نقش واسطه ای کمالگرایی والدین در رابطه بین باورهای خودکارآمدی با اضطراب امتحان، موفقیت تحصیلی و رضایت از زندگی. (نویسندگان: علی اکبر صلاحی / وحیده همتی)
محورهای موضوعی : روانشناسی سلامت خانواده
کلید واژه: اضطراب امتحان, باورهای خودکارآمدی, رضایت از زندگی, کمالگرایی والدین, موفقیت تحصیلی. ,
چکیده مقاله :
چکیده: هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای کمالگرایی والدین در رابطه بین باورهای خودکارآمدی با اضطراب امتحان، موفقیت تحصیلی و رضایت از زندگی در دانش آموزان بود. روش پژوهش حاضر از نوع توصیفی همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه دانش آموزان دبیرستان دخترانه شهدای مکه در سال تحصیلی 1403-1402 با حجم 400 دانش آموز بود. از این میان، 196 دانش آموز با استفاده از جدول مورگان و به شیوه در دسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. همچنین، برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامههای اضطراب امتحان ساراسون(1957)، پرسشنامه موفقیت تحصیلی ولز(2010)، پرسشنامه رضایت از زندگی داینر و دیگران(1985)، پرسشنامه باورهای خودکارآمدی شرر و دیگران(1982) و پرسشنامه کمالگرایی والدین فراست و دیگران(1990) استفاده شد. در نهایت، برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش مدل یابی معادلات ساختاری و برای فرضیه های فرعی از همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد کمال گرایی والدین نقش واسطه ای ایفا نکرد. اما مدل ساختاری بیانگر اثر مستقیم هر یک از متغیر های باورهای خودکارآمدی و کمال گرایی والدین بر متغیرهای وابسته پژوهش می¬باشد. اثر مستقیم باورهای خودکارآمدی بر اضطراب امتحان 52/0-، بر موفقیت تحصیلی 45/0، بر رضایت از زندگی 49/0- بود. اثر مستقیم کمال گرایی بر اضطراب امتحان 24/0، بر موفقیت تحصیلی 18/0 و بر رضایت از زندگی 12/0 بود. از این رو تقویت باورهای خودکارآمدی برای کاهش اضطراب امتحان و افزایش موفقیت تحصیلی توصیه می¬شود.
Abstract: The purpose of this research was to investigate the mediating role of parental perfectionism in the relationship between self-efficacy beliefs and test anxiety, academic success and life satisfaction in students. The method of the current research was descriptive and correlational. The statistical population of the research included all students of Shohada High School for girls in Makkah in the academic year of 1402-1403 with a total of 400 students. Among these, 196 students were selected as a sample using Morgan's table and in an accessible manner. Also, to collect information from Sarason's test anxiety questionnaires (1957), Wells's academic success questionnaire (2010), Diener et al.'s life satisfaction questionnaire (1985), Scherer et al.'s self-efficacy beliefs questionnaire (1982), and Frost's parental perfectionism questionnaire and others. 1990) was used. Finally, structural equation modeling was used for data analysis and Pearson correlation was used for sub-hypotheses. The results showed that parental perfectionism did not play a mediating role. But the structural model shows the direct effect of each of the variables of parents' self-efficacy and perfectionism beliefs on the dependent variables of the research. The direct effect of self-efficacy beliefs on exam anxiety was -0.52, on academic success -0.45, on life satisfaction -0.49. The direct effect of perfectionism on exam anxiety was 0.24, on academic success 0.18 and on life satisfaction 0.12. Therefore, it is recommended to strengthen self-efficacy beliefs to reduce exam anxiety and increase academic success.
منابع
ابوالقاسمی، ع (۱۳۹۰). ارتباط تاب آوری, استرس و خودکارآمدی با رضایت از زندگی در دانش آموزان دارای پیشرفت تحصیلی بالا و پایین. مطالعات روان شناختی، ۷(۳)، ۱۳۱-۱۵۱.
احمدی، م.س؛ حاتمی، ح.ر؛ احدی، ح؛ اسدزاده، ح(۱۳۹۲) تاثیر آموزش مهارت‌های ارتباطی بر باورهای خودکارآمدی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان دختر، فصلنامه علمی - پژوهشی رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، سال ۴، شماره۴ ، پیاپی ۱۶: ۱۱۸-۱۰۵
بیطرف، ش؛ شعیری، م.ر؛ حکیم جوادی، م (1389). بررسی نقش کمالگرایی و سبک¬های والدگری در تبیین هراس اجتماعی دانشجویان. فصلنامه علمی-پژوهشی روانشناسی تحولی. شماره 5، سال 7، صص 25-1
پورفرج عمران، م (1402) اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد واقعیت گرا بر اضطراب امتحان و تحمل پریشانی دانش آموزان، فصلنامه علمی پژوهشی تربیتی، سال19، شماره77: 14-1
حسن نیا، س؛ صالح صدق پور، ب و ا؛ دماوندی، م (1393) مدل یابی رابطه ساختاری هوش هیجانی و شادکامی با واسطه گری خودکارآمدی و خودتنظیمی تحصیلی، نشریه مطالعات آموزش و یادگیری، شماره6، دوره2: 60-32
حضرتی، ی(۱۴۰۰) نقش باورهای خودکارآمدی در فرایند یادگیری زبان با توجه به مهارت‌های زبانی: رویکرد روانشناسی زبان، مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، سال۶۴، شماره ۴: ۳۰۸۵- ۳۰۷۹
خوی نژاد، غ.ر؛ رجایی، ع.ر؛ ناظمی، م.ر(۱۳۹۹) اثربخشی آموزش خود کارآمدی تحصیلی بر آسیب‌ها و موفقیت تحصیلی دانش آموزان دوره دوم متوسطه، نشریه اندیشه‌های نوین تربیتی، دوره ۱۶، شماره۳، پیاپی۵۷: ۲۱۲-۱۹۱
زکی، م.ع(۱۳۸۶) اعتبار یابی مقیاس چند بعدی رضایت از زندگی دانش آموزان، مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران، سال۱۳، شماره۱: ۵۷-۴۹
شواکندی، م ؛ اسدی، ی؛ پاکدامن، م (۱۴۰۱) ساخت و اعتباریابی مقیاس ادراک از کمالگرایی والدین، نشریه اندازه گیری تربیتی، دوره ۱۲، شماره۴۸: ۳۲-۷
شیخ الاسلامی، ع؛ قمری گیوی، ح؛ حقوقی عیسی لو، ر(۱۴۰۰) اثر بخشی آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر باورهای خودکارآمدی دانش آموزان دختر دچار افت تحصیلی، نشریه روانشناسی تربیتی، دوره۱۷، شماره۶۱: ۱۱۸-۱۰۵
قوامی، م؛ عابدی، م.ر؛ نیلفروشان، پ (۱۳۹۶) ساختار عاملی پرسشنامه موفقیت تحصیلی دانش آموزان دبیرستانی، فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی، سال۸، شماره۲۹: ۶۶-۴۷
مظفری، ش (1382) همبسته های شخصیتی شادمانی ذهنی بر اساس الگوهای پنج عاملی در بین دانشجویان دانشگاه شیراز (همایش). همایش سراسری بهداشت روانی و اختلالات رفتاری کودکان و نوجوانان، شماره5: 77-78
میخک، آ؛ مرادی، ا (۱۴۰۱) بررسی مقایسه‌ای اثربخش مشاوره تحصیلی مبتنی بر عوامل موفقیت تحصیلی ذهنی و عوامل موفقیت تحصیلی عینی بر انگیزش تحصیلی، اشتیاق تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی، مجله پیشرفت‌های نوین در روانشناسی، علوم تربیتی و آموزش و پرورش، سال۵، شماره۴۷: ۲۴-۱
Ajmal, M., & Ahmad, S. (2019). Exploration of Anxiety Factors among Students of Distance Learning: A Case Study of Allama Iqbal Open University. Bulletin of Education and Research, 41(2), 67-78.
Diener , E. , Emmons , R . A. Larsen . R , J & , Griffin , S . (1985). The Satisfactions With Life Scale . Journal of Personality Assessment , 49.
Frost, R. O., Marten, P., Lahart, C., & Rosenblate. R. (1991). The dimensions of perfectionism. Cognitive Therapy and Research, 14, 449-468.
Larson, H. A., Yoder, A, Johnson, C., Ramahi, M. E., Sung, J., & Washbum, F. (2010). Test anxiety and relaxation training in their – grade students. Journal of Easterm Education. 39(1): 13-22.
Ozkal, N. (2019). Relationships between self-efficacy beliefs, engagement and academic performance in math lessons. Cypriot Journal of Educational Sciences, 14(2), 190-200.
Sherer & Maddux, JE., Mercandante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B. & Rogers, R. (1982). The Self- Efficacy Scale: Construction and validation. Psychological Reports , 51(2), 663-671.
Smith, M. M., Hewitt, P. L., Sherry, S. B., Flett, G. L., & Ray, C. (2022). Parenting behaviors and trait perfectionism: A meta-analytic test of the social expectations and social learning models. Journal of Research in Personality, 96, 104180.
Thompson, G., Aizawa, I., Curle, S., & Rose, H. (2022). Exploring the role of self-efficacy beliefs and learner success in English medium instruction. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 25(1), 196-209.
Welles, T. L. (2010). An analysis of the academic success inventory for college students: construct validity and factor scale invariance. [dissertation]. Florida: The Florida State University.