مطالعه تطبیقی مذاهب خمسه در خصوص جایگاه قاعدهی لاحرج در مسأله تعدد زوجات با نگاهی به حقوق کیفری ایران
محورهای موضوعی : آموزه های فقه و حقوق جزاء
امین قاسمی فر
1
(دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.)
محسن رزمی
2
(استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.)
حسین احمری
3
(دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.)
احمد فولادیان
4
(استادیار گروه مطالعات خانواده، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران.)
کلید واژه: تعدد زوجات, لاحرج و تعدد زوجات, تعدد زوجات در مذاهب خمسه,
چکیده مقاله :
قاعده ی لاحرج، از پیشرفتهترین قواعد فقهی است که ضمن دارا بودن مبانی نقلی و عقلیِ قدر متیقن، داری قلمرو گستردهای است و از عبادیات تا معاملات را شامل میشود. تعدد زوجات، یکی از موضوعاتی که استفاده از قاعده ی لاحرج در آن، مطرح است. نوشتار پیش رو، به این موضوع پرداخته است که هر یک از زوج یا زوجه برای جواز تعدد زوجات یا طلاق میتوانند به قاعده ی لاحرج استناد جویند و از آن، استفاده کنند یا خیر؟ با بررسی منابع فقه امامیه و عامه، به دست می آید که قاعده ی لا حرج، قاعده ای مبتنی بر حالات شخصی است و مصادیق آن، غیر قابل حصر است و زوج، برای تعدد زوجات، به استناد به قاعده ی مذکور، نیازی ندارد. از منظر فقهای امامیه، قاعده ی لاحرج میتواند زوجه را در اخذ حکم طلاق یاری کند؛ هرچند که جواز شرعی یا قانونی بر تعدد زوجات باشد. فقهای عامه، با این دیدگاه مخالف هستند. کاربرد قاعده ی لاحرج برای زوجه به صراحت در ماده 1130 قانون مدنی و تبصره آن، منعکس است و تأثیرپذیری قوانین ایران از دیدگاه فقه امامیه را بار دیگر احراز میکند.
The La-Haraj rule is one of the most advanced jurisprudence rules, which while having reliable narrative and rational foundations, has a wide realm and includes everything from worships to transactions. Polygamy is one of the topics where the use of La-Haraj rule is discussed. The following article deals with this issue that a husband or a wife can refer to the La-Haraj rule and use it or not for the permission of polygamy or divorce. By examining the sources of Imami and Popular jurisprudence, it is found that the La-Haraj rule is a rule based on personal conditions and its examples are inexhaustible and a husband does not need to rely on the aforementioned rule for polygamy. From Imami jurists’ point of view, La-Haraj rule can help wife in obtaining a divorce decree; even though polygamy is permitted by law. Popular jurists are against this attitude. Application of the La-Haraj rule for the wife is clearly reflected in Article 1130 of the Civil Code and its note, and it once again confirms the effectiveness of Iran’s laws from the perspective of Imami jurisprudence.
کتابشناسی
_||_