ارزیابی صرفه جویی به مقیاس بانک‌های بورسی کشور با استفاده از مفاهیم تئوری محدودیت‌ها

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

سید مجتبی صالحی ¹ , محمدحامد خانمحمدی ²

1 - دانشجوی دکتری حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، ایران
2 - استادیار گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دماوند، ایران

تاریخ دریافت : 1396/10/28 تاریخ پذیرش : 1397/04/01 تاریخ انتشار : 1397/07/01

کلید واژه: تئوری محدودیت‌ها, صرفه‌جویی به مقیاس, تابع هزینه, حسابداری عملکرد سیستم,

چکیده مقاله :

یکی از مفاهیم اقتصاد مدیریت که کاربرد ویژه‌ای در صنعت بانکداری دارد، صرفه‌جویی به مقیاس است. این مفهوم، به تغییر در تولید محصولات به ازای تغییر در نهاده‌ها و کسب مزیت کاهش هزینه در اثر افزایش حجم ستاده اشاره دارد. در این مقاله صرفه‌جویی به مقیاس 19 بانک بورسی کشور در بازه‌ی زمانی 95-1391‌بر‌اساس رویکرد متداول واسطه‌گری و هم‌چنین رویکرد تئوری محدودیت‌ها محاسبه گردید. تئوری محدودیت‌ها یکی از تئوری‌های نوین ارزیابی عملکرد بوده و با نگرش سیستماتیک به بنگاه، هماهنگ با استراتژی رهبری هزینه‌ها می باشد. با استفاده از مدل ترنسلوگ و نرم افزار4.1Frontier میانگین صرفه‌جویی به مقیاس بانک‌های بورسی کشور بر اساس رویکرد واسطه‌گری 35/1 (صرفه‌جویی کاهنده نسبت به مقیاس) و مطابق مفاهیم تئوری محدودیت‌ها 49/0 (صرفه‌جویی فزاینده نسبت به مقیاس) تخمین زده شد. آزمون مقایسه زوجی در نرم افزار SPSS نیز تفاوت معنی‌دار بین میانگین‌های دو رویکرد را نشان می‌دهد. مطالعه این بررسیِ تطبیقی در افزایش آگاهی مدیران نسبت به آثار توان عملیاتی و ایجاد مزیت رقابتی پایدار در صنعت بانکداری موثر خواهد بود.

چکیده انگلیسی:

One of the concepts of management economics, which is a special application in the banking industry, is economies of scale. This concept refers to the change in production for the change in inputs and the benefits of lowering costs as a result of an increase in volumes of output. In this paper, Estimated economies of scale of 19 banks of the iran during the time period of 2011-16 was based on the commonly approach as well as the theory of constraints approach.The theory of constraints is one of the new theories of performance evaluation and is consistent with the cost leadership strategy with a systematic approach to the firm. Using the Translog model and Frontier4.1 software, the average economies of scale were estimated based on the intermediate approach of 1.35 (decreasing economies compared to scale) and, according to the theory of constraints, was 0.49 (increasing economies compared to scale). Paired-Samples T Test also showed a significant difference between the two approaches in SPSS software. This comparative study will be effective in increasing the managers' awareness of the effects of Throughput and creating a sustainable competitive advantage in the banking industry.

منابع و مأخذ:

*      بنی مهد، بهمن، عربی، مهدی و شیوا حسن پور(1395)، پژوهش های تجربی و روش شناسی در حسابداری، انتشارات ترمه.

*      خواجوی، شکراله و امین ناظمی(1383)،" ترکیب هزینه یابی بر مبنای فعالیت و تئوری محدودیت‌ها : رویکردی نوین در حسابداری مدیریت"، بررسی های حسابداری و حسابرسی.

*      خان‌محمدی، صالحی (1396)، "بازده دارایی بانک‌ها در قلمرو تئوری محدودیت ها"، ماهنامه حسابدار، شماره 301-300.

*      داگلاس، ایوان(1946)، پور مقیم، سید جواد(1372)، کتاب اقتصاد مدیریت.

*      رهنمای رودپشتی، فریدون؛ تقی نتاج، غلامحسن؛ بحری ثالث، جمال(1393)، حسابداری عملکرد سیستم"، انتشارات ترمه.

*      سجادی، سید حسین و هاشم علی صفوی(1388)، حسابداری مدیریت پیشرفته، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.

*      کاغذیان، نقدی، سپهری، (1395)، بررسی سهم هزینه عوامل تولید و امکان جانشینی آنها در تابع هزینه بانک رفاه، فصلنامه پژوهش بازرگانی، شماره 79.

*      گلدرت، الیاهو، (1994)، "هدف"، نقشینه، آشوری، داریوش، نوشین،(1392)، چاپ سوم، انتشارات آوین.

*      محمدی، طالبلو،(1389)، صرفه های ناشی از ابعاد و مقیاس در صنعت بانکداری ایران، فصلنامه اقتصاد مقداری (بررسیهای اقتصادی سابق)، دوره 7، شماره 4.

*      نمازی، محمد، (1393)، "حسابداری مدیریت استراتژیک: از تئوری تا عمل"، انتشارات سمت.

*      نمازی، محمد(1391)، حسابداری صنعتی (2)، بودجه بندی و کنترل سیستم های استاندارد، تهران ، سمت.

*      Are European banks too big? evidence on economies of scale, (2015), Elena Beccalli, Mario Anolli, Giuliana Borello, Journal of Banking & Finance.

*      Bramorski, T. Madan, M.S., and Motwani, J. (1997), The Theory of Constraints in Banking،The Bankers Magazine, Jan-Feb 1997 pp 53-59.

*      Balderstone, s. and Keef,p.(1999), Throughput Accounting. Exploding an Urban Myth, Management Accounting, October:26-28.

*      Corbet, T,(1998), Throughput Accounting. North River Press.

*      Goldrat, E,M, and Fox,R, E,(1986). The Race. Croton-on-hudson. NEW York:North River Press.

*      Peter s,rose, Sylvia c, hudgins,(2011), bank management & financial srvices.

*      Mester, L.J.: 2010, ‘Scale economies in banking and financial regulatory reform’, The Region,Federal Reserve Bank of Minneapolis, September, 10-16.

*      Salvatore,Dominick,Micro economics Theory and Application.4th ed(New York:Oxford university press,2003,chap7.