اثر رژیم های مختلف آبیاری بر صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک سه رقم سویا (Glycine max)
محورهای موضوعی : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعینسرین رزمی 1 , جعفر ایران نژاد 2 , حسن خانزاده 3 , بیتا سهیلی مقدم 4
1 - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل
2 - کارشناس ارشد زراعت، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
3 - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل
4 - عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل
کلید واژه: صفات فیزیولوژیک, رژیم های آبیاری, ارقام سویا, خصوصیات رویشی,
چکیده مقاله :
انجام این آزمایش با هدف تعیین اثر رژیم های مختلف آبیاری بر صفات فیزیولوژیک و مورفولوژیک سه رقم سویا در طی سال های 1388 و 1389 بود که به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان) اجرا شد. چهار رژیم آبیاریI1 ، I2، I3وI4 به ترتیب آبیاری پس از60، 100، 140 و180 میلی متر تبخیر از طشتک تبخیر کلاس Aدرکرت اصلی و 3 رقم سویا شامل L17، ویلیامز و لینفورد در کرت فرعی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب داده ها نشان داد که با افزایش فواصل آبیــاری ازI1 به I4 طول دوره رشــد، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، تعداد گره ها، میان گره ها و تعداد شاخه های فرعی و همچنین صفات فیزیولوژیکی مانند محتوی نسبی آب برگ ها و میزان کلروفیل برگ ها به طور معنی داری کاهش یافتند، به طوری که میزان شاخص سطح برگ از 4.94 در تیمارI1 به 3.70 در تیمار I4 رسید، ارتفاع بوته ارقام سویا در تیمار I4 نسبت به تیمار I1 حدود 21 درصد کاهش یافت، در حالی که میزان پرولین محلول در برگ ها و هدایت الکتریکی سلول های برگ افزایش معنی داری داشتند. در این آزمایش ارقام سویا از نظر صفات رویشی و فیزیولوژیکی تفاوت آماری معنی دار داشتند. رقم ویلیامز بیشترین تعداد گره (15.5 عدد) و لاین L17 بیشترین فاصله میان گره (4.95 سانت ی متر) را به خود اختصاص دادند. بیشترین میزان پرولین و محتوی نسبی آب برگ به ترتیب معادل 65.6 میکرومول بر وزن تر و 67.56 درصد متعلق به رقم لینفورد بود. اثر متقابل تیمار آبیاری و رقم بر ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ و میزان پرولین معنی دار بودند. در رقم لینفورد افزایش میزان پرولین موجب افزایش تحمل کم آبی و حفظ شاخص سطح برگ و ارتفاع بوته در شرایط تنش کم آبیاری نسبت به دو رقم دیگر شد.
To study the effect of different irrigation regimes on morphological and physiological characteristics of soybean cultivars, this experiment was conducted at Moghan Agricultural Research Center during 2009-2010 in Iran. The experiment was split plot based on randomized complete block design, with 3 replications. The main plots consisted of four irrigation regimes: I1, I2, I3 and I4 indicating irrigation after 60, 100, 140 and 180 mm evaporation from class A pan respectively and 3 soybean cultivars named Linford, L17 and Williams assigned in the sub plots. Results of combined analysis showed that with increasing irrigation intervals from I1 to I4 reduced growth period, plant height and leaf area index (LAI), number of nodes, branches and internodes significantly. Physiologic characteristics such as chlorophyll contain of leaves and relative water content (RWC) were also affected by irrigation regimes. LAI in I1 was 4.94 reduced inI4to 3.70.Plant height of soybean cultivars were declined by 21% in I4 (irrigation after 180 mm evaporation) as compared to I1 (irrigation after 60 mm evaporation). Soluble proline content of the leaves and electric conduction (EC) on the other hand increases significantly. There was significant differences among cultivars concerning the vegetative and physiological characteristics. Willams and L17 cultivars produced the highest numbers of nodes (15.5) and internode length (4.95cm) receptivity. The maximum proline content (65.6 µmol/F.W) and relative water content (67.65%) belonged to Linford cultivar. Interaction of irrigation regimes and cultivars was significant on plant hieght, LAI and proline content. Linford cultivar had more soluble proline under water limited condition and maintained higher LAI and plant height in I4 treatment as compared other treatments.