تعیین الگوی بهینه تخصیص نهاده‌های تولید به زیربخش‌های کشاورزی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

مرتضی راعی دهقی ¹ , علی کریمی ² , فرزاد کریمی ³

1 - استادیار گروه مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه.
2 - کارشناس ارشد سازمان هواشناسی کشور، تهران.
3 - استادیار اقتصاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد مبارکه

تاریخ دریافت : 1393/07/09 تاریخ پذیرش : 1393/07/09 تاریخ انتشار : 1393/06/01

کلید واژه: تابع تولید, تخصیص بهینه نهاده‌های تولید, برنامه‌ریزی غیر خطی مقید, برنامه‌ریزی هندسی, پانل دیتا,

چکیده مقاله :

محدودیت منابع و عوامل تولید از بزرگ­ترین چالش­های اقتصادی است. از این رو در این تحقیق سعی شده است تا با استفاده از ترکیب روش اقتصادسنجی پانل دیتا و مدل برنامه­ریزی هندسی (حالت خاصی از برنامه­ریزی غیر خطی)، الگویی در راستای تخصیص بهینه مهم­ترین نهاده­های تولید به زیربخش­های مختلف کشاورزی کشور تعیین گردد. هدف این الگو دستیابی به بیشترین حجم ارزش افزوده در بخش کشاورزی با توجه به محدودیت منابع و نهاده­های تولید می­باشد. متغیرهای تصمیم در این تحقیق مقدار و درصد بهینه تخصیص نیروی کار، حجم سرمایه­گذاری و انرژی به هر یک از بخش­های زراعت، باغبانی، دامداری، طیور، شیلات و صنایع تبدیلی و تکمیلی می­باشد. دوره­ی زمانی مورد استفاده در این تحقیق 7 ساله(1375تا 1388) و به­صورت مقطعی می­باشد. نتایج این تحقیق درصدهای بهینه تخصیص نهاده­های تولید را به هر یک از زیربخش­های کشاورزی تعیین نموده که حاکی از آن است که الگوی فعلی تخصیص نهاده­های نیروی کار، حجم سرمایه­گذاری و نهاده­ی انرژی در زیربخش­های کشاورزی کشور بهینه نمی­باشد و با اجرای الگوی بهینه پیشنهادی کشور می­تواند به 5% ارزش افزوده بیشتر(یعنی حدود 18730 میلیارد ریال) در بخش کشاورزی دست یابد.   طبقه­بندیJEL: Q18, C61, E65

چکیده انگلیسی:

The objective of this paper is to determine optimum allocation of inputs in different agricultural sub-sectors by using a combination of econometric methods and Geometric Programming. Selected inputs are labor, capital and energy for allocation to sub-sectors of cultivation, horticulture, livestock, poultry, fisheries and agricultural industries. Panel data was used for period of 1997 to 2010. The results showed that the current pattern of input allocation was not optimum and using inputs based on optimal patterns could increase agriculture value added at least by 5 percent (18,730 billion Rials).