کارکردهای حسابداری مدیریت در بخش عمومی

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

افشین معصومیان ¹ (دانشجوی مقطع دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین)
غلامرضا کردستانی ² (استاد تمام حسابداری، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین (نویسنده مسئول))
حسین کاظمی ³ (استادیار حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین)

تاریخ دریافت : 1401/02/03 تاریخ پذیرش : 1401/02/03 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: بخش عمومی, کارکردهای حسابداری مدیریت, وضعیت حسابداری مدیریت, بهره‎وری, پاسخگویی,

چکیده مقاله :

اطلاعات حسابداری برای ارزیابی مقاصد پاسخ‎گویی و تصمیم گیری ذی‎نفعان بخش عمومی مهم است. بخش عمده‎ای از نیازهای اطلاعاتی مدیران واحدهای گزارشگر در بخش عمومی از سیستم حسابداری مدیریت به دست می آید. از این رو این پژوهش کارکردهای حسابداری مدیریت در بخش عمومی را تبیین می کند. روش پژوهش کیفی است و داده‎های مورد نیاز از طریق مصاحبه با 13 نفر از افراد صاحبنظر در این حوزه جمع‎آوری شده است. یافته ها نشان می دهد که کارکردهای حسابداری مدیریت در بخش عمومی را می‎توان در هشت گروه برنامه ریزی سازمانی، بودجه‎ریزی، بهایابی، گزارشگری مالی و غیرمالی، نظارت و کنترل، ارزیابی عملکرد (متوازن) و مدیریت منابع انسانی، طبقه بندی کرد. بکارگیری سیستم حسابداری مدیریت در بخش عمومی می‎ تواند بر سازمان‎ها در ارزیابی عملکرد افزایش شفافیت و ارزش آفرینی برای پول کمک کند. همچنین برای حسابداری مدیریت در بخش عمومی جایگاه قابل قبولی در بخش عمومی تعریف نشده است. بر این اساس می‎توان نتیجه گرفت که توسعه سیستم حسابداری مدیریت در بخش عمومی به ارزیابی عملکرد، افزایش شفافیت و ایجاد ارزش کمک می‎کند. تبیین کارکردهای حسابداری مدیریت، ضرورت استفاده و توسعه سیستم‎های حسابداری مدیریت در بخش عمومی را روشن می‎سازد.

چکیده انگلیسی:

Accounting information is important for evaluating stakeholders’ accountability and decision making in public sector. Most of the information needs of the managers of the reporting Entities in the public sector are obtained from the management accounting system. Therefore, this study explains the functions of management accounting in the public sector. The research method is qualitative and the required data was through interviews with 13 experts in this field. Findings show that the functions of management accounting in the public sector can be classified into eight classes: organizational planning, budgeting, costing, financial and non-financial reporting, monitoring and controlling, (balanced) performance appraisal and human resource management. Applying a management accounting system to the public sector can help organizations evaluate performance, increase transparency, and create value for money. Moreover, an acceptable position has not been defined for management accounting in the public sector. Accordingly, it can be concluded that the development of management accounting system in the public sector helps to evaluate performance, increase transparency and create value. Explaining the functions of management accounting clarifies the need to use and develop management accounting systems in the public sector.

منابع و مأخذ:

• بهرام فر نقی, خواجوی شکراله و ناظمی امین، (1387)، شناسایی موانع توسعه حسابداری مدیریت در شرکتهای تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله توسعه و سرمایه، 1(1): 116-96.


• تجویدی، الناز، سحر، محمدی، (1399)، بررسی نقش اطلاعات حسابداری مدیریت در سیستم کنترل مدیریت در شرکت‌های بزرگ تولیدی در ایران. حسابداری مدیریت, 13(46): 1-16.


• رجب‌بیگی, هاشم‌نیا و طیبی طلوع. (1391). سنجه‌های ارزیابی عملکرد بر اساس رویکرد ارزیابی متوازن (مورد مطالعه: شهرداری کرج). فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، 1(1)، 81-69.


• عباس زادگان ، دکتر محمد ،« فساد اداری»، دفتر پژوهشهای فرهنگی،1383، ص14.


• صفرزاده, شریف ، هوشمند کاشانی. (2021). بررسی ابعاد کیفیت خدمات حسابداری مدیریت از دیدگاه مدیران درون‌سازمانی. حسابداری مدیریت، (14)49، 167-185.


• کردستانی, خوانساری، نیکو. (1395). بررسی ارتباط رتبۀ مدیریت مبتنی بر ارزش و عملکرد مالی شرکت، دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 5(18)، 117-105.


• محمدی, ‌جمال, صالحی‌اصل, ‌امین, انوری، رزیتا. (2019). بررسی نقش حسابداری مدیریت استراتژیک درتصمیم گیری بهینه. پژوهشهای جدید در مدیریت و حسابداری, 57(5)، 235-250.


• مقدس پور, هنگامه و ابراهیمی کردلر. (1393). تدوین و تبیین مدل توسعه حسابداری مدیریت در ایران. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت، 3(10) 106-73.


• de Lautour, V. J, (2018), Management Accounting in the Public Sector. In Strategic Management Accounting, 13(2),157-242. Palgrave Macmillan, Cham.


• Dissanayake, T, (2017), The diffusion of new public financial management innovation in developing countries: evidence from Sri Lanka (Doctoral dissertation, RMIT University).


• Ditkaew, K. (2018, August), The effects of cost management quality on the effectiveness of internal control and reliable decision-making: evidence from Thai industrial firms. In Proceedings of the 10th International RAIS Conference on Social Sciences and Humanities, 60-69.


• Fahlevi, H. (2015). The application of benchmarking in public sector–Lessons from Germany. Jurnal Ilmiah Administrasi Publik, 1(1), 1-7.


• Hong, H. K. (1991). Management accounting in the public sector. International Journal of Public Sector Management, 2(25), 33-45.


• Kurunmäki, L. (2009). Management accounting, economic reasoning and the new public management reforms. Handbooks of management accounting research, 3, 1371-1383.‏


• Labrador, M., & Olmo, J. (2019). Management accounting innovations for rationalizing the cost of services: The reassessment of cash and accrual accounting. Public Money & Management, 39(6), 401-408.‏


• Long, Y., Hashim, U. J., Rahman, S. A. A., & Ibrahim, M. A. (2017). Management Accountant Practice in Malaysian Public Sector. World Applied Sciences Journal, 35(8), 1482-1489.


• van Helden, J., & Uddin, S. (2016). Public sector management accounting in emerging economies: A literature review. Critical Perspectives on Accounting, 41, 34-62.