انتخاب پرتفوی با استفاده از مدل تصمیم‌گیری چندشاخصه مبتنی بر تحلیل رابطه خاکستری و برنامه‌ریزی خطی

محورهای موضوعی : دانش مالی تحلیل اوراق بهادار

علی‌اصغر انواری رستمی ¹ (استاد و مدیر گروه برنامه‌ریزی و مدیریت دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
مهدیس تقوی ² (کارشناسی ارشد گروه مدیریت مالی، دانشکده علوم مالی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
محمد ابراهیم آقابابائی ³ (استادیار گروه مدیریت مالی و مهندسی مالی، دانشکده علوم مالی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/06/06 تاریخ پذیرش : 1395/10/01 تاریخ انتشار : 1397/04/01

کلید واژه: انتخاب پرتفوی, تصمیم‌گیری چند شاخصه, آنتروپی شانون, تئوری سیستم خاکستری, مدل برنامه‌ریزی خطی,

چکیده مقاله :

انتخاب پرتفوی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های سرمایه‌گذاران در بازار بورس اوراق بهادار است. پژوهش حاضر با در نظر گرفتن نسبت‌های مالی به عنوان شاخص‌های ارزیابی به دنبال تعیین مدل مناسب تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری در سهام است. در این پژوهش به ترتیب از ترکیب مدل‌های رگرسیون خطی، تصمیم‌گیری چندشاخصه و برنامه‌ریزی خطی برای پیش‌بینی روند آتی نسبت‌های مالی، رتبه‌بندی شرکت‌ها و تخصیص سرمایه استفاده شده است. در مرحله اول پس از انتخاب 17 نسبت‌ و شاخص مالی به عنوان متغیرهای مدل ترکیبی، مقادیر آن‌ها از سه ماهه اول سال 1386 تا سه ماهه اول سال 1394 برای شرکت‌های موجود در نمونه محاسبه شد، سپس با استفاده از مدل‌های میانگین متحرک با ورودی‌های برون‌زا و خودرگرسیونی میانگین متحرک با ورودی‌های برون‌زا مقادیر این متغیرها برای دوره مورد بررسی پژوهش(سه ماهه دوم سال 1394) پیش‌بینی شد. در مرحله بعد از آنتروپی شانون برای تعیین وزن اهمیت شاخص‌ها و از تحلیل رابطه خاکستری برای رتبه‌بندی شرکت‌ها استفاده شد. در نهایت، با استفاده از یک مدل برنامه‌ریزی خطی، مدلی جهت انتخاب پرتفوی بهینه ارائه گردید. بر اساس این مدل، پرتفویی از سهام تشکیل و عملکرد آن با استفاده از معیار شارپ با شاخص کل و شاخص 50 شرکت فعال‌تر مورد مقایسه قرار گرفت که نتایج نشان داد مدل ترکیبی پژوهش در دوره مورد بررسی عملکرد کاراتری نسبت به شاخص‌کل و شاخص 50 شرکت فعال‌تر داشته است.

چکیده انگلیسی:

One of the most important challenges in the stock market for investors is selecting Portfolio. This study by considering the financial ratios as evaluating indicators tries to determine appropriate model for investment decisions in stocks. In this study, the combination of respectively models, linear regression, multi attribute decision making and linear programming were used to forecast the future of financial ratio trends, ranking companies and asset allocation. In the first step of study, after selecting 17 financial ratios and indicators as variables of the hybrid model, their values from the first quarter of 2007 to the first quarter of 2015 was calculated for companies included in the sample. Then by using the moving average with exogenous inputs and Auto Regressive Moving Average with exogenous input, these variables were predicted for the studied period (second quarter 2015). In the next step, we used Shannon entropy to determine the weight of indexes and the grey relational analysis for ranking companies. Finally, by using a linear programming model, a model was developed to select the optimal portfolio. According to this model, a portfolio of stocks formed and by using the Sharp ratio, its performance was compared with the overall index and the top 50 index. The results showed that the hybrid model has had a better performance than the overall index and the top 50 index, in the period of the study.

منابع و مأخذ:

*      اصغرپور، محمدجواد (1385)؛ تصمیم‌گیری‌های چندمعیاره، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.

*      سینائی مهر، حمید (1392)؛ "الگوی بهینه سازی ترکیب پرتفوی سرمایه گذاری بیمه با رویکرد تئوری خاکستری و الگوریتم ژنتیک"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز، دانشکده مدیریت، گروه مدیریت بازرگانی

*      جباری، رامین؛ صالحی صدقیانی، جمشید؛ امیری، مقصود (1391)؛ "ارزیابی عملکرد و انتخاب پرتفوی از صندوق‌های سرمایه گذاری سهام"، مجله تحقیق در عملیات و کاربردهای آن، سال نهم، شماره اول.

*      رویایی، رمضانعلی؛ بشکوه، مهدی (1392)؛ "انتخاب سبد سهام بهینه با استفاده از رویکرد ترکیبی تئوری روابط خاکستری(GRA) و مدل برنامه ریزی خطی(مطالعه موردی: شرکت های سرمایه گذاری)"، نشریه تحقیقات حسابداری وحسابرسی، سال چهارم، شماره 19.

*      محمدی، علی؛  مرادی، لیلا (1391)؛ "کاربرد تئوری سیستم خاکستری در پیش بینی حوادث ترافیکی جاده ای در استان فارس". نشریه دانش انتظامی فارس، سال اول، شماره دوم و سوم.

*      محمدی، علی و مولایی، نبی (1389)؛ کاربرد تصمیم گیری چند معیاره خاکستری در ارزیابی عملکرد شرکت ها. فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، دوره2، شماره4، 125-142

*      مؤتمنی، علیرضا؛ شریفی سلیم، علیرضا (1391)؛ "ارائه مدلی به منظور انتخاب سبد سهام در بورس اوراق بهادار تهران به وسیله تصمیم گیری چند معیاره (مطالعه موردی 50 شرکت برتر)"، مجله چشم‌انداز مدیریت صنعتی، 5 ، 73-89.

*      مهرگان، محمدرضا؛ دباغی، آزاده (1393)؛ توسعه روشی جامع برای تصمیم‌گیری چندشاخصه غیر قطعی مبتنی بر تحلیل رابطه‌ای خاکستری، مجله پژوهش‌های مدیریت عمومی، سال هفتم، شماره 23، 25-5

*      هیبتی، فرشاد؛ راهنمای رودپشتی، فریدون؛ افشارکاظمی، محمدعلی؛ عبیری، امیرحسین (1390)؛ "ارزیابی مدل گزینش سبد سهام با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی(AHP)، آنالیز رابطه‌ای خاکستری(GRA) و برنامه ریزی آرمانی(GP)"، مجله مهندسی مالی و مدیریت اوراق بهادار دانشگاه آزاد، شماره ششم.

*      Abraham, A., Nath, B., & Mohanthi, P. K. (2001). Hybrid intelligent systems for stock market analysis. In Vassil N. Alexandrov et al. (Eds.), Computational Science (pp. 337–345). USA: Springer-Verlag.

*      Chang, T.C., and Lin, S.J. (1999); Grey Relation Analysis of Carbon Dioxide Emissions from Industrial Production and Energy Uses in Taiwan, Journal of Environmental Management 56:247–257.

*      Chen Mei-Fang., Tzeng, Gwo Hshning (2004); combining grey relation and TOPSIS concepts for selecting an expatriate host country, Mathematical and Computer Modeling, 40, 1473-1490

*      Hsia, K.H.,  Wu, J.H. (1997); A study on the data preprocessing in Grey relational analysis, Journal of Chinese Grey System, 1, 47–53.

*      Hamzaçebi, Coşkun., Pekkaya, Mehmet (2011); Determining of stock investments with grey relational analysis, An International Journal of Expert Systems with Applications, Volume 38 Issue 8, Pages 9186-9195.

*      Huang, K.-Y., Jane, C.-J. (2009); A hybrid model for stock market forecasting and portfolio selection based on ARX, grey system and RS theories, Expert Systems with Applications, 36, 5387–5392.

*      Lesne, Annick (2011); Shannon entropy: a rigorous mathematical notion at the crossroads between probability, information theory, dynamical systems and statistical physics, mathematical Structures in Computer Science, Volume 24 , Special Issue 03 , (63 pages), Paris

*      Sharp, William F., Gordon J. Alexander., Jeffery V. Bailey (1999); Investments, 6th Ed. , Prentice-Hall

*      Wiecek M., Ehrgott M., Fadel G. and J. R. Figueira (2005). Multiple criteria decision making for engineering Omega,36,PP.337-339

Zhang, Xubo (2012); Venture Capital Investment Base on Grey Relational TheoryInternational Conference on Medical Physics and Biomedical Engineering, Physics Procedia,Volume 33, pp. 1825-1832.