بررسی اعتبار نظر کارشناسی یا اهل خبره در اصول فقه

محورهای موضوعی : جامع الفقهیه

حسین حیدری ¹ , سیامک بهارلویی ² , هرمز اسدی کوهباد ³

1 - دانشجوی دکتری فقه ومبانی حقوق اسلامی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد خوراسگان، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
3 - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران

تاریخ دریافت : 1396/12/22 تاریخ پذیرش : 1397/02/09 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: خبره, حجیت, قول لغوی, بناء عقلا,

چکیده مقاله :

اصولیون در خبره بودن لغوی اختلاف نظر دارند عده‌ای لغوی را خبره ندانسته و قولش را جز در مورد وثاقت حجت نمی‌دانند و از نوع شهادت، و دارای شرایط آن می‌دانند اما مشهور اصولیون دلایلی عقلی و نقلی بر خبرویت او و حجیت قولش اقامه نموده‌اند به این‌که لغوی در رشته‌اش تخصص داشته و با تحقیق در علم لغت خبره شده است طوری که خبرویت او موجب وثوق نیز می‌شود و در صورت ظنی بودنش نیز از جمله ظنون خاص بوده که از حکم عام حرمت عمل به ظنون مطلق خارج می‌باشد و فقها در بیان معانی لغوی اصطلاحات در بیشتر ابواب فقهی حتی در زمان معصومین(ع) نیز به نظرات اهل لغت رجوع و استناد کرده‌اند همان‌طور که فقهای متقدم شیعه و سنی با فرض خبرویت لغوی یکی از راه‌های تشخیص حقیقت از مجاز را نص اهل لغت دانسته‌اند که بنا بر بناء عقلا که در شرع ردعی از آن نشده و به پشتیبانی دلیل عقل مستقل به عنوان دلیل خاص علمی حجیتش نیز ذاتی می‌باشد و موضوعش تخصصی و مستقل از شهادت است و شرایط شهادت از جمله تعدد و عدالت در آن معتبر نیست لذا با اثبات خبرویت لغوی و حجیت قولش از طریق بناء عقلا و دلایل دیگر در اصول فقه اعتبار نظر اهل خبره نیز اثبات خواهد شد.

چکیده انگلیسی:

The doctrinaire individuals' opinions of lexical experts diverge from each other.Some of them don't admit to the expertise of lexical experts, and don't consider their promises solemn, except in the case of pledge; but, on the other hand, theyconsider them as the ones of testimonial type and liable to testimony; however,the most renowned doctrinaire individuals have stated some rational and relational reasons for their expertise and promise solemnity, that lexical expert is specialized in their field of study and has gained their specialty by doing research in semantics in such a manner that their expertise betokens their pledge, and in case of suspiciousness, they are considered as the specific suspicions who aren't included in the general edict of respect to the act of absolute suspicion. Jurisconsults have referred to lexical experts in most of juridical cases, even in the era of the infallibles (peace be upon them) in order to state the lexical meaning of expressions, as pioneer jurisconsults of Shiite and Sunni religions, with the assumption of their lexical expertise, have referenced lexical experts' texts as one of the ways to distinguish between reality and unreality, in that, their solemnity is innate based on intellectuals' principles in no contradiction to juridical canon (shari'a), and supporting the intellectuals' independent reason as a specific scientific reason; and it is considered as a specialized subject independent of testimony as well. Thus, with proving the expertise of the lexical individuals and their word and promise through the  intellectuals' principles, and other juridical principles, the validity of the experts' opinions will be proved.