وضعیت معمــاری در دورة سـاسـانیـان و تفاوت آن با معمـاری عصـر هخامنشیـان
محورهای موضوعی : فصلنامه تاریخ
مهدی رمضانی
1
(دانشجوی دکترای تاریخ اسلام، واحد محلات، دانشگاه آزاد اسلامی، محلات، ایران)
امیر تیمور رفیعی
2
(استادیار گروه تاریخ واحد محلات ،دانشگاه آزاد اسلامی ، محلات ، ایران)
حسین محمدی
3
(استادیار گروه تاریخ ، دانشگاه خوارزمی ، تهران ، ایران)
کلید واژه: ساسانیان, معماری, هخامنشیان, وضعیت, گنبد سازی,
چکیده مقاله :
معماری دورة ساسانی در واقع ادامه‌دهنده و کامل‌کنندة معماری اشکانی و درعین‌حال یادآور معماری هخامنشی است. با شکل‌گیری حکومت ساسانیان، جامعه ایران روبه‌رشد نهاد و با تنظیم یک برنامه دقیق و کارآمد در امر شهرسازی، معماری و صنعتی کردن جامعه، توجه دنیای متمدن هلنی و رومی را به‌سوی خود جلب نمود. فرهنگ و هنر ساسانیان دنباله‌روی هنر و فرهنگ هخامنشی و پارتی بوده است. تلاش ساسانیان بر آن بود که خود را به فرهنگ عصر هخامنشی نزدیک سازند. آنان در هنرِ معماری، حجاری، گچ‌بری، ساختن طاق‌های گنبدی و تالارهای وسیع بدون ستون برتری خود را نسبت به دوره‌های قبل نشان دادند. در معماری، نقوش برجسته و حجاری‌های عصر ساسانی تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با دورة هخامنشی به‌خصوص از نظر موضوع و محتوا دیده می‌شود. اردشیر بنیان‌گذار سلسله ساسانی، قبل از به قدرت رسیدن حاکم شهر دارابگرد پارس بود و معماری آن شهر و همچنین شهر گور یا فیروزآباد را بنا به سنت معماری دورة پارتی به‌صورت دایره‌ای بنیاد گذاشت. در این مقاله که به روش تحلیلی - توصیفی انجام می‌شود به سؤالات روش ساخت، مصالح و کارکرد بناهای عصر ساسانیان به چه صورت بوده است؟ و تفاوت آن با معماری عصر هخامنشیان چه بوده است؟ پاسخ داده خواهد شد.
The architecture of Sasanian era is, in fact, continuation and development of Parthian architecture and, at the same time, reminiscent of Achaemenid architecture. By the formation of Sasanian empire, Iran’s society began to thrive, and by articulation of a precise, effective plan regarding urban development, architecture, and industrialization of the society, it absorbed the attention of civilized Roman and Hellenistic world. The culture and art of Sasanian followed those of Achaemenid and Parthian. Sasanians tried to catch up with the Achaemenid culture. They showed their hegemony relative to prior eras in the arts of architecture, sculpture, plastering, and building domical arches as well as pillarless, vast halls. In architecture, reliefs, and sculptures of Sasanian era, differences and similarities, particularly in the topic and content, are seen compared to those of Achaemenid era. Sasanian dynasty founder, Ardashir I was the governor of Darabgerd, Pars before taking the throne and founded it and Gaur city, also known as Firuzabad, circularly based on the traditional architecture of Parthian era. In this article conducted with analytical-descriptive method, questions like “what were the building method, materials, and functions of buildings in Sasanian era?” and “what was its difference with Achaemenid architecture?” will be answered.
_||_