مقایسه اثربخشی آموزش فرزند پروری مثبت والدین و آموزش مدیریت رفتاری مادران بر میزان پرخاشگری، اضطراب و افسردگی مادران دارای کودکان 4 تا 7 ساله
محورهای موضوعی : روانشناسی تربیتی
مریم موحدنژاد
1
,
سید داوود حسینی نسب
2
,
مرضیه علیوندی وفا
3
1 - دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - استاد گروه روانشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3 - استادیار گروه رواشناسی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریزایران
کلید واژه: پرخاشگری, اضطراب, افسردگی, فرزند پروری مثبت والدین, مدیریت رفتاری مادران,
چکیده مقاله :
هدف از این پژوهش مقایسه اثربخشی آموزش گروهی فرزند پروری مثبت والدین و آموزش گروهی مدیریت رفتاری مادران بر میزان اضطراب، پرخاشگری و افسردگی مادران دارای کودکان 4 تا 7 ساله است. پژوهش نیز به روش نیمه تجربی و با طرح تحقیق 3 گروه (یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش) با پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام شد. جامعه آماری شامل مادران کودکان 4 تا 7 سال شهر تبریز بود که به بیمارستان شهریار و دو کلینیک خصوصی برای رفع مشکلات کودکان خود مراجعه کرده بودند که دراین‌بین مادران از سه مرکز درمانی و از هر مرکز 20 مادربه‌صورت هدفمند انتخاب شدند. قبل از اجرای برنامه‌های آموزشی سه گروه توسط پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992)، اضطراب بک (1967) و افسردگی بک (1964) آزمون شدند، برای گروه آزمایشی اول برنامه آموزش گروهی فرزند پروری مثبت و برای گروه دوم آموزش گروهی مدیریت رفتاری مادران در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای اجرا شد و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند، درنهایت با انجام دوباره پاسخگویی به پرسشنامه پرخاشگری، اضطراب و افسردگی توسط مادران پس‌آزمون صورت گرفت. داده‌های این تحقیق با استفاده از نرم‌افزار SPSS و در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با تحلیل ANCOVA و t مستقل انجام‌یافته است. یافته‌های پژوهشی حاکی از این است که آموزش گروهی فرزند پروری مثبت والدین و آموزش گروهی مدیریت رفتاری مادران بر میزان پرخاشگری، اضطراب و افسردگی مادران دارای کودکان 4 تا 7 ساله اثر دارد و هر دو آموزش نسبت به گروه کنترل اثربخشی بهتری دارند ولی آموزش گروهی فرزند پروری مثبت والدین قدرتمند تر از آموزش گروهی مدیریت رفتاری مادران است.
The purpose of this research is to compare the effectiveness of positive parenting group training for parents and behavioral management group training for mothers on the level of anxiety, aggression and depression of mothers with 4-7-year-old children. The research was also conducted in a semi-experimental way with a research design of 3 groups (one control group and two experimental groups) with pre-test and post-test. The statistical population included mothers of children aged 4 to 7 years in Tabriz who had referred to Shahriar Hospital and two private clinics to solve their children's problems, among which mothers from three medical centers and 20 parents from each center were selected purposefully. Before the implementation of the educational programs, three groups were tested by Bass and Perry aggression questionnaire (1992), Beck anxiety (1967) and Beck depression (1964). It was carried out in 8 sessions of 90 minutes and the control group did not receive any training. Finally, the post-test was done by answering the aggression, anxiety and depression questionnaire again. The data of this research was done using SPSS software and at two levels of descriptive and inferential statistics with ANCOVA and independent t analysis. Research findings indicate that positive parenting group training for parents and behavioral management group training for mothers have an effect on the level of aggression, anxiety and depression of mothers with 4-7 years old children, and both trainings are more effective than the control group, but group training for children Positive parenting is more powerful than behavioral management group training for mothers.
هدف از این پژوهش مقایسه اثربخشی آموزش گروهی فرزندپروری مثبت والدین و آموزش گروهی مدیریت رفتاری مادران بر میزان اضطراب، پرخاشگری و افسردگی مادران دارای کودکان 4 تا 7 ساله است. پژوهش نیز به روش نیمه‌تجربی و با طرح تحقیق 3 گروه (یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش) با پیش‌آزمون و پس‌آزمون انجام شد. جامعه آماری شامل مادران کودکان 4 تا 7 سال شهر تبریز بود که به بیمارستان شهریار و دو کلینیک خصوصی برای رفع مشکلات کودکان خود مراجعه کرده بودند که در این بین مادران از سه مرکز درمانی و از هر مرکز 20 والد به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. قبل از اجرای برنامه‌های آموزشی سه گروه توسط پرسشنامه پرخاشگری باس و پری (1992)، اضطراب بک (1967) و افسردگی بک (1964) آزمون شدند، برای گروه آزمایشی اول برنامه آموزش گروهی فرزندپروری مثبت و برای گروه دوم آموزش گروهی مدیریت رفتاری مادران در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای اجرا شد و گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند، در نهایت با انجام دوباره پاسخگویی به پرسشنامه پرخاشگری، اضطراب و افسردگی توسط مادران پس‌آزمون صورت گرفت. داده‌های این تحقیق با استفاده از نرم‌افزار SPSS و در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با تحلیل ANCOVA و t مستقل انجام یافته است. یافته‌های پژوهشی حاکی از این است که آموزش گروهی فرزندپروری مثبت والدین و آموزش گروهی مدیریت رفتاری مادران بر میزان پرخاشگری، اضطراب و افسردگی مادران دارای کودکان 4 تا 7 ساله اثر دارد و هر دو آموزش نسبت به گروه کنترل اثربخشی بهتری دارند ولی آموزش گروهی فرزندپروری مثبت والدین قدرتمندتر از آموزش گروهی مدیریت رفتاری مادران است.
عاشوری، محمد و احمديان، زهرا. (1397). بررسي اثربخشي برنامه سال‌های باورنکردنی بر تعامل مادر و کودک با اختلال رفتاری. فصلنامه افراد استثنايي، 8(30)، 199-217.
فرشاد، محمدرضا؛ نجارپوريان، سمانه و شنبدی فرزاد. (1397). تأثیر آموزش والدگی مثبت مبتني بر روی آورد ساندرز بر شاد زیستی و تعارض والد- فرزندی دانش آموزان. فصلنامه سلامت روان کودک،5(1)،67-59.
Al-Yagon M. Forte D. Avrahami L. (2020). Executive functions and attachment relationships in children with ADHD: Links to externalizing/internalizing problems, social skills, and negative mood regulation. Journal of Attention Disorders, 24(13): 1876–1890.
Ashuri, M., & Ahmadian, Z. (2017). Investigating the effectiveness of the incredible year’s program on the interaction between mother and child with behavioral disorder. Extraordinary People Quarterly, 8(30): 199-217 [In Persian].
Ayilara, O. G., Zhang, L., Sajobi, T. T., Sawatzky, R., Bohm, E., & Lix, L. M. (2019). Impact of missing data on bias and precision when estimating change in patient-reported outcomes from a clinical registry. Health and Quality of Life Outcomes, 17, 106.
Barone, L., Carone, N., Costantino, A., Genschow, J., Merelli, S., Milone, A., Polidori, L., Ruglioni, L., & Moretti, M. M. (2021). Effect of a parenting intervention on decreasing adolescents’ behavioral problems via reduction in attachment insecurity: A longitudinal, multicenter, randomized controlled trial. Journal of Adolescence, 91, 82–96.
Beck, A. T. (1964). Thinking and depression: II. Theory and therapy. Archives of General Psychiatry, 10, 561-571.
Bolsoni-Silva, A. T., & Loureiro, S. R. (2020) Behavioral problems and their relationship to maternal depression, marital relationships, social skills and parenting. Psicol. Refl. Crít. 33, 22. https://doi.org/10.1186/s41155-020-00160-x.
Buss, A. H., & Perry, M. (1992). The Aggression Questionnaire. Journal ofPersonality and Social Psychology, 33, 451-459.
Charlson, F., van Ommeren, M., Flaxman, A., Cornett, J., Whiteford, H., & Saxena, S. (2019). New WHO prevalence estimates of mental disorders in conflict settings: a systematic review and meta-analysis. Lancet; 394,240–248.
Conrad, R., Forstner, A. J., Chung, M. L., & et al. (2021). Significance of anger suppression and preoccupied attachment in social anxiety disorder: A cross-sectional study. BMC Psychiatry, 21, 116.
Dalsgaard, S., Thorsteinsson, E., Trabjerg, B. B., Schullehner, J., Plana-Ripoll, O., Brikell, I., Wimberley, T., Thygesen, M., Madsen, K. B., Timmerman, A., Schendel, D., McGrath, J. J., Mortensen, P. B., & Pedersen C. B. (2020). Incidence rates and cumulative incidences of the full spectrum of diagnosed mental disorders in childhood and adolescence. JAMA Psychiatry, 77(2): 155–164.
Delaquis, C. P., & et al. (2020). Dialectical behaviour therapy skills training groups for common mental health disorders. A Systematic Review and Meta-analysis.
Egbe, C. I., Ugwuanyi, L. T., Ede, M. O., Agbigwe, I. B., Onuorah, A. R., Okon, O. E., & Ugwu J. C. (2022). Cognitive behavioural play therapy for social anxiety disorders (SADS) in children with speech impairments. Journal of Rational-Emotive & Cognitive-Behavior Therapy.
Erkoreka, L., Zamalloa, I., Rodriguez, S., Munoz, P., Mendizabal, I., Zamalloa, M. I., Arrue, A., Zumarraga, M., & Gonzalez-Torres, M. A. (2022). Attachment anxiety as a mediator of the relationship between childhood trauma and personality dysfunction in borderline personality disorder. Clinical Psychology & Psychotherapy, https:// doi. org/ 10. 1002/ cp. 2640.
Ezegbe, B. N., Eseadi, C., Ede, M. O., Igbo, J. N., Anyanwu, J. I., Ede, K. R., Egenti, N. T., Nwokeoma, B. N., Mezieobi, D. I., Oforka, T. O., Omeje, G. N., Ugwoezuonu, A. U., Nwosu, N., Amoke, C. V., Offordile, E. E., Ezema, L. C., Ikechukwu-Ilomuanya, A. B., & Ozoemena, L. C. (2019). Impacts of cognitive-behavioral intervention on anxiety and depression among social science education students: A randomized controlled trial. Medicine, 98(15): e14935.
Fan, J., & Chen, B. B. (2020). Parenting styles and co-parenting in China: The role of parents and children’s sibling status. Current Psychology, 39, 1505–1512. https:// doi. org/ 10. 1007/ s12144- 019- 00379-7.
Farshad, M. R., Najarpourian, S., & Shanbadi, F. (2017). The effect of positive parenting education based on Saunders' approach on students' happiness and parent-child conflict. Children's Mental Health Quarterly, 5(1): 67-59 [In Persian].
Hagquist, C. (2016). Family residency and psychosomatic problems among adolescents in Sweden: The impact of child-parent relations. Scandinavian journal of public health. Scandinavian Journal of Public Health, 44(1): 36-46.
Havighurst, S. S., Radovini, A., Hao, B., & Kehoe, C. E. (2020). Emotion-focused parenting interventions for prevention and treatment of child and adolescent mental health problems: a review of recent literature. Curr Opin Psychiatry 33(6):586–601.
Hayes, A. F. (2021). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. Guilford Press.
Jami, E. S., Hammerschlag, A. R., Bartels, M., & Middeldorp, C. M. (2021). Parental characteristics and offspring mental health and related outcomes: A systematic review of genetically informative literature. Translational Psychiatry, 11, 197.
Freund, J. D. Linberg, A. Weinert, S. (2019) Longitudinal interplay of young children's negative affectivity and maternal interaction quality in the context of unequal psychosocial resources. Infant Behav Dev. 55:123-132.
Le Bas, G. A., Youssef, G. J. Macdonald, J. A., Mattick, R., Teague, S. J. Honan, I. & Hutchinson, D. M. (2021). Maternal bonding, negative affect, and infant social-emotional development: A prospective cohort study. Journal of Affective Disorders, 281, 926– 934.
Liu, X. (2020). Parenting styles and health risk behavior of left-behind children: The mediating effect of cognitive emotion regulation. Journal of Child and Family Studies, 29, 676–685.
Moitra, M., Santomauro, D., Collins, P. Y., Vos, T., Whiteford, H., Saxena, S., & et al. (2022). The global gap in treatment coverage for major depressive disorder in 84 countries from 2000–2019: a systematic review and Bayesian meta-regression analysis. PLoS Med, 19(2).
Molly Cairncross, Carlin J Miller. (2020). The Effectiveness of Mindfulness-Based Therapies for ADHD: A MetaAnalytic Review. J Atten Disord.
Phua, D. Y., Kee, M. Z. L., & Meaney, M. J. (2020). Positive maternal mental health, parenting, and child development. Biological Psychiatry, 87, 328– 337.
Robinson, M., Ross, J., Fletcher, S., Burns, C. R., Lagdon, S., & Armour C. (2021). The Mediating Role of Distress Tolerance in the Relationship Between Childhood Maltreatment and Mental Health Outcomes Among University Students. J Interpers Violence; 36(15-16): 7249-7273.
Sanders, M. R. (2003). Triple p-positive parenting program: A population approach to promoting competent parenting. Aust. E-J. Advancement Mental Health; 2(3):127-143.
Sanders, M. R., Kirby, J. N., Tellegen, C. L., & Day, J. J. (2014). The Triple P-Positive Parenting Program: A systematic review and meta-analysis of a multi-level system of parenting support. Clinical psychology review, 34(4): 337-357.
Spataro, P., Calabrò, M., & Longobardi, E. (2020). Prosocial behaviour mediates the relation between empathy and aggression in primary school children. European Journal of Developmental Psychology, 17(5): 727-745.
Steele, E. H., & McKinney, C. (2019). Emerging adult psychological problems and parenting style: Moderation by parent-child relationship quality. Personality and individual differences; 146: 201-208.
Swales, D. A., Snyder, H. R., Hankin, B. L., Sandman, C. A., & Glynn, L. M. (2022) Davis EP. Maternal Depressive Symptoms Predict General Liability in Child Psychopathology. J Clin Child Adolesc Psychol. 51(1):85-96.
Tercelli, I., & Nuno, F. (2019) A systematic review of mindfulness based interventions for children and young people with ADHD and their parents. Global Psychiatry. 2(1): 1-17. doi: 10.2478/gp-0007.
Verner, G., Epel, E., Lahti-Pulkkinen, M., Kajantie, E., Buss, C., Lin, J., & Entringer, S. (2021). Maternal psychological resilience during pregnancy and newborn telomere length: A prospective study. American Journal of Psychiatry, 178, 183 – 192.
Wakimizu, R., Fujioka, H., Iejima, A., & Miyamoto, S. (2016). Effectiveness of the Group- Based Positive Parenting Program with Japanese Families Raising a Child with Developmental Disabilities: A Longitudinal Study.J Psychol Abnorm Child. 11: 33-41.
Zalewski, M., Maliken, A., & Lengua, L., Martin, Ch., Roos, L., & Everett, Y. (2020). Integrating dialectical behavior therapy with child and parent training interventions: A narrative and theoretical review. Clinical Psychology: Science and Practice. e12363, doi:10.1111/cpsp.12363.