عوامل مرتبط با میزان تلفیق آموزش‌های محیط زیستی و کشاورزی در برنامه‌های درسی مدارس توسط معلمان ابتدایی شهر زنجان

محورهای موضوعی : مدیریت محیط زیست

زهرا هوشمندان مقدم فرد ¹ , علی شمس ²

1 - دانشجوی دکتری ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان، ایران
2 - استادیار ترویج و آموزش کشاورزی، گروه ترویج، ارتباطات و توسعه روستایی، دانشگاه زنجان، ایران * (مسوول مکاتبات)

تاریخ دریافت : 1394/04/02 تاریخ پذیرش : 1394/12/24 تاریخ انتشار : 1396/04/01

کلید واژه: تلفیق درسی, محیط زیست, کشاورزی, مدارس ابتدایی, معلمان,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: تلفیق آموزش‌های محیط زیستی و کشاورزی در برنامه‌های درسی مدارس علاوه بر فراهم کردن بستر غنی یادگیری برای دانش‌آموزان باعث تربیت شهروندانی مسوولیت‌پذیر در آینده نیز می‌گردد. معلمان ابتدایی به عنوان مهم‌ترین رکن نظام آموزشی ابتدایی نقش مهمی در این فرآیند دارند و لذا هدف این تحقیق توصیفی همبستگی بررسی عوامل مرتبط با سطح تلفیق آموزش‌های محیط زیستی و کشاورزی در برنامه‌های درسی مدرسه توسط معلمان ابتدایی شهر زنجان می‌باشد. روش بررسی: کلیه معلمان ابتدایی شهر زنجان در سال 1394 جامعه آماری تحقیق را تشکیل می‌دادند (4359=N) که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان با خطای پنج درصد، 343 معلم از طریق روش نمونه گیری طبقه‌ای تصادفی متناسب با حجم انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. روایی محتوایی و سازه‌ای ابزار تحقیق از طریق گروهی از اعضای هیات علمی متخصص مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن نیز با انجام مطالعه مقدماتی و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر با 85/0 حاصل شد. یافته‌ها: نتایج تحلیل داده‌ها نشان داد که اکثر معلمان (9/46%) به میزان زیادی موضوعات محیط زیستی و کشاورزی را در برنامه‌های درسی خود تلفیق می‌کنند. متغیرهای نگرش، سن، سابقه تدریس در روستا، کل سابقه تدریس و تعداد دوره‌های آموزشی گذرانده با سطح تلفیق موضوعات محیط زیستی و کشاورزی در برنامه دارای رابطه معنی‌داری بودند. هم‌چنین نتایج نشان داد که سطح تلفیق موضوعات محیط زیستی و کشاورزی در معلمانی که در حال حاضر به نحوی مشغول فعالیت‌های کشاورزی هستند بیشتر از سایر معلمان بوده و نیز معلمان مرد در مقایسه با معلمان خانم به میزان زیادتری موضوعات محیط زیستی و کشاورزی را در برنامه‌های درسی خود تلفیق می‌کنند. بحث و نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج رسیدن به وضعیت مطلوب تلفیق موضوعات محیط زیستی و کشاورزی در مدارس توسط معلمان نیازمند هدف‌گذاری و برنامه‌ریزیتوسط نظام آموزشی است.

چکیده انگلیسی:

Background and Objective: Integrating environment, agriculture and food in elementary schools' curriculum could create good base of learning for pupils and affect their responsibility level regards environment in the future. Elementary teachers are playing an important role in this decision making process. The purpose of this descriptive- correlational study was to investigate the current teachers' behaviors toward integrating environment, agriculture and food in schools' curriculum and factors related with their behaviors in this regards. Method: The statistical population consisted of all 4359 elementary teachers from that 343 teachers were selected based on Krejcie and Morgan sampling table and applying randomized stratified sampling method. The research tool was a researcher-made questionnaire which its validity was verified by a panel of agricultural education & extension and environment experts. The reliability of questionnaire was obtained by calculating alpha cronbach equals 0.85 for composite index. Findings: The finding revealed that majority of respondents (46.9%) had higher level of integrating environment, agriculture and food in schools' curriculum. Analysis of data revealed that there was a positive significant correlation between teachers' attitude, teaching experience in rural area, age, teaching experience, and number of participated workshops or classes with their integration level. Mann Whitney test applied revealed that teachers with agricultural work experience had higher level of in comparison with teachers of no agricultural work experience. Also male teachers had a higher level of integration behavior in comparison with female teachers. Discussion and Conclusion: Achieving the desired state of integration of environment and agriculture in curriculum by teachers needs targeting and planning by educational system. 

منابع و مأخذ:

1. Knobloch, N.A., & Martin, R.A. 2000. Agricultural awareness activities and their integration into the curriculum as perceived by elementary teachers. Journal of Agricultural Education, 41(4), 15-26.


2. صدوق. محمدباقر، 1386، انسان و محیط زیست، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی اراک، ص 577.


3. خوش فر. غلامرضا و همکاران، 1389. بررسی رفتار مردم نسبت به محیط زیست.


4. میر عباسی. اشرف السادات، حسن پور. محمد و پناهنده. محمد، 1389، روش‌های موثر نهادینه‌سازی فرهنگ زیست محیطی با استفاده از فرهنگ اسلامی، چهارمین همایش تخصصی مهندسی محیط زیست.
   
   
   1. Eilam., E., & Trop., T. 2012. Environmental attitudes and environmental behavior-Which is the horse and which is the cart? Sustainability, 4, 2210-2246.
   
   
   2. Cronin, L., & Jones. L. 2000. The effectiveness of schoolyards as sites for elementary science instruction. School Science and Mathematics, 100: 203-211.
   
   
   3. Holz-Clause, M., and M. Jost. 1995. Using focus groups to check youth perceptions of agriculture. Journal of Extension, 33 (3).
   
   
   4. Knobloch., N. A. 2008. Factors of teacher beliefs related to integrating agriculture into elementary school classrooms. Agric Hum Values, 25:529–539.
   
   
   5. Trexler, C. J., & Meischen, D. 2002. A Qualitative Study of Prospective Elementary Teachers' Grasp of Agricultural and Science Educational Benchmarks for Agricultural Technology. Journal of Agricultural Education, 43(2), 68-81.
   
   
   6. Saucier, P.R., and Krysher, Sh. 2014. Selected Factors Influencing Missouri School-Based Agricultural Educators to Instruct Agricultural Mechanics Curriculum. Journal of Agricultural Systems, Technology, and Management, 25, 1-11.
   
   
   7. Doerfert, D. L. (Ed.) 2011. National research agenda: American Association for Agricultural Education’s research priority areas for 2011-2015. Lubbock, TX: Texas Tech University, Department of Agricultural Education and Communications.
   
   
   8. Knobloch, N. A., & Ball, A.l. 2003. An examination of elementary teachers’ and agricultural literacy coordinators’ beliefs related to the integration of agriculture. Illinois State Board of Education and the Facilitating Coordination in Agricultural Education. Retrieved January 14, 2015, from www.agriculturaleducation.org.
   
   
   9. Balschweid, M. A., Thompson, G. W., Cole, R. L. 1998. The effects of an agricultural literacy treatment on participating K- 12 teachers and their curricula. Journal of Agricultural Education, 39(4), l-10.
   
   
   10. Hendy, M. 2010. Do We Need Agricultural Literacy for Elementary Science Teachers? Why and How? Science and Mathematics Education Center (SMEC). Faculty of Arts and Sciences, American University of Beirut, Lebanon, April 10th and 11th. The Twelfth Annual Science and Mat Educators Conference (SMEC 12)
   
   
   11. Knobloch, N., & Martin, R.A. 2010. Relationships of Elementary Teachers’ Perceptions and Activities Conducted Regarding the Integration of Agricultural Awareness Activities into the Curriculum. Proceedings of the 27th Annual National Agricultural Education Research Conference, 207-220. The Ohio State University. Iowa State University
   
   
   12. Kucelin, A. 2011. Teacher Practices, Attitudes, and Perceptions about the Decatur Farm to School Program. Thesis, Georgia State, University.
   
   
   13. Terry, R. Jr., Herring, D. R., & Larke, A., Jr. 1992. Assistance needed for elementary teachers in Texas to implement programs of agricultural literacy. Journal of Agricultural Education, 33(2), 51-60.
   
   
   14. شمس.‌ علی، محمدیان. فرشته و هوشمندان مقدم فرد. زهرا، 1390، بررسی راهکارهای تلفیق آموزش کشاورزی در برنامه‌های مدارس ابتدایی از دیدگاه معلمان آموزش و پرورش شهر تهران، اولین کنگره ملی علوم و فناوری‌های نوین کشاورزی، دانشگاه زنجان.
   
   
   15.  گلشیری اصفهانی. زهرا و سرایی. محمدحسین، 1389، برنامه‌ریزی راهبردی نظام زیست‌محیطی روستا با تجزیه و تحلیل SWOT (مطالعه موردی: بخش گندمان، شهرستان بروجن). پژوهش‌های روستایی، 4: صص 98-73.