بازخوانی مفهوم هتروتوپیا در باغ شاهزاده ماهان
محورهای موضوعی : معماریسارا تدین سعیدی 1 , سحر طوفان 2
1 - دانشجوی دکتری معماری منظر، واحد بین المللی ارس، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
2 - دانشیار گروه معماری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران. (نویسنده مسئول) sahar.toofan@iaut.ac.ir
کلید واژه: میشل فوکو, باغ ایرانی, باغ شاهزاده ماهان, هتروتوپیا, دگرفضا,
چکیده مقاله :
یکی از زیباترین باغ های سنتی ایران، باغ شاهزاده ماهان است. این باغ در مجموعه میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده است و به عنوان نمونه برتر سبک باغ‌سازی ایرانی در سطح بین المللی از اهمیت و جایگاه ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. پژوهش حاضر از دو مفهوم عمدة هتروتوپیا و باغ ایرانی تشکیل شده است. هدف از این پژوهش تبیین مولفه های هتروتوپیای میشل فوکو (فیلسوف معاصر فرانسوی) از طریق بازخوانش فضاهای معماری در باغ شاهزاده ماهان است. در این مقاله سعی شده است تا ساختار و مفهوم هتروتوپیا در باغ شاهزاده ماهان بررسی شود و سپس مولفه های بومی استخراج گردد. هتروتوپیا در لغت به معنای دگر فضا است و بر مفاهیمی چون تعلیق و جا به جایی فضایی - زمانی دلالت دارد. روش تحقیق اتخاذ شده در این نوشتار ، روش تحقیق توصیفی تطبیقی بوده که با بررسی مستندات کتابخانه ای و تطبیق اطلاعات به‌دست آمده از طریق مشاهدات میدانی ، تلاش می کند به سوال اصلی تحقیق، یعنی "مولفه های هتروتوپیا در تعریف فضای باغ شاهزاده ماهان چگونه عینیت یافته اند؟" پاسخ دهد. یافته های پژوهش بیان می کند در این مکان یعنی فضای باغ شاهزاده ماهان، نهایت ماده به بینهایت معنوی ارتقاء یافته است. نتیجه اصلی این نوشتار را می توان در مکانیت باغ ایرانی با عینیت بخشی به هتروتوپیاهای خاطره، حضور، جامعه شمول، فرهنگی، ارزش محور و طبیعت مدار ، جهت حضور درونی انسان از طریق تعامل حسی با فضا خلاصه کرد. بنابراین قابلیت نمود هتروتوپیا، دلبستگی مکانی و شکل گیری رابطه احساسی با مکان باغ است.
One of the most beautiful traditional gardens in Iran is Shahzadeh Mahan Garden. This garden has been registered as a UNESCO World Heritage Site and as an example of Persian gardening, it has a special importance and position at the international level. The purpose of this research is to explain the components of Foucault's heterotopia through spatial reinterpretation in Shahzadeh Mahan garden. In this article, an attempt has been made to examine the structure and concept of heterotopia in Shahzadeh Mahan garden and extract native components. The research method used is comparative descriptive research method, which examines library documents. This article tries to answer the main research question: That is, "How are the components of heterotopia objectified in the definition of Shahzadeh Mahan garden?" The findings state that in this place, the ultimate material is elevated to spiritual infinity. The main result of this article can be summarized in the placement of the Persian garden with objectivity to the heterotopias of memory, presence, inclusive society, cultural, value-oriented and nature-oriented, for the spiritual presence of man. Therefore, the possibility of heterotopia is a place attachment and the formation of an emotional relationship with the place of the garden.
_||_