اثر انحراف نرخ ارز بر شاخص حمایت از تولید کننده ی بخش کشاورزی در ایران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
ابوالقاسم برقندان
1
(کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.)
بهاءالدین نجفی
2
(- استاد اقتصادکشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت .)
کلید واژه: ایران, نرخ ارز تعادلی, انحراف نرخ ارز, حمایت قیمتی بازار, شاخص حمایت از تولیدکننده,
چکیده مقاله :
با توجه به اهمیت نرخ ارز در ارزیابی سیاست‌های حمایتی بخش کشاورزی، در این مطالعه اثر انحراف نرخ ارز بر شاخص حمایت از تولیدکننده ی بخش کشاورزی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش، در مرحله ی نخست با استفاده از یک الگوی خود توزیع با وقفه‌های گسترده (ARDL)، نرخ ارز واقعی محاسبه و سپس روند تعادلی بلندمدت و میزان انحراف آن مشخص گردید. افزون بر این، معیار حمایت قیمتی بازار و شاخص حمایت از تولیدکننده برای محصولات منتخب (گندم، جو، ذرت، برنج و خرما) با استفاده از نرخ‌های ارز اسمی و تعادلی محاسبه و اثر انحراف نرخ ارز بر این شاخص‌ها مورد برآورد قرار گرفت. دوره ی زمانی مطالعه جهت تخمین نرخ ارز تعادلی 1386-1352 و برای محاسبه ی شاخص حمایت از تولیدکننده، 1385-1381 می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که سطح برآورد شده ی حمایت‌های کشاورزی، به فرض های جایگزین نرخ ارز حساس است. انحراف نرخ ارز، اندازه ی حمایت از تولیدکنندگان محصولات کشاورزی را در دوره ی مورد بررسی کم تر از مقدار واقعی آن نشان می‌دهد. همچنین اثر تعمیم نتایج بدست آمده از شاخص حمایت از تولیدکننده محاسبه شده برای محصولات منتخب، به کل تولیدات کشاورزی، به سهم محصولات مورد مطالعه در کل ارزش تولیدات کشاورزی بستگی دارد.
Considering the importance of exchange rate misalignment in investigating agricultural support policies, the impact of exchange rate misalignment on agricultural producer support estimates was studied. In this study, first, real exchange rate was calculated by using an Autoregressive Distributed Lag model (ARDL) and then long-run equilibrium exchange rate and the amount of misalignment were determined. Moreover, market price support index and producer support estimates were calculated for selected crops (wheat, barley, corn, rice and dates) using nominal and equilibrium exchange rates. The impact of exchange rate misalignment on these indices was also estimated. The equilibrium exchange rate was estimated over 1973-2007 period and producer support estimates was calculated for period of 2002-2006. The results showed that agricultural support levels were highly sensitive to alternative exchange rate assumptions. Exchange rate misalignment showed support for agricultural producers less than its actual value during the selected period (2002-2006). In addition, the impact of generalization of calculated PSE for selected products to the total agricultural production was in proportion to the share of selected commodities in the total value of agricultural production.