ارائه مدلی به منظور شناسایی تاثیر هوش معنوی بر هوش هیجانی و نقش آن در کنترل سوگیری ‌های رفتاری (مبتنی بر خطای هاله‌ای) و نقش آن بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران

محورهای موضوعی : دانش سرمایه‌گذاری

احتشام شهابی راد ¹ , خسرو فغانی ماکرانی ² , علی ذبیحی ³

1 - دانشجوی دکتری حسابداری ، گروه حسابداری ،واحد ساری ،دانشگاه آزاد اسلامی، ساری، ایران.
2 - دانشیار گروه حسابداری، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی،سمنان،ایران.
3 - استادیار گروه حسابداری، واحد ساری، دانشگاه آزاد اسلامی،ساری،ایران.

تاریخ دریافت : 1398/11/20 تاریخ پذیرش : 1400/12/01 تاریخ انتشار : 1401/04/01

کلید واژه: هوش هیجانی, تصمیمات سرمایه گذار, هوش معنوی, سوگیری های رفتاری مبتنی بر خطای هاله ای,

چکیده مقاله :

هـدف پـژوهش حاضـر، بررسی تأثیر هوش معنوی بر هوش هیجانی و نقش آن در کنترل خطاهای هاله ای است تا بتوان از این طریق به بهبود فراینـد تصـمیمات سـرمایه گـذاران کمک نمود. بـرای دستیابی به این هدف، بـه روش تصــادفی 300 نفـر از سـرمایه گـذاران بــورس اوراق بهــادار تهـران برای نمونـه انتخاب شدند. داده های مورد نیاز از طریق توزیع و جمع آوری پرسشنامه هـا به دست آمده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روش آمار استنباطی به روش ضریب همبستگی پیرسون و آزمون معادلات ساختاری استفاده گردیده است.تجزیه و تحلیل اطلاعات بوسیله نرم‌افزارآماریSPSS و نمودارها توسط نرم‌افزارEXCEL ترسیم و حل معادلات ساختاری توسط نرم افزار AMOS بوده است.با توجه به بارهای عاملی در مدل پژوهش ، از بین شاخص های متغیر های هوش معنوی و هوش هیجانی ،به ترتیب در متغیر هوش معنوی ، شاخص اعتقاد به ظرفیت‌های مذهبی در تصمیم‌گیری با ضریب عاملی 81/0، آرامش قلبی در تصمیم گیری 67/0، تبدیل شکست به فرصت 40/0، خودجوش بودن و شهامت 36/0 دارای بیشترین تاثیر و در متغیر هوش هیجانی به ترتیب شاخص کنترل احساسات با ضریب عاملی 74/0کنترل فشار و استرس64/0، کنترل هیجانات59/0 ، تنظیم ارتباطات بیرونی 35/0 بیشترین تاثیرو در متغیر خطای هاله ای به ترتیب متغیر تقلب شرکت‌ها با ضریب عاملی88/0 ، افول رتبه‌ی افشاء55/0 ،بیشترین تاثیر را دارا هستند.و هوش معنوی به میزان 25/0 بر هوش هیجانی ،هوش هیجانی در کنترل خطاهای ادراکی 62/0 و در نهایت میزان تاثیر آن بر فرایند تصمیم گیری 25/0 میاشد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the present study is to investigate the effect of spiritual intelligence on emotional intelligence and its role in controlling auroral errors in order to improve the process of investor decision making. To achieve this goal, a random sample of 300 TSE investors was selected for the sample. Required data were obtained through distribution and collection of questionnaires. Pearson correlation coefficient and structural equation test were used to analyze the data. Data were analyzed by SPSS software and graphs by EXCEL software and Structural equation analysis by AMOS software.According to the factor loadings in the research model, among the variables of spiritual intelligence and emotional intelligence, respectively, in spiritual intelligence, belief in religious capacity in factor decision making with factor of 0.81, heart rate in decision making of 0.67, conversion to failure Opportunity 0.40, spontaneity, courage 0.4 had the most impact and emotional intelligence index, respectively, factor index 0.74, stress and stress factor 0.64, emotion control 0.59, external communication adjustment 0.35 had the most effect on the aural error variable, respectively. Corporate cheating variable with the factor of 0.88, disclosure rating decline of 0.55 had the most impact. The level of 0.25 on emotional intelligence, emotional intelligence on control of perceptual errors is 0.62 and finally its effect on decision making is 0.24.

منابع و مأخذ:

آزاده دل، محمدرضا.، احمدی، ایوب. ) 1397 (. بررسی نقش تعدیل گر هوش هیجانی بر رابطه سلامت روانی و
عملکرد شغلی کارکنان )مطالعه موردی دیوان محاسبات کشور(. دانش حسابرسی، 18 ( 71 :) 201-216 .
 اعتباریان، اکبر ، خیرمند ، مرضیه ، صادقی ، آرزو.) 1393 ( .بررسی رابطه بین هوش هیجانی و سبکهای تصمیم
گیری مدیران کارخانه پلی اکریل اصفهان . فصلنامه مدیریت توسعه و تحول 91 ( 9111 ) 13 - 91 .
 بینشیان،زهرا،فغانی ماکرانی ،خسرو،اسلامی،خدیجه . تدوین مدلی به منظور ارزیابی و شناسایی انواع هوش و
سوگیری های رفتاری و تاثیر آن بر فرآیند تصمیم گیری سرمایه گذاران.رساله دکتری تخصصی
حسابداری،دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد شاهرود،پائیز 1398 .
تدوین مدلی به منظور شناسایی تاثیر هوش معنوی بر هوش هیجانی و نقش آن در ... / احتشام شهابی راد و همکاران
681 سال یازدهم/ شماره چهلودوم/ تابستان 1401
 پاکدل ، عبداالله ، ایزدی نیا ، ناصر ، دستگیر ، محسن ) 1395 (.رتبه بندی عوامل موثر حسابگری ذهنی در
تشکیل پرتفوی توسط سرمایهگذاران کم تجربه به کمک تکنیک ویکور . تحقیقات حسابداری و حسابرسی
،شماره 32 زمستان 1395 .
 جلیلی، صابر.، پیرایش، رضا.، قاسم زاده، لیلی. ) 1393 (. تأثیرهوش هیجانی بر تصمیم گیری های سرمایه
گذاران انفرادی فعال در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه پژوهش حسابداری، شماره 14 ، پاییز، 82 - 104 .
 حسینی چگنی، الهام، حقگو، بهناز ، رحمانی نژاد، لیلا ،) 1393 (. بررسی تورش های رفتاری سرمایه گذاران در
بورس اوراق بهادار تهران بر مبنای مدل معادلات ساختاری. راهبرد مدیریت مالی، دانشکده علوم اجتماعی و
اقتصادی دانشگاه الزهرا س، سال دوم، شماره 7 ،ص 113- 133 .
 حسین زاده, زهرا, فتحی, زادالله, شفیعی, حسین. ) 1400 (. ارائه مدل جامع تصمیمگیری مبتنی بر نگرش و
رفتار سرمایهگذاران با استفاده از معادلات ساختاری . دانش سرمایهگذاری 10 ( 40 ، ) 305-330 .
 سعدی،رسول، قلی پور، آرین ، قلی پور ، فتانه .بررسی اثرات شخصیت سرمایهگذاران و خطاهای ادراکی در
سرمایه گذاری آنها در بورس اوراق بهادار تهران . تحقیقات مالی ، دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران دورة 12
،شمارة 29 ، 41 - 58 بهار و تابستان 1389
 زارعی متین،حسن،خیر اندیش، مهدی،جهانی،حوریه،) 1390 (،. شناسایی و سنجش مؤلفه های هوش معنوی
در محیط کار ؛ مطالعه موردی در بیمارستان لبافینژاد تهران. پژوهشهای مدیریت عمومی ،سال چهارم ، شماره
دوازدهم، تابستان 1390 ، صفحه 94 - 71 .
 گلمن، دانیل. ( 1831 .(هوش هیجانی. ترجمه نسرین پارسا، تهران، انتشارات رشد
 موسوی شیری, سید محمود, بخشیان, عسل, براتی, هدی. ) 1394 (. تاثیر هوش هیجانی بر کیفیت تصمیم
گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایهگذاری, 5 ( 17 ,) 99-112 .
 یزدانی ،ناصر،مشتاقی، یوسف ) 1395 (. بررسی و شناخت تأثیر عوامل روانشناختی با رویکرد خطاهای ادراکی
بر فرایند تصمیمگیری سرمایهگذاران فردی.تحقیقات مالی ، دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران دورة 18 ،شمارة 4
، 735 - 752 زمستان 1395 .
 Asamoah, G., Baah-Adade, A. K. & Ayikpah, Y.A.A. (2021). Effects of Emotional Intelligence
Variables on Investor Behaviour in Ghana. Journal of Technology, Engineering, Management &
Computational Sciences, Vol. 1, No.1, pp.130-240.
 Bineshian,Zahra,faghani makrani,khosro,eslami,khadijeh,(2019),” The role of biased behavior based on economic behavior and financial intelligence on the process of investment decisions”,international journal of finance and managerial accounting,vol.4,No.13,spring2019.
 Bouzguenda, K. (2018). Emotional intelligence and financial decision making: Are we talking about a paradigmatic shift or a change in practices? Research in International Business and Finance, 44(2): 273-284.
 Elkins, M. and R. Cavendish (2004). “Developing a Plan for Pediatric Spiritual Care”, Holistic Nursing Practice, Vol. 18, No. 4, pp. 179-184.
 Narang, R., Trivedi, A.(2021). IMPACT OF EMOTIONAL INTELLIGENCE ON INVESTMENT PLANNING AND DECISION MAKING. Qualitative and Quantitative Research Review, 6(1): 46-55.
فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایهگذاری - انجمن مهندسی مالی ایران
682 سال یازدهم/ شماره چهلودوم/ تابستان 1401
 Paisarn, Wilaiporn; Chancharat, Nongnit; and Chancharat, Surachai, Factors Influencing Retail Investors’ Trading Behaviour in the Thai Stock Market, Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 15(2), 2021, 26-37. doi:10.14453/aabfj.v15i2.3.
 Raheja, S. and Dhiman, B. (2020), "How do emotional intelligence and behavioral biases of investors determine their investment decisions?", Rajagiri Management Journal, Vol. 14 No. 1, pp. 35-47. https://doi.org/10.1108/RAMJ-12-2019-0027 .
 Rehan, Raja, Umer, Imran,(2017).” Behavioural Biases and Investor Decisions”, Market Forces,College of Management Sciences, Vol. XII, No. 2,December 2017.
 Wigglesworth, C. and D. Change (2002). Spiritual Intelligence and Why It Matters, 1 st Edition,
 Xiao, Sh., Yue, Q. (2018). Investors' inertia behavior and their repeated decision-making in online reward-based crowd funding market; doi:10.1016/j.dss.2018.05.005

_||_