شرکت‌ها می‌باشد. این ویژگی موجودی نقد، اهمیت فوق‌العاده‌ای را به آن بخشیده، توانایی اخذ تصمیمات مالی بهینه و به‌موقع، به مقدار زیادی تحت تأثیر این ویژگی قرار دارد. شرکت‌هایی که دارای جریان وجوه نقد داخلی خوبی هستند کمتر به تأمین مالی خارجی متکی می‌باشند و وام‌دهندگان نیز به این شرکت‌ها به دلیل نقدینگی خوبی که دارند به‌راحتی اعتبار می‌دهند. پژوهش حاضر ازلحاظ هدف، از نوع تحقیقات کاربردی است. همچنین در این پژوهش، از روش داده‌های ترکیبی استفاده‌شده است. روش گردآوری داده‌ها، روش اسناد کاوی و مراجعه به بانک‌های اطلاعاتی؛ و روش تحلیل داده‌ها از نوع استنباطی است. در پژوهش حاضر داده‌های موردنیاز از نرم‌افزار ره‌آورد نوین، صورت‌های مالی شرکت‌ها و سندکاوی و همچنین سایت کدال استخراج‌شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1390 تا 1397 است و ازاطلاعات مالی138 شرکت مورد بررسی بهره گرفته‌شده است. هدف این پژوهش پیش‌بینی وجه نقد عملیاتی با رویکرد هوش مصنوعیPLSVM و CART در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. در این پژوهش نسبت وجه نقد عملیاتی شرکت به‌عنوان متغیر وابسته(نقدینگی) و معیارهای مالی به‌عنوان متغیر مستقل اولیه در نظر گرفته شد. نتایج آزمون فرضیه‌های پژوهش نشان می‌دهد که رویکرد هوش مصنوعی قانون‌گرا وغیرخطی پارامتریک توانایی بالایی در پیش‌بینی نقدینگی شرکت‌های بورس اوراق بهادار تهران دارد.

چکیده انگلیسی:

Cash is the fluid financial assets of companies. This feature of cash flow has given it tremendous importance, and the ability to make optimal and timely financial decisions is greatly influenced by this feature. Companies with good domestic cash flows are less likely to rely on external financing, and lenders can easily lend to these companies because of their good liquidity. The present study is an applied research in terms of purpose. Also, in this study, the combined data method has been used. Data collection method, document mining method and referring to databases; And the method of data analysis is inferential. In the present study, the required data have been extracted from the new Rahvard software, corporate financial statements and syndication, as well as the Codal site. The statistical population of the present study is all companies listed on the Tehran Stock Exchange in the period2011 to 2018and the financial information of 138 companies has been used over 8 years. The purpose of this study is to predict operational cash with PLSVM and CART artificial intelligence approach in companies listed on the Tehran Stock Exchange. In this study, the company's operating cash ratio was considered as a dependent variable (liquidity) and financial metrics were considered as the initial independent variable. The results of testing the research hypotheses show that the parametric nonlinear law-based artificial intelligence approach has a high ability to predict the liquidity of companies on the Tehran Stock Exchange.

منابع و مأخذ:

• اصولیان، محمد؛ تجویدی، الناز و پازوکی، یاسمن (1400). وجه نقد مازاد، ارزش شرکت و ریسک نقدشوندگی سهام در شرکت‌های دارای فرصت رشد یا محدودیت مالی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی، دوره 28، شماره 2، ص 248-273.


• انورخطیبی، سعید؛ سیفی‌گواهر، لیلا و انصاری، فریبا(1400). توانایی سود و جریان نقد عملیاتی در توضیح ارزش ذاتی تحقق‌ یافته شرکت. https://civilica.com/doc/1358713


• پورغفار، جواد و قادرزاده‌اسکویی، سیامک (1400). رابطه نگهداشت وجه نقد، سرمایه در گردش و پرداخت سود سهام با سیاست‌های سرمایه‌گذاری در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. چشم‌انداز حسابداری و مدیریت، دوره 4، شماره 38،ص 1-19.


• تمری‌نیا، آیت‌اله؛ نظری، رضا و مرادزاده‌فرد، مهدی(1401). بررسی اعتبار جریان‌های نقد آزاد و کاربرد عملی آن در پیش‌بینی بحران‌های مالی بر پایه استاندارد‌های بین‌المللی حسابداری (IFRS): شواهدی از بازار سرمایه ایران. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، دوره 11، شماره 41، ص 259-270.


• ثناگستر،‌هادی؛ جعفری، محبوبه و دارابی، رویا (1397). پیش‌بینی نقدینگی شرکت بر اساس روش شبکه عصبی. دومین کنفرانس بین‌المللی تحولات نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، تهران.


• جباری، مهرداد؛ پورآقاجان، عباسعلی و عباسیان، محمدمهدی (1400). امکان‌سنجی قابلیت تعمیم طبقات صورت جریان وجوه نقد در استانداردهای ملی به واحدهای گزارشگر بخش عمومی. دو فصلنامه علمی حسابداری دولتی، دوره 8، شماره 1, ص 53-66.


• جمشیدپور، روح‌ا... و حیدری، الهام (1395). بررسی رابطه بین وجوه نقد عملیاتی و حاشیه سود با نسبت‌های نوین مالی در شرکت‌های پذیرفته ‌شده در بورس تهران. دومین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت در هزاره سوم، رشت.


• دارابی، رویا؛ وکیلی‌فرد، حمیدرضا و مشکین، مسعود (1392). رابطه بین جریان نقدی عملیاتی و سود عملیاتی بابازده سهام شرکت‌ها و تأثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر این روابط. فصلنامه علمی پژوهشی حسابداری مدیریت، شماره 16، ص 37-18.


• رشیدی، عباس؛ نجار خدابخش، محمدحسن؛ ملکی‌دیزی‌چه، زهره و ابراهیمی‌ بابوکانی، منصور (1398). کاربرد نسبت‌های نقدینگی، جریان نقدی عملیاتی و حسابداری تعهدی در پیش‌بینی جریان نقدی عملیاتی آتی شرکت‌های پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار تهران. اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، تجارت جهانی، اقتصاد، دارایی و علوم اجتماعی، تهران.


• زمانی‌آشوری‌اول، نگار (1399). بررسی رابطه بین اهرم مالی و صورت جریان وجوه نقد شرکت‌های پذیرفته ‌شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد.


• سلیمانی‌امیری، غلامرضا؛ جمشیدی، طیبه و عنبری، حمزه (1400). بررسیتأثیر محافظه‌کاری بر رابطه بین جریان نقد عملیاتی و ارزش وجه نقد. فصلنامه علمی کارافن، دوره 18، شماره 2، ص 73-88.


• صیدخانی، رضا؛ محمدی‌ملقرنی، عطا و امینی، پیمان (1400). بررسی توانمندی جریان‌های نقدی عملیاتی در ارزیابی عملکرد شرکت‌ها با تأکید بر کیفیت افشا در دوره‌های بحران مالی. پژوهش‌های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 13، شماره 49، ص147-176.


• لشکری، زهرا؛ اسکو، وحید و داغانی، رضا (1388). بررسی رابطه بین نسبت‌های بدهی با اجزاء منتخب صورت جریان وجوه نقد. فصلنامه بورس اوراق بهادار تهران، شماره 8، زمستان 88، ص 64-39.


• نصیرزاده، فرزانه و رستمی، امین (1391). بررسی رابطه بین شاخص‌های نقدینگی نوین و مبتنی بر صورت جریان وجه نقد با سودآوری شرکت‌ها (معیارهای مالی و مبتنی بر بازار). اقتصاد پولی مالی، دوره 19، شماره 3، ص 29-53.


• نوجوان، مهناز و لاری‌دشت‌بیاض، محمود (1397). پیش‌بینی تله نقدینگی در شرکت‌ها با رویکرد کلینیک مالی. دانش سرمایه‌گذاری، دوره 7، شماره 28، ص 233-246.


• Andrew Chan. (2019). The Role of Cash Holdings3 Working Capital, Dividend Payout On CapitalInvestment. The Journal of Applied Business Research – May/June 2018 Volume 34, Number 3.


• Carslaw, C. A. and Mills, J. R. (1991).Developing Ratios for Effective Cash Flow Statement Analysis". Journal of Accountancy, 172 (5).63-70.


• Chien-Chiang Leea, Mei-Ping Chenb and Shao-Lin Ningc. (2017). Why Did some Firms Perform better in the Global Financial Crisis?, Economic Research, Taylor and Francis Group, Vol. 30, No. 1, PP. 1339–1366. https://doi.org/10.1080/1331677X.2017.1355258


• Cho-Min Lin, Min-Lee Chan, I-HsinChien, Kuan-Hua Li. (2017). The relationship between cash value and accounting conservatism: The role of controlling shareholders. International Review of Economics and Finance, 55: 233-245.


• Alpaydin, Introduction to Machine Learning: The MIT Press, 2010.


• Guo, H., Legesse, T. S., Tang, J., & Wu, Z. (2020). Financial leverage and firm efficiency: the mediating role of cash holding. Applied Economics, 53 (18), 1-17.


• HaithamNobanee& Mohammed Haitham A. Salman & Jaya AnithaAbraham (2021). Current Assets Management, Remuneration, and

 

Operating Cash Flow of UAE Construction Companies, International Journal of Financial Research, International Journal of Financial Research, ScieduPress, 12 (3), pages 142-148, May.

• Hirshleifer, D.,Hou, K.,Teoh,S.H. (2009).Accuals, cash flows, and aggregate stock returns’’, journal of financial Economics,vol.22,pp.54-77.


• Lafoond, F, Eidanvattss. (2018). Review of Ownership Structure Impact on Dividend in Tehran Stock Exchange. Quarterly Journal of Securities Exchange, 13 (4): 113-133.


• Martani, Dwi, Mulyono&Rahfiani, Khairurizka. (2009).The Effect of Financial Ratios, Firm Size, and Cash Flow from Operating Activities in the Interim Report to the Stock Return, Chinese Business Review, Vol 8, (6), PP. 44-55.


• Melyk, L., and Birita, Z. (1974). Comprehensive Liquidity Index as a Measure of Corporate Liquidity. Scientific and Behavioral Foundation of Decision Sciences (Atlanta, Ga. Southeastern Region of the American Institute for Decision Sciences) 162-165.


• Mohammed SaadiKadhim, Hazem Mohammed Daikh, &Ghiyath Jasim Saeed. (2022). the effects of operating cash flow disclosure on analysts’ forecasts. European Journal of Humanities and Educational Advancements, 3 (1), 1-8. Retrieved from https://scholarzest.com/index.php/ejhea/article/view/1690