واکنش شاخص های زراعی و عملکرد کمی و کیفی رازیانه (Foeniculum vulgare) به کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی فسفره

محورهای موضوعی : پژوهش نامه کشاورزی

جواد حمزه ای ¹ , افشار آزادبخت ² , سید محسن سیدی ³ , فرشید صادقی ⁴ , سعید نجاری ⁵

1 - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
2 - دانش آموخته دکتری علوم علفهای هرز دانشگاه محقق اردبیلی.
3 - دکترای اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان.
4 - کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان.
5 - کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان.

تاریخ دریافت : 1397/06/09 تاریخ پذیرش : 1397/06/09 تاریخ انتشار : 1397/03/01

کلید واژه: عملکرد دانه, عملکرد اسانس, میکوریزا, رازیانه, کود فسفر,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف بررسی واکنش شاخص های زراعی و عملکرد کمی و کیفی رازیانه به کاربرد تلفیقی کود زیستی و شیمیایی فسفره اجرا شد. از این رو، ده تیمار (ترکیب فاکتوریل کاربرد و عدم کاربرد مایکوریزا با پنج سطح صفر ، 300، 600، 900 و 1200 میلی گرم فسفر در گلدان) در یک طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار ارزیابی شدند. اثر تیمارها بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه در بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در چتر، تعداد دانه در چترک، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و درصد و عملکرد اسانس معنی دار شد. بر اساس مقایسه میانگین ها، بیشترین ارتفاع بوته (75 سانتی متر)، تعداد چتر در بوته (35 چتر)، تعداد دانه در چتر (325 دانه)، عملکرد دانه (16 گرم در بوته)، عملکرد بیولوژیک (35 گرم در بوته)، درصد اسانس (71/2 درصد) و عملکرد اسانس (43/0گرم در بوته) در گیاهان مایکوریزایی به همراه 300 میلی گرم فسفر حاصل شد. ولی، تعداد دانه در چترک در مقایسه با تیمار شاهد (عدم مصرف کود زیستی و شیمیایی) کاهش یافت. در کل، نتایج نشان داد که کاربرد تلفیقی کودهای زیستی و شیمیایی فسفره، صفات کمی و کیفی رازیانه را بهبود بخشید و همچنین مصرف کود شیمیایی فسفره را کاهش داد که این امر در راستای تولید پایدار گیاهان دارویی و سالم سازی محیط زیست است.

چکیده انگلیسی:

The aim of this research was to evaluate the response of agronomic indices and quality and quantity yield of fennel to integrated application of bio-chemical phosphorus fertilizer. So, ten treatments (factorial combination of application and non-application mycorrhiza with five levels of zero, 300, 600, 900 and 1200 mg phosphorus per pot) were evaluated in a randomized complete block design (CRBD) with three replications. Effect of treatments on plant height, number of branches per plant, number of umbel per plant, number of umbelest per umbel, number of seed per umbel, number of seed per umbelest, grain yield, biological yield and percent and essential oil yield was significant. According to means comparison, the highest value of plant height (75cm), number of umbel per plant (35umbel), number of seed per umbel (325 seed), grain yield (16 gr per plant), biological yield (35 gr per plant), essential oil percent (2.71%) and essential oil yield (0.43 gr per plant) were achieved at mycorrhizal plants with application of 300 mg phosphorus. But, number of seed per umbelest with comparison to the control treatment (without application of chemical or bio fertilizer) decreased. In general, results showed that integrated application of biological and chemical phosphorus fertilizers improved quantity and quality traits of fennel and decreased consumption of chemical phosphorus fertilizer which is in agreement with the sustainable production of medicinal plants and safe environment.