بررسی رابطه سرمایه فکری هیئت مدیره با ارزش و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : حسابداری مدیریت

شهین دهقان هراتی ¹ (ندارد)
علی فاضل یزدی ² (ندارد)
حسین جباری ³ (ندارد)
احمدعلی اسدپور ⁴ (ندارد)

تاریخ دریافت : 1391/09/08 تاریخ پذیرش : 1392/02/10 تاریخ انتشار : 1392/12/25

کلید واژه: حاکمیت شرکتی, سرمایه فکری, ارزش شرکت, عملکرد مالی, شرکت های دانش محور,

چکیده مقاله :

توسعه و پیشرفت سریع فناوری در دهه ها ی اخیر تحول بزرگی در تمام جنبه های زندگی و فعالیت های بشرایجاد کرده و باعث حرکت به سمت اقتصادی دانش محور و تغییر پارادایم حاکم بر اقتصاد صنعتی شده است. بهگونه ای که امروزه می توان شاهد اقتصادی مبتنی بر دانش و اطلاعات بود که اساس و بنیان آن بر محور دارایی هاینامشهود و سرمایه فکری استوار است. در چنین فضایی سرمایه فکری سازمان ها بیش از پیش به عنوان مزیت رقابتیمورد توجه قرار گرفته است. این پژوهش با هدف بررسی اثر سرمایه فکری هیئت مدیره بر ارزش و عملکرد مالیشرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران صورت گرفته است. فرضیه ها بر اساس متغیرهای پنج گانهتعداد مدیران دارای مدرک دکترا، کیو توبین، کیو توبین تعدیل شده، نرخ بازده حقوق صاحبان سهام و سود هر سهمتدوین شده و با نمونه ای مشتمل بر 60 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و در دامنه زمانیسال های 1388 تا 1390 ، با استفاده از رگرسیون خطی مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج حاصل از اینتجزیه وتحلیل حاکی از آن است که، تعداد متخصصان در هیئت مدیره بر ارزش و عملکرد مالی شرکت هایدانش محور تأثیر گذار است.

چکیده انگلیسی:

In recent decade development of information and rapid advancement of technology hascreated great change in all aspects of human life and activities and has caused movingtowards the knowledge-based economy and has led to change dominant paradigm on theindustrial economy. So it can be seen today knowledge and Information-based economy thatthe basis and foundation on which is based on the intangible assets and intellectual capital. Insuch environment, intellectual capital of organizations has been considered more than past asa competitive advantage.This study aimed to investigate the effects of intellectual capital of the board of directorson firm’s Value and financial performance of listed companies in Tehran Stock Exchange andthe main purpose of this study is to investigate the effects of the variables on each other in thefield of the knowledge-based sectors. Hypotheses are based on three variables: Number ofdirectors with Ph.D. degree, Tobin’s Q and Return on Equity and in sample of 60 listedcompanies in Tehran Stock Exchange and using data for the years 1388-1390, were analyzedusing correlation and regression. The results of this analysis indicate that:The number of scientists on the board has a positive impact on the firm’s Value andfinancial performance in knowledge-based sectors.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
انواری رستمی، ع و سراجی، ح ( 1384 ). سنجش 
سرمایه فکری و بررسی رابطه میان سرمایه فکری
و ارزش بازار سهام شرکت های بورس اوراق
بهادار تهران، مجله بررسی های حسابداری و
.49- حسابرسی، سال 12 ، شماره 39 ، ص 52
بطحائی، ع ( 1385 ). بررسی اثرات سرمایه های 
فکری بر عملکرد شرکت های تحت پوشش
سازمان گسترش و نوسازی صنایع و معادن،
پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
حساس یگانه، ی و رئیسی، ز و حسینی، م 
1388 ). رابطه بین کیفیت حاکمیت شرکتی و )
عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق
43
بهادار تهران، فصلنامه علوم مدیریت ایران، سال
.75- 4، شماره 13 ، ص 100
خدادادحسینی، ح ( 1385 ). طراحی الگوی تأثیر 
فناوری اطلاعات بر سنجه های عملکرد مالی با
رویکرد فراتحلیل، فصلنامه بررسی های حسابداری
. و حسابرسی، شماره 46 ، ص 83
رجبی، ر و خدابخشی، ع ( 1389 ). رابطه بین نظام 
راهبری و ارزش بازار شرکت ها در ایران، همایش
ملی نقش شفافیت اطلاعات حسابداری در حل
بحران های مالی کنونی، خمین - دانشگاه آزاد
اسلامی واحد خمین.
رودنشین، ح ( 1384 ). بررسی و تبیین رابطه بین 
اجزای نقدی و تعهدی سود حسابداری و ارزش
شرکت، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه
. بین المللی امام خمینی (ره)، شماره 42
ستایش، م و کاظم نژاد، م ( 1388 ). بررسی تأثیر 
سرمایه فکری بر عملکرد شرکت های پذیرفته
شده در بورس اوراق بهادار تهران، مجله
پیشرفت های حسابداری، دوره 1، شماره 1،ص
.22
شجاعی، ع و باغبانیان، م ( 1388 ). بررسی ارتباط 
سرمایه فکری و عملکرد سازمانی صنعت
بانکداری ایران: مطالعه موردی استان کردستان،
.18 - فصلنامه مدیریت صنعتی، شماره 9، ص 22
.( شجاعی، ع و بیگی، ت و نظری پور، م ( 1389 
شناسایی تعاملات بین اجزای سرمایه فکری با
استفاده از تکنیک مدل یابی معادلات ساختاری در
صنعت بانکداری ایران، مجله فراسوی مدیریت،
. شماره 14 ، ص 19
.( موسوی، ز و مریدی پور، ح و جاری، ا ( 1389 
ارزیابی تأثیر سازوکار نظارتی راهبری شرکتی بر
عملکرد شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق
، بهادار تهران، فصلنامه حسابداری مالی، سال 2
.141- شماره 6، ص 155
نیک بخت، م و سیدی، س و هاشم الحسینی، ر 
1389 ). بررسی تاثیر ویژگی های هیئت مدیره بر )
عملکرد شرکت، فصلنامه پیشرفت های
. حسابداری، دوره 2، شماره 1، ص 253
یزدانی، ح ( 1385 ). بررسی روابط متقابل اجزای 
سرمایه فکری (سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری
و سرمایه ارتباطی) و اثرات آن بر عملکرد شعب
بانک ملت در استان تهران، پایان نامه کارشناسی
ارشد، دانشگاه تهران.
 Ammann, M., Oesch, D., & Schmid,
M.M.(2011). “Corporate Governance and
firm value: International evidence”, Journal
of Empirical Finance, Vol.18, No.2, pp.36-
37.
 Bauery, R., Gunster, N., & Otten, R.(2003).
“Empirical Evidence on Corporate
Governance in Europe The effect on Stock
Returns, Firm Value and Performance”,
Journal of Empirical Finance, Vol.6, No.1,
p.313.
 Bin Ismail, M.(2005). “The Influence of
Intellectual Capital on The Performance Of
Telekom Malaysia”, University Technology
Malaysia.
 Black, B.(2001). “The corporate governance
behavior and market value of Russian
firms”, Emerging Markets Reviw, Vol.2,
No.1, pp.89-90.
 Black, B.S., Hasung, J., & Woochan,
K.(2002). “Does Corporate Governance
predict Firms market values: Evidence From
Korea”, University of Texas school of law,
working paper, Vol.3, No.2, p.34.
 Bonn, I., Yoshikawa, T. & Phan, P.
H.(2006). “Effects of Board Structure on
Firm performance: A Comparison between
Japan and Australia”, Asian Business &
Management, No.3, pp.106-107.
 Chen, M., Cheng, S. and Hwang, Y.(2005).
“An Empirical Investigation of the
Relationship between Intellectual Capital
and Firms Market Value and Financial
Performance”, Journal of Intellectual
Capital, Vol.6, No.2, p.159.
 Ditmar, A., Mahrt-Smith, j.(2005).
“Corporate governance and the value of

cash holdings”, Journal of Financial
Economics, Vol.83, No.4, pp.599-601.
 Halim, s.(2010). “Statistical analysis on the
intellectual capital statement”, Journal of
Intellectual Capital, Vol.11, No.1, p.61.
 Hanoku Bathula.(2008). “Board
Characteristics and Firm Performance:
Evidence from New Zealand”, Journal of
management, Vol.20, No.4, p.172.
 Hong, P.(2007). “Intellectual capital and
Financial returns of companies”, Journal of
Intellectual Capital, Vol. 8, No.1, pp.76-77.
 Jui, ch.w.(2008). “Investigating market
value and Intellectual capital for S & P
500”, Journal of Intellectual Capital, Vol.9,
No.4, p.546.
 Kalyta, p.(2011). “Intellectual Capital,
Corporate Governance, and Firm Value”,
Electronic copy available at:
http://ssrn.com/abstract=1848088,
pp.1-20.
 Kim, W.G.(2006). “EVA and traditional
accounting measures: which metric is a
better predictor of market value of
hospitality companies?”, Journal of
Hospitality & Tourism Research,Vol.30,
No.1, p.35.
 Kroll, M., Walters, B., & Wright, P.(2011).
“Board vigilance, director experience, and
corporate outcomes”, Strategic Management
Journal, Vol.29, No.6, p.365.
 Larcker, D., Richardson, S., & Tuna,
I.(2007). “Corporate governance, accounting
outcomes and firm performance”, The
Accounting Review, Vol.82, No.9, p.963.
 Manuel Castelo Branco & Catarina
Delgado, Cristina Sousa, Manuel Sa.(2011).
“Intellectual capital disclosure media in
Portugal”, Corporate Communications: An
International Journal, Vol. 16, No.1, p.38.
 Nandelstadh, A. V., & Rosenberg,
M.(2003). “Corporate Governance
Mechanisms and Firm Performance:
Evidence from Finland”, Journal of
Corporate Finance, Vol.8, No.3, pp.700-
703.
 Ruigrok, W., Peck, S., & Keller, H.(2006).
“Board characteristics and involvement in
strategic decision making: evidence from
Swiss companies”, Journal of Management
Studies,Vol.43, No.4, p.1201.
 Shrieves RE, Wachowicz JM.(2005). Free
Cash Flow (FCF), Economic Value Added
(EVA), and Net Present Value (NPV): A
Reconciliation of Variations of Discounted-
Cash-Flow (DCF) Valuation,The
Engineering Economist,Vol.46, No.1,
pp.57-59.
 Tan, H. P., Plowman, D. and Hancock,
P.(2007). “Intellectual Capital and Financial
Returns of Companies”, Journal of
Intellectual Capital, Vol.8, No .l, pp.76-78