اولویت‌بندی عوامل مؤثر بر استقرار مدیریت زنجیرۀ تأمین با هدف مدیریت چالش‌های زیست محیطی در صنایع معدنی کشور (بررسی موردی: هلدینگ صنعت، معدن و فناوری قدر نیکان)
محورهای موضوعی : پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کارعلی رمضانی 1 * , امیر رحیمی قاضی کلایه 2 , مهدی امیر افشاری 3
1 - استادیار ، گروه مدیریت، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد کرج، کرج، ایران
2 - مدرس مدعو، گروه مهندسی معدن، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد تهران جنوب
3 - عضو هیئت علمی، گروه مهندسی معدن، دانشکدۀ فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد تهران جنوب
کلید واژه: مدیریت زنجیرۀ تأمین سبز, عوامل درونسازمانی, محرک‌های محیطی, تکنیک آنتروپی شانون, تکنیک دیماتل,
چکیده مقاله :
مدیریت زنجیرۀ تأمین سبز، امروزه به‌عنوان یک راهکار اساسی برای تأمین خواست‌های کلیۀ ذی‌نفعان سازمانی ارائه شده است. این زنجیره سعی دارد در طول کلّ زنجیره، ارزش شرکت لجستیک سبز، طراحی سبز محصول، تولید سبز و فروش و بازیافت محصول ضمن مدیریت هزینه‌های سازمانهای(حداقل مصرف انرژی، منابع)، خواسته‌ها و فشارهای قانونی و زیست محیطی( حداقل آلاینده‌ها در طول زنجیره) را پاسخگو باشد. عملکرد مؤثر زنجیرۀ تأمین سبز، وابستگی بسیار زیادی به محرک‌های محیطی و عوامل درونسازمانی دارد. برای استخراج متغیرهای محیطی و درونسازمانی مؤثر بر عملکرد زنجیرۀ تأمین سبز، از روش تحلیل محتوا و تکنیک آنتروپی شانون بهره گرفته شده است. در مرحلۀ بعد، با استفاده از تکنیک دیماتل، هریک از زیرمؤلفه‌های ابعاد اصلی مدل رتبه‌بندی شدند و درنهایت، برای تعیین روابط بین اجزای مدل، از پرسشنامۀ ۱۰۰سؤالی و روش معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد مهم‌ترین عوامل محیطی تأثیرگذار بر عملکرد زنجیرۀ تأمین سبز، عبارت از رویدادهای قانونی ـ اجتماعی(۳۲%)، شبکۀ کسب و کار(۲۵%)، تغییرات تکنولوژی(۲۰%)، رقبا(۱۶%) و مشتریان(۷%) است. به‌علاوه، مهم‌ترین عوامل درونسازمانی که بر اجرای موفقیت‌آمیز زنجیرۀ تأمین سبز در سازمان تاثیرگذار هستند، عبارت‌اند از: استراتژی(۲۷%)، دانش سازمانی(۲۲%)، تکنولوژی تولید(۱۹%) ، ساختار(۱۸%) و منابع انسانی(۱۴%). شایان ذکر است اجرای موفقیت‌آمیز مدیریت زنجیرۀ تأمین سبز نتایجی را به‌همراه خواهد داشت که مهم‌ترین آنها، به ترتیب، عبارت است از: دستیابی به جایگاه رقابتی برتر(۳۲%)، اغنای مشتریان(۲۲%)،ایجاد ارزش برای ذی‌نفعان، به‌ویژه در حوزۀ زیست‌محیطی و کاهش آلایندگی(2۰%) ، افزایش روابط همکارانه با سایر عناصر موجود در زنجیره (۱۸%)،و انعطاف‌پذیری و یکپارچگی سازمانی(۸%). به‌علاوه، نتایج حاصل از آزمون روابط بین ابعاد اصلی مدل نشان می‌دهد که عوامل محیطی بیشترین تأثیرگذاری را بر عملکرد زنجیرۀ تأمین دارند.
Now days, Green supply chain management is one of the main solution for securing whole of the organization beneficiareis demands. This chain tries to keep the green logistics value, product green design, green production, sales and product recycling in whole of chain. at the same time managing of organization expenses(the minimum use of energy and sources),requests, legal and environmental pressures(the minimum dopants in whole of chain). The effective performance of green supply chain depends on environment stimulus and inter-enterprises factors. In order to derivation of environmental variants and inter-enterprise effective on green supply chain performance, it is better to use entropy Shannon technique and contents analysis. In the next step each of main compliers is ranked by Dimatel technique and for better understanding of model parts relation, a questionnaire including 100 questions and structure equations method is used. The green chain supply performance includes: social and legal events (32%), network marketing (%25), technology changes (20%), competitors (16%), clients (37%). The most important inter-enterprise factors which affects on a great performance of green supply chain management includes: strategy (27%), organization knowledge (22%), production technology (19%), structure (%18), human resource (14%). The great performance of supply chain management follows the great income which includes: access to the best competition position (32%), customer enrichment (22%), and increasing mutual collaboration with the other factors in chain (18%), making value for the beneficiaries in environmental area and decreasing dopants (10%), making organization flexibility and accretion (8%). The study on the main dimension of model shows that, the environmental factors has the most affects on supply performance.