تأثیر مخارج دولت بر بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

کیومرث شهبازی ¹ , سارا علیزاده ²

1 - دانشیار گروه اقتصاد دانشگاه ارومیه
2 - کارشناس ارشد اقتصاد دانشگاه ارومیه

تاریخ دریافت : 1394/10/17 تاریخ پذیرش : 1397/03/09 تاریخ انتشار : 1397/04/01

کلید واژه: بخش کشاورزی, بهره‌وری کل عوامل تولید, مخارج دولت,

چکیده مقاله :

    بر اساس مطالعات نظری و تجربی ممکن است تغییرات مخارج دولتی تأثیر مستقیم بر بهره­وری بخش­های گوناگون اقتصادی از جمله بخش کشاورزی داشته باشد. در این پژوهش با استفاده از روش آزمون کرانه­ها و آزمون علیت گرنجر به بررسی تأثیر مخارج جاری و عمرانی دولت بر بهره‌وری عوامل تولید بخش کشاورزی کشور با استفاده از داده­های سالانه ایران طی دوره    1389-1346 پرداخته شده است. نتایج تخمین­های بلندمدت حاکی از تأثیر منفی و معنادار مخارج جاری دولت بر بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی کشور است. روی هم رفته، نتایج تخمین مدل­های تصحیح خطا حاکی از عدم تأثیر مخارج جاری و مخارج عمرانی دولت بر بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی کشور در کوتاه­مدت است. نتایج آزمون علیت گرنجر حاکی از وجود رابطه علیت بلندمدت از مخارج جاری و عمرانی دولت به رشد بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی می­باشد. با توجه به نتایج پژوهش متغیرهای مخارج عمرانی دولت، ضریب مکانیزاسیون و صادرات بخش کشاورزی در بلندمدت بر بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی تأثیری مثبت و معنی­دار داشته است. لذا، برای رشد بهره­وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی پیشنهاد می­شود که دولت سهم اعتبارات عمرانی و سهم اعتبارات بخش کشاورزی از منابع عمرانی خود را افزایش داده و از توسعه صادرات محصولات کشاورزی و ارتقای ضریب مکانیزاسیون کشاورزی حمایت کند. 

چکیده انگلیسی:

According to theoretical and empirical studies, the changes in government expenditures may have a direct effect on the efficiency of various economic sectors, including the agricultural sector. Therefore, in this study we use the bounds test method and Granger causality test to investigate the effect of current and development expenditures on total factor productivity of Iran agricultural sector using annual data over the period of 1967-2010. The results of long-run estimates indicate a negative and significant impact of current government expenditure on total factor productivity of the agricultural sector of Iran. In general, the results of error correction model suggest that the government's current and development expenditures do not have a significant effect on total factor productivity of the agricultural sector in the short run. Granger causality test results indicate a causal long-run relationship from government current and development expenditures to total factor productivity growth in the agricultural sector. According to the estimates, in the long-run, the variables of development expenditures, mechanization and export of agriculture sector have positive and significant effect on total factor productivity of agriculture. Therefore, in order to increase total factor productivity of the agricultural sector, it is suggested that the government increases the share of development funds and the share of agricultural sector's funds from his development budget and supports the development of agricultural exports and promoting agricultural mechanization.

منابع و مأخذ:

- اکبری، ن. سامتی، م. و هادیان، و. (1382). بررسی تأثیر هزینه­های دولت بر ارزش افزوده بخش کشاورزی،11(41-42): 166-137.

- اسمعیلی، ع. و مهرابی بشرآبادی، ح. (1389). تأثیر اندازه دولت بر بهره­وری نیروی کار و سرمایه در بخش­­های کشاورزی و صنعت ایران. مجله­ی پژوهشهای نوین اقتصاد کشاورزی، (1)2: 52-35.

- امیرتیموری، س. و خلیلیان، ص. (1387). محاسبه و تجزیه و تحلیل بهره­وری عوامل تولید در بخش کشاورزی ایران، اقتصاد کشاورزی، (4): 113-93.

- ترکمانی، ج. و جمالی مقدم، ا. (1384). اثرات مخارج عمرانی دولت بر فقرزدایی در مناطق روستایی ایران، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، 7(25)، 174-153.

- رحمانی همت آبادی، ف. (1383). بررسی عوامل مؤثر بر بهره­وری نیروی کار در بخش کشاورزی ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.

- عباسیان، ع. و مهرگان، ن. (1386). اندازه­گیری بهره­وری عوامل تولید بخش­های اقتصادی کشور به روش تحلیل پوششی داده­ها (DEA)، مجله پژوهشات اقتصادی، (87): 176-153.

- خلیلی عراقی، م. سوری، ع. (1385). برآورد بهره­وری و کارایی در اقتصاد ایران و رابطه آن با مخارج دولت. مجله پژوهشات اقتصادی، (74): 23-1.

- عرب­مازار، ع. و چالاک، ف. (1389). اثر مخارج دولت بر رشد اقتصادی ایران، مجله پژوهشات اقتصادی (91): 240-219.

- کهنسال، م.، شاهنوشی، ن. و ضیائی، گ. (1388). بررسی تأثیر سرمایه­گذاری عمومی در زیرساخت­های کشاورزی بر رشد بهره­وری بخش کشاورزی ایران، مجله دانش و توسعه، 15 (27): 99-79.

- مطیعی، ن.، ایروانی، ه. و بختیاری، ص. (1389). تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه­ی زیربخش زراعت در استان زنجان (با تأکید بر اعتبارات عمرانی دولت)، مجله­ی پژوهشات اقتصاد و توسعه­ی کشاورزی ایران، (3): 104-85.

- مهرآرا، م. و احمدزاده، ا. (1388). بررسی نقش بهره­وری کل عوامل تولید در رشد تولیدات بخش­های عمده اقتصادی ایران، پژوهشات اقتصادی، (2)44: 232-198.

Refrences

- Ahmad, K., & Chin Theng Heng, A. (2012). Determinants of Agriculture Productivity Growth in Pakistan, International Research Journal of Finance and Economics, 95: 163-172.

- Allen, S. L., & Qaim, M. (2012). Agricultural Productivity and Public Expenditures in Sub-Saharan Africa, International Food Policy Research Institute, IFPR Discussion Paper 01173.

- Anderson, E., De Renzio, P. & Levy, S. (2006). The role of public investment in poverty reduction: theories, evidence and methods, Working Paper 23, Overseas Development Institute, London, UK.

- Armas, E. B., Osorio, C.G., & Moreno-Dodson, B. (2010). Agriculture Public Spending and Growth: The Example of Indonesia, the World Bank, Economic Premise, Number 9: 1-4.

- Ashipala, J., & Haimbodi. N. (2003). The Impact of Public Investment on Economic Growth in Namibia. Working Paper # 88. The Namibian Economic Policy Research Unit.

- Benin, S., Mogues, T., Cudjoe, G., & Randriamamonjy, J. (2009). Public Expenditures and Agricultural Productivity Growth in Ghana, Contributed Paper, IAAE, Beijing, 1-33.

- David, P. A., Hall, B. H., & Toole, A. A. (2000). Is public R&D a complement or substitute for private R&D? A review of the econometric evidence Research Policy, 29 (4-5): 497-529.

- Devarajan, S., Swaroop, V., & Zou, H. F. (1996). The Composition of Public Expenditure and Economic Growth. Journal of Monetary Economics 37 (2-3): 313-344.

- Hansson, P., & Henrekson, M. (1994). A New Framework for Testing the Effect of Government Spending on Growth and Productivity, Public Choice, 81(3-4): 381-399.

- Katircioglu, S.T. (2009). Higher Education and Economic Growth, International Journal of Economics Perspectives, 1-17.

- Narayan, P. K. (2005). The saving and investment nexus for China: evidence from cointegration tests, Applied Economics, 37 (17): 1979–1990.

- Pesaran, M.H. Shin, Y & Smith, R.J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics 16: 289 – 32