تبیین اصول طراحی محیطی مؤثر بر یادگیری دانش آموزان در مدارس ابتدایی (مطالعه موردی: مدارس ابتدایی شهر رشت)

محورهای موضوعی : معماری و شهرسازی

حورا فرود ¹ (دانشجوی دکتری تخصصی معماری، گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی، قزوین، ایران.)
کمال رهبری منش ² (دکتری تخصصی معماری،استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی ،قزوین،ایران)
شیدا خوانساری ³ (استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد قزوین، دانشگاه آزاد اسلامی ،قزوین،ایران.)
حسین سلطان زاده ⁴ (گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1398/06/07 تاریخ پذیرش : 1398/12/08 تاریخ انتشار : 1400/04/01

کلید واژه: کودکان, طراحی محیط, یادگیری, مدارس,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: درک اینکه چگونه یک محیط یادگیری مؤثر عمل می‌کند، برای طراحی یک محیط معمارانه بسیار ضروری است. محیط یادگیری مؤثر محیطی است که در کنار مؤلفه‌های دیگر تأثیرگذار در امر آموزش کودکان مانند برنامه درسی، آموزگاران و ...، تأثیر مهمی در امر آموزش‌وپرورش کودک داشته باشد. محیط فیزیکی درواقع رفتار را دگرگون نمی‌سازد ولی می‌تواند بر فرآیند یادگیری مؤثر باشد. لذا در این تحقیق به تبیین این اصول و رابطه آن با یادگیری پرداخته‌شده است. هدف از این تحقیق بررسی عوامل مؤثر برافزایش سطح یادگیری دانش آموزان با استفاده از شناخت عوامل مؤثر فیزیکی و محیطی جهت بهبود بهره بری بیشتر از محیط و همچنین جلوگیری از افت تحصیلی و ارتقا مهارت‌های یادگیری آنان است که با شناخت دقیق محیط‌های یادگیری می‌توان به این هدف دست پیدا نمودروش بررسی: پژوهش حاضر از حیث هدف، کاربردی و از حیث روش، پیمایشی محسوب می‌شود. جامعه آماری این پژوهش معلمان مقطع ابتدایی شهر رشت می‌باشند که در سال 98-1397 از این ‌بین 300 نفر به‌عنوان جامعه نمونه به‌صورت نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. شاخص KMO در این تحقیق برابر 939/0 به دست آمد که نشان از کفایت نمونه‌ها دارد. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل عاملی تأییدی و رگرسیون استفاده‌شده است.یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان می‌دهد که رابطه مستقیم و معناداری بین عوامل سامانه معماری شامل: انعطاف‌پذیری، کیفیت نور و طبیعت و عوامل سامانه یادگیری شامل: نیازهای بنیادی، رفتاری و انگیزشی وجود دارد که بیشترین آن مربوط به تأثیر مربوط به عامل طبیعت با ضریب رگرسیونی 610/0 می‌باشد که می‌تواند انگیزش کودکان را در هدف و شادابی که از عوامل مؤثر بر ارتقاء یادگیری است، افزایش دهد.بحث و نتیجه گیری: نتایج حاصل از پژوهش، تأییدی بر پژوهش‌های صورت گرفته در خصوص طراحی و مناسب‌سازی محیط بر یادگیری کودکان است. با توجه به یافته‌های تحقیق می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که محیط در ایجاد زمینه‌های یادگیری به‌عنوان یک عامل موثر تلقی می‌شود.

چکیده انگلیسی:

Background and Objectives: Understanding how a learning environment works effectively is essential to designing an architectural environment. Effective learning environment is an environment that, along with other factors that influence children's education, such as curriculum, teachers, etc. has an important impact on child education. The physical environment does not actually change the behavior, but it can affect the learning process. Therefore, in this study, we explain these principles and their relationship with learning.Method: The present study is an applied one and a survey method. The statistical population of this study is elementary school teachers in Rasht, 300 of whom were selected by random sampling. The KMO index in this study was 0.939 which indicates the adequacy of the samples. Confirmatory factor analysis and regression were used to analyze the data.Findings: The results show that there is a direct and significant relationship between architectural system factors including: flexibility, light and nature and learning system factors including: fundamental, behavioral and motivational factors, most of which related to the effect of nature factor with regression coefficient 0.610, which can increase children's motivation for purpose and vitality, which are effective factors in promoting learning.Discussion and Conclusion: The results of the research confirm the impacts of designing and adjusting the environment on children's learning. Based on the research findings, it can be concluded that the environment is considered as an important factor in the creation of learning contexts. 

منابع و مأخذ:

1. Bruins, M.R., Kapil, S., and Oehme, F.W., 2000. Microbial resistance to metals in the environment. Ecotoxicol. Environ. Saf, Vol. 45, pp. 198–207.


2. Rousk, J., Ackermann, K., Curling, S.F., and Jones, D.L., 2012. Comparative toxicity of nanoparticles CuO and ZnO to soil bacterial communities. PLOS one 7 e34197.


3. Ge, Y., Schimel, J.P., and Holden, P.A., 2012. Identification of soil bacteria susceptible to TiO2 and ZnO nanoparticles. Applied and Environmental Microbiology, Vol. 78, pp. 6749-6758.


4. Burke, D.J., Zhu, S., Pablico-Lansigan, M.P., Hewins, C.R., and Samia, A.C.S., 2014. Titanium oxide nanoparticle effects on composition of soil microbial communities and plant performance. Biology and Fertility of Soils, Vol. 50, pp. 1169-1173.


5. Shah, V., Jones, J., Dickman, J., and Greenman, S., 2014. Response of soil bacterial community to metal nanoparticles in biosolids. Journal of Hazardous Materials, Vol. 274, pp. 399-403.