جلوه‌های اصولی روحیّة استبدادستیزی در رمان تنگسیر
محورهای موضوعی : مجله «مطالعات ادبی دینی» بر آن است تا با رویکردي میان رشته‌‌اي، بستري براي پژوهشگران، اساتید و دانشجویان علاقه‌‌مند به این حوزه فراهم آورد. در این راستا، از مقـالات علمـی و پژوهشـی مـرتبط بـا محورهاي ذیل استقبال می‌کنیم: * نقد و تحلیل متون ادبی دینی * بررسی تطبیقی ادبیات دینی در ایران و جهان * تأثیر متقابل دین و ادبیات بر یکدیگر * جایگاه دین در شکل‌گیري و تحول ژانرهاي ادبی * بازتاب مفاهیم و آموزه‌هاي دینی در آثار ادبی * نقد و بررسی رویکردهاي مختلف به ادبیات دینی * ادبیات دینی در عصر حاضر و چالش‌هاي پیش رو از تمامی پژوهشگران، اساتید و دانشجویان علاقه‌‌مند به این‌حوزه دعوت می‌کنیم تا با ارسـال مقـالات و پژوهش هاي خود، ما را درنیل به اهداف مجله یاري رسانند. امید است که ایـن تـلاش جمعـی، گـامی مؤثر در جهت اعتلاي فرهنگ و ادب این مرز و بوم باشد. بی‌گمان با همکاري و مشـارکت شـما، ایـن مجله می‌تواند به مرجعی معتبر و تأثیرگذار درحوزه مطالعات ادبی دینی تبدیل شود.
سید علی اکبر شریعتی فر
1
,
محسن ولایتی
2
1 - استادیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران
2 - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی سبزوار
کلید واژه: رمان تاریخی و دینی, روحیّة استبدادستیزی, تنگسیر.,
چکیده مقاله :
تاریخ ادبیّات ما پر است از روایت‌هایی که افتخارات یا ننگ‌های حاکمان عادل یا جابر ایران زمین را به تصویر کلام درآورده‌اند. رمان‌های معاصر فارسی نیز از این خصیصه برخوردارند؛ به ویژه رمان تنگسیر، که در نوع یا ژانر رمان‌های تاریخی و دینی قرار می‌گیرد و بازتاب‌دهندة اسطوره‌های ملّی و مذهبی نیز هست. روحیّة استبدادستیزی در این رمان‌جلوه‌های گوناگونی یافته که در این مقاله به آن پرداخته شده است. این مقاله در یک مقدمه، شامل بیان مسأله، اهمّیّت و ضرورت تحقیق، پیشینة تحقیق، اهداف تحقیق، پرسش‌های تحقیق، روش تحقیق، کلیّات و مبانی نظری تحقیق، جلوه‌های استبدادستیزی در تنگسیر، در پایان نتیجه‌گیری و پس از آن منابع و مآخذ آورده شده است.
The history of Persian literature is replete with narratives that have portrayed, through eloquent language, the glories or disgraces of just or tyrannical rulers of Iran. Modern Persian novels, too, possess this characteristic ـ particularly the novel Tangsir, which falls within the genre of historical and religious novels and reflects both national and religious myths. The spirit of anti-despotism in this novel is manifested in various ways, which are explored in this article.This study includes an introduction consisting of the statement of the problem, the significance and necessity of the research, research background, objectives, research questions, methodology, generalities and theoretical foundations of the study, manifestations of anti-despotism in Tangsir, and finally, a conclusion followed by references.
قرآن کریم.
آشوری، داریوش. (1354). فرهنگ سیاسی. چاپ اول. تهران: مروارید.
آندرسون، پری. (1390). تبارهای دولت استبدادی. مترجم حسن مرتضوی. چاپ اول. تهران: ثالث.
بیهقی، ابوالفضل محمّد بن حسین. (1373). تاریخ بیهقی. ج اوّل. به کوشش خلیل خطیب رهبر. چاپ دوم. تهران: مهتاب.
بشیری، محمود و کشانی، نرگس. (1389). «مکتب ناتورالیسم و صادق چوبک». مجلّة کتاب ماه ادبیّات. شمارة 75 (پیاپی 189)، صص 47-55.
تینا، کاظم. (1380). «دربارة رمان تنگسیر». یاد صادق چوبک. به کوشش علی دهباشی. تهران: ثالث، صص 345-355.
چوبک، صادق. (1384). تنگسیر. چاپ اول. تهران: جامه‌دران.
خاقانی، بدیل بن علی. (1391). دیوان خاقانی شروانی. تصحیح سیّدضیاءالدّین سجّادی. چاپ دهم. تهران: زوّار.
دولت‌آبادی، محمود. (1372). کلیدر. دورة ده جلدی. چاپ نهم. تهران: فرهنگ معاصر.
دریابندری، نجف. (1370). «تنگسیر، ساده و صادقانه». معرّفی و نقد فیلم‌های امید نادری. تهران: سهیل، صص 328-334.
دست‌غیب، عبدالعلی. (1380). «داستان‌نویسی صادق چوبک». یاد صادق چوبک. به کوشش علی دهباشی. تهران: ثالث، صص 407-463.
زرشناس، شهریار. (1381). «نسبت ادبیّات، تعهد و آرمان‌گرایی». مجلّة ادبیّات داستانی. سال دهم. شمارة 66 ـ67. صص 22-25.
سعدی، مصلح‌بن عبدالله. (1381). گلستان. تصحیح غلامحسین یوسفی. چاپ اول. تهران: خوارزمی.
عبداللهی، مهناز. (1381الف). «سال‌شمار صادق چوبک»، یاد صادق چوبک. به کوشش علی دهباشی. تهران: ثالث، صص 11-14.
ـــــــــــــــ . (1381). «سال‌شمار سیمین دانشور»، بر ساحل جزیرة سرگردانی (جشن‌نامة سیمین دانشور). به کوشش علی دهباشی. تهران: سخن، صص 19-23.
عبادیان، محمود. (1371). درآمدی بر ادبیّات معاصر ایران. چاپ سوم. تهران: نشر.
عبداللهیان، حمید. (1381). شخصیّت و شخصیّت‌پردازی در داستان معاصر. تهران: آن.
عسگری حسنکلو، عسگر. (1387). نقد اجتماعی رمان معاصر فارسی. تهران: فرزان روز.
میرعابدینی، حسن. (1380). «صادق چوبک نوشتن از اعماق مردم». یاد صادق چوبک. به کوشش علی دهباشی. تهران: ثالث، صص 517-538.
میرعابدینی، حسن. (1386). فرهنگ داستان‌نویسان ایران. چاپ اول. تهران: چشمه.
ــــــــــــــــ . (1387). صد سال داستان‌نویسی ایران. 4 جلدی. چاپ پنجم. تهران: چشمه.
نصرالله منشی، ابوالمعالی. (1391). ترجمة کلیله و دمنه. تصحیح مجتبی مینوی. تهران: امیرکبیر.
نوذری، عزّت الله. (1389). تاریخ اجتماعی ایران. چاپ اول. تهران: خجسته.
ویتفوگل، کارل آگوست. (1391). استبداد شرقی. مترجم محسن ثلاثی. چاپ دوم. تهران: ثالث.
یاحقّی، محمّدجعفر. (1381). جویبار لحظه‌ها. چاپ چهارم. تهران: جامی.