بررسی نوسانات آب و بهینه کردن مصرف آن در بخش کشاورزی منطقه سیستان: کاربرد رهیافت فازی
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
فاطمه افروزه
1
,
سیدنعمت الله موسوی
2
*
,
جواد ترکمانی
3
1 - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
2 - دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
3 - استاد اقتصاد کشاوری دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
کلید واژه: بهینه سازی, الگوی کشت, برنامه ریزی فازی, منابع آب, سیستان,
چکیده مقاله :
ایران از کشورهایی است که در مناطق خشک و نیمه خشک جهان قرار دارد و همواره با معضل کمبود آب مواجه بوده است. لذا برنامه ریزی برای استفاده مناسب از آب، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف این مطالعه استفاده از برنامه ریزی فازی جهت بهینه سازی استفاده از منابع آب در بخش کشاورزی منطقه سیستان بوده است. داده های مورد نیاز با تکمیل پرسشنامه از 118 نمونه که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شده بود، جمع آوری شد. ضرایب فنی مورد نیاز با استفاده از اطلاعات بخش زراعت جهادکشاورزی منطقه محاسبه گردید. الگوی کشت در دو حالت فعلی و بهینه با در نظر گرفتن محدودیت های منطقه تعیین گردید. نتایج الگوی کشت بهینه نشان داد که امکان کاهش سطح زیر کشت وکاهش میزان مصرف آب همراه با افزایش عملکرد و در نتیجه بهره برداری پایدار از منابع آب در بخش کشاورزی منطقه وجود دارد. افزون بر این، نتایج نشان داد زمانی که کشاورز، اهدافی همچون حداقل استفاده از آب، حداکثر تولیدات، حداکثر نیروی کار، حداقل ماشین آلات و حداقل بکارگیری از کودهای شیمیایی را به ترتیب اولویت داشته باشد، در الگوی بهینه بیش از سناریوهای دیگر این اهداف تامین می گردد. نتایج سایر سناریوها با در نظر گرفتن اهداف مختلف مدیران یا فعالان بخش کشاورزی در قسمت نتایج و بحث آورده شده است.
This study aims to apply fuzzy programming to optimize the use of water resources in agricultural regions of Sistan, Data collected by filling up questionnaire from a sample of 118 farmers that were selected using random sampling method. Technical coefficients were calculated based on information provided by Agriculture Department of the region. Current cropping pattern was compared with optimized one with respect to regional constraints. Results showed the possibility of reduction in acreage and water use while attaining high yield and sustainability of water resource use. The results also showed the farmers' objectives were minimizing the use of water, machinery and fertilizer and maximizing production and labor. Considering these objectives, optimum cropping pattern was determined and recommended.