چکیده مقاله :
دشت پریشان یکی از دشت های استان فارس است که در سال های اخیر به علت بهره برداری های بی رویه از منابع آب زیرزمینی، مورد توجه قرارگرفته است. این دشت به علت وجود دریاچه پریشان، به عنوان یکی از قطب های گردشگری ایران شناخته شده است. لذا مطالعه ی حاضر با دو هدف، بررسی روند برداشت از چاه های کشاورزی اطراف دریاچه و کشف ارتباط متقابل میان سطح ایستابی آب در این چاه ها با سطح آب دریاچه پریشان، با استفاده از آزمون علیت گرانجری، انجام گردیده است. اطلاعات نشان داده که تعداد چاه های اطراف دریاچه پریشان که از 425 حلقه در سال 1370، به 925 حلقه چاه در سال 1388 افزایش یافته و درپی آن برداشت از آب های زیرزمینی در این دوره از 5/9 میلیون مترمکعب به 6/43 میلیون مترمکعب افزایش یافته است. همچنین نتایج آزمون علیت گرانجری، موید رابطه ی علیت دوطرفه بین مولفه دریاچه و مولفه آب زیرزمینی می باشد. بنابراین افزایش برداشت از آب چاه های کشاورزی باعث افت آب زیرزمینی و کاهش سطح آب در دریاچه پریشان می گردد. از سوی دیگر کاهش سطح آب در دریاچه از طریق کاهش نفوذ آب به سفره ی آب زیرزمینی، سطح ایستابی چاه های اطراف دریاچه را افت می دهد. بر این اساس به منظور کنترل سطح آب زیرزمینی و حفاظت از اکوسیستم دریاچه، کاهش بهره برداری آب از چاه های اطراف دریاچه و جلوگیری از حفر چاه های غیرمجاز، ضروری به نظر می رسد.
چکیده انگلیسی:
Excessive extraction of groundwater causes water quantity and quality to decrease. Parishan is one of the plains in Fars province that recently suffered from excess extraction of groundwater resources. This paper objectives were to determine the amount of groundwater extraction around Parishan Lake and to find out mutual relationship between groundwater table and water level of Parishan Lake by Granger Causality Test. The results of Granger Causality Test showed mutual causality between water level of lake and groundwater table. Increase in extraction from agricultural wells caused fall in groundwater table and decrease in lake level at the same time. On the other hand, decrease in water lake level causes fall in groundwater table due to decrease in penetration. Finally, some recommendations are made to improve the situation
منابع و مأخذ:
1. Abasi, S.A. 1998. The physiognomy of Kareroon environment.
The office of environmental protection in Fars province.
2. Abrishami, H. 2004. Basic Econometrics. Damodar N. Gujarati.
4
th Editions. Tehran University Press.
3. Asghari Moghadam, A. and Mohammadi, A. 2003. Sources of
salinity in groundwater of Shabestar plain aquifers, Journal of
Agricultural Science, 13(3): 69-78.
4. Biondic, B., Biondic, R. and Measki, H. 2005. Sea water intrusion
in coastal karst aquifers in Bakar Bay in Croatia. Geophysical
Research Abstracts. 7.
5. Dehghani, A. 2005. The Parishan wetland ecosystems. Naghshe
Mehr Press.
6. Gibbison, A. and Randall, J. 2006. The salt water intrusion
problem and water conservation practices in southeast Georgia.
USA. Water and Environmental Journal, 2 (3).
7. Grayson, R.B., Moore, I.D. and McMahon, T.A. 1992. Physically
based hydrologic modeling. 1.A Terrainتتتbased model for
investigative purposes, Water Resources Research, 28(10):
2639ت2658.
8. Herath, G. 2004. Incorporating community objectives in
improved wetland management: the use of the analytic hierarchy
process, Journal of Environmental Management, 70: 263ت273.
9. Loucks, D.P., French, P.N. and Taylor, M.R. 1995. Interactive
riverتت aquifer simulation model: program description. Cornell
University. Ithaca. NY.
10. Noname. 2009. The report of continuance reading on water
resources in the Parishan study area (2511 code). The office of
water affairs in Fars province. Fars West Study Center. Kazeroon.
11. Pandy, S. and Huyakorn, P.S. 2004. A fully coupled physically تت
based spatiallyتتت distributed model for evaluating surfaceتتت
subsurface flow, Advances in Water Resources, 27: 361ت382.
12. Querner, E.P. 1997. Description and application of the combined
surface and groundwater flow model MOGROW, Journal
hydrologic, 192: 158ت188.
13. Simonit, S., Cattaneo, F. and Perrings, C. 2005. Modelling the
hydrological externalities of agriculture in wetland: the case of
rice in Esteros del Ibera, Argentina. Ecological Modelling, 186:
123-141.
14. Sophocleous, M. 2002. Interactions between groundwater and
surface water: the state of the science, Hydrogeology Journal, 10:
52ت67.
15. Tabatabaei, H., Tavasoli, M., Eslamian, S. and Ahmad Zadeh,
GH.A. 2006. Study and evaluation of Isfahan groundwater
contaminants with emphasis on drinking water aspect, The
Scientific Journal of Agriculture(SJA), 29(2):79-92.
16. Velayati, S.A. 2003. The overpomping effect on aquifer
salination in Dasht-E-Jangal (Torbat-E-Heydarieh), Geographical
Research, 67: 91-106.
17. Wang, Q.G., Gu, G. and Higano, Y. 2006. Toward integrated
environmental management for challenges in water
environmental protection of lake Taihu basin in China,
Environmental Management, 37 (5): 579ت588.
18. Zacharias, I., Dimitriou, E. and Koussouris, T.H. 2005. Integrated
water management scenarios for wetland protection: application
in Trichonis Lake, Environmental Modelling & Software, 20:
177ت185.
