بررسی اثربخشی شناخت درمانی گروهی بر مبنای الگوی مایکل فری بر کاهش تعارضات زناشویی زوج‌های مراجعه کننده به مرکز مشاوره و بهداشت روان دانشگاه علامه طباطبایی

محورهای موضوعی : مدیریت آموزشی

تاریخ دریافت : 1395/02/07 تاریخ پذیرش : 1395/02/07 تاریخ انتشار : 1394/06/01

کلید واژه: شناخت درمانی, تعارض زناشویی,

چکیده مقاله :

این پژوهش به منظور بررسی میزان اثر بخشی شناخت درمانی گروهی بر مبنای الگوی مایکل فری بر کاهش تعارضات زناشویی انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه مشتمل بر زوج‌های مراجعه کننده به مرکز مشاوره و بهداشت روان دانشگاه علامه طباطبایی بودند. از جامعه مورد نظر، 40 نفر (20 زوج) - به عنوان نمونه تحقیق - با استفاده از مصاحبه اولیه و پرسش‌نامه تعارضات زناشویی به روش در دسترس مورد گزینش و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل مورد گمارش قرار گرفتند. قبل از اجرای درمان از هر دو گروه، پیش آزمون تعارضات زناشویی به عمل آمد. سپس گروه آزمایش 12 جلسه تحت شناخت درمانی گروهی به روش مایکل فری قرار گرفت. پس از اتمام جلسات درمان از هر دو گروه، پس آزمون تعارضات زناشویی به عمل آمد. با توجه به در نظر گرفتن دوره پیگیری 45 روزه، پس از 45 روز از خاتمه درمان، بار دیگر در مورد هر دو گروه آزمون تعارضات زناشویی به اجرا درآمد. با استفاده از آزمون t مستقل، داده‌ها تحلیل شدند. نتایج نشان داد که شناخت درمانی گروهی مایکل فری توانسته است میزان تعارضات زناشویی را (هم پس از اتمام درمان و هم در دوره پیگیری) به طور معناداری کاهش دهد )01/0. (P <

چکیده انگلیسی:

This study was conducted to evaluate the efficacy of group cognitive therapy based on Michael Frey’s model to reduce marital conflict. The population of the study consisted of couples who referred to Counseling and Mental Health Center of Allame Tabatabai University. Out of the population, 40 patients (20 pairs) - as research sample - using initial interviews and questionnaire of marital conflict with methods of available sampling were selected and assigned randomly to the experimental and control groups. Before treatment, both groups were pretested on marital conflict. The experimental group received 12 sessions of group cognitive therapy that was based on Michael Frey’s model. After the sessions, both groups were posttested on conflict marriage. After 45 days of treatment, both groups were again sat for marital conflict questionnaire. Using independent t-test, the data were analyzed. The results showed that cognitive therapy based on Michael Frey’s model significantly reduced marital conflicts (P <0/01) at the end of treatment and at follow-up period.

منابع و مأخذ:

• الیس، آلبرت و همکاران. زوج درمانی، ترجمه صالحی، جواد، یزدی، سید امیر امین. (1375). چاپ اول، تهران: نشر میثاق.


• برنشتاین، فیلیپ اچ؛ برنشتاین، مارسی تی. شناخت و درمان اختلاف‌های زناشویی، ترجمه حمید رضا سهرابی، (1377)، تهران، انتشارات خدمات فرهنگی رسا.


• تبریزی، مصطفی. (1383). بررسی مقایسه اثربخشی گروه درمانی تلفیقی زوج ها، شناخت درمانی گروهی بک و کتاب درمانی در کاهش نارضایتی زوجین، پایان نامه دکتری دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.


• ثنایی ذاکر، باقر. (1379). مقیاس‌های سنجش خانواده و ازدواج، تهران: انتشارات بعثت.


• ثنایی ذاکر، باقر. (1378). نقش خانواده اصلی در ازدواج فرزندان، تازه‌ها و پژوهش‌های مشاوره (فصل نامه علمی‌– پژوهشی انجمن مشاوره ایران). چاپ اول، شماره2.


• حیاتی، مژگان. (1386). بررسی اثر بخشی رویکردهی شناختی، هیجان مدار و الگوی تلفیقی آنها بر میزان رضایت زناشویی زوجین، پایان نامه دکتری دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.


• دلاور، علی. (1376). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی، چاپ دوم، تهران: انتشارات رشد.


• دیبائیان، شهرزاد. (1374). میزان اثر بخشی درمان راه حل مدار بر افزایش رضایت زناشویی، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.


• راهنما، اکبر. (1383). آسیب شناسی روابط زناشویی و ارائه راهکارها، ارائه شده در نخستین کنگره سراسری آسیب شناسی خانواده در ایران.


• سازمان ملی جوانان (1387) وضعیت و نگرش جوانان ایران، گزارش نهایی نتایج پژوهشی طرح مشاوره ملی با جوانان، تهران.


• سودانی، مریم. (1385). مقایسه اثربخشی به شیوه شناختی الیس و درمان راه حل محور دی شازر به صورت انفرادی و توأم در کاهش تعارضات زناشویی، پایان نامه دکتری دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.


• شفیع آبادی، عبدالله؛ ناصری، غلامرضا. (1383). نظریه‌های مشاوره و روان درمانی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.


• شفیعی نیا، اعظم؛ حسینیان، سیمین. (1386). اثربخشی مشاوره شناختی رفتاری به شیوه گروهی بر تعارضات زناشویی، مجله پژوهش‌های تربیتی و روانشناختی دانشگاه اصفهان، سال سوم، شماره دوم، صص 22 – 1.


• صائمی، حسین. (1384). بررسی اثربخشی خانواده درمانی شناختی رفتاری بر رضایت زناشویی خانواده‌های مراجعه کننده به مرکز مشاوره خانواده آموزش و پرورش شهرستان شاهرود، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.


• فرحبخش، کیومرث. (1383). مقایسه اثر بخشی فنون زوج درمانی الیس، گلاسر و ترکیبی از آن دو در کاهش تعارضات زناشویی، پایان نامه دکتری مشاوره دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی.


• کوری، جرالد. (1385).نظریه و کاربست مشاوره و روان درمانی؛ ترجمه سید محمدی، یحیی. تهران: نشر ارسباران.


• فری، مایکل، (1384).راهنمای عملی شناخت درمانی گروهی، ترجمه محمدی، مسعود، و فرنام، رابرت. تهران: انتشارات رشد.


• مرادی، محمود. (1380). بررسی تأثیر خانواده درمانی به روش ساختاری بر کاهش تعارضات زناشویی زوجین متقاضی طلاق شهرستان اصفهان، پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره دانشگاه اصفهان.


• مهدویان، فرزاد (1376) تأثیر آموزش ارتباط زناشویی بر سلامت روانی، پایان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی انیستیتو روانپزشکی تهران.


• نینان، مایکل؛ درایدن، ویندی، (1387)درمان شناختی (فنون و نکات اصلی)، ترجمه دهقان، محسن؛ گنجوی، آناهیتا.. تهران: انتشارات رشد.


• هاوتون، کرک، سالکووس کیس، کلارک (1382). رفتار درمانی شناختی؛ ترجمه قاسم زاده، حبیب الله. تهران: انتشارات ارجمند.
  
  
  
  • Baucom, D. H; Epstein, N. Sayers, S, & Sher, T. G. (1998). The Role of  Cognitions in Marital Relationships: Definitional, Methodological, and Conceptual Issues.Journal of Counseling and Clinical Psychology, Vol 57, Pg 31-38.
  
  
  • Baucom, Donald. H; Epstein, Norman (2002). Cognitive – Behavior Couple Therapy In Clinical Handbook of Couple Therapy. Third Edition. Edited By Gurman & A. S. & Jacobson, N. S. pp 26 - 58. The Guilford Press.
  
  
  • Bradbury, T. N. & Fincham, E. D. (1990). Preventing Marital Dysfunction: Review & Analysis.
  
  
  • Bray, James. H, Jouriles, Ernest, N. (1995). Treatment of Marital Conflict and Prevention of Divorce. Journal of Marital and Family Therapy. Upland: Vol. 21, Iss.4; Pg 461.
  
  
  • Butler. Andrew. C, Chapman. Jason. E. Forman & Beck. A. T (2006). The Empirical Status of Cognitive – Behavior Therapy: A Review of Meta Analysis. Clinical Psychology Review. N. 26. pp 17 – 31.
  
  
  • Dattilio, Frank. M, Norman. B (2005). Introduction to the Special Section: The Role of Cognitive – Behavioral Interventions in Couple and Family Therapy. Journal of Marital and Family Therapy.
  
  
  • Moller, A. T; Rabe. H. M; North, C (2001). Dysfunctional Beliefs and Marital Conflict in Distressed and Nondistressed Married Individuals. Journal of Rational Emotive & Cognitive Behavior Therapy. Vol 19. No 4.
  
  
  • Patterson, T. (2005). Cognitive Behavioral Couple Therapy. New York: John Willy & Sons, Ltd.
  
  
  • Shdish, W. R, Baldwin, S. A (2003). Meta-Analysis of MFT Interventions. Journal of Marital and Family Therapy. No. 29. pp 547 – 570.