تدوین استراتژی و اولویت‌بندی استراتژی‌های صادرات پسته ایران با مقایسه رویکردهای فازی و QSPM

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

علی برهان زاده ¹ , دینخوان هو ²

1 - عضو هیات علمی پژوهشگاه ابن سینا.
2 - استاد اقتصاد، آکادمی ملی چین.

تاریخ دریافت : 1394/05/18 تاریخ پذیرش : 1394/05/18 تاریخ انتشار : 1394/05/01

کلید واژه: صادرات, پسته, ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﻳﺰی اﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ, ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ SWOT, ﺗﺎﭘﺴﻴﺲ ﻓﺎزی, روش QSPM, روش SAW,

چکیده مقاله :

در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﺗﺪوﯾﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋیﻫﺎی ﺻﺎدرات ﭘﺴﺘﻪ ایرا ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از نفاط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ داﺧﻠﻲ، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﻳﺪات ﻣﺤﻴﻄﻲ و اﺳـﺘﺮاﺗﮋیﻫـﺎﻳﻲ در ﻗﺎﻟـﺐ ﻣـﺎﺗﺮﻳﺲ SWOT ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ. در اداﻣﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻓﺎﻛﺘﻮرﻫﺎی ﻛﻠﻴﺪی ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ، اﺳﺘﺮاﺗﮋیﻫﺎی ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺷﺪه ﺑـﺎ دو روش ﺗﺎﭘﺴـﻴﺲ ﻓﺎزی و QSPM رﺗﺒﻪﺑﻨﺪی ﺷﺪﻧﺪ. اﻫﺪاف ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺣﺎﺿﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻧﻘﺎط ﻗﻮت، ﺿﻌﻒ، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎی ﭘﯿﺶ روی بازاریابی و فروش ﭘﺴﺘﻪ ﺻﺎدراﺗﯽ و ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد اﺳﺘﺮاﺗﮋی­های ﻣﻨﺎﺳﺐ اﺳﺖ. اﺑﺘﺪا ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺑﺮرﺳﯽﻫﺎی ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ روی ﻣﺤﯿﻂ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ ﭘﺴﺘﻪ ﺻﺎدراﺗﯽ، ﻓﻬﺮﺳﺘﯽ از ﻧﻘﺎط ﻗﻮت، ﺿﻌﻒ، ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺖ. ﺿـﻤﻦ اﻳﻨﻜـﻪ اﺳـﺘﺮاﺗﮋیﻫـﺎی ﺗﻮﻟﻴـﺪ ﻣﺤﺼـﻮل ﺑﺮای ﺗﺨﺼـﻴﺺ درﺻـﺪی از ﺳـﻮد ﺑـﺮای ﺑﺎزارﻳـﺎﺑﻲ محصول ﻧﻴﺰ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش QSPM، ﺑﻪﻋﻨﻮان ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ اﺳﺘﺮاﺗﮋیﻫﺎ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪه ﺷﺪﻧﺪ. در اﻧﺘﻬـﺎ ﻧﻴـﺰ دو روش ﺗﺎﭘﺴﻴﺲ ﻓﺎزی و QSPM، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از متد SAW ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﺳﭙﺲ ﺑﺎ وزن دﻫﯽ ﺑﻪ ﻫﺮ ﮐﺪام از اﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﺎﯾﯿﺪ ﺷﺪه ﺑﺮ اﺳﺎس ﻃﯿﻒ ﻟﯿﮑﺮت و ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﺠﻤﻮع وزنﻫﺎ، ﻣﯿﺎﻧﮕﯿﻦ وزنﻫﺎ و در ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺑﻌﺪ از ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ وزن ﻧﺴﺒﯽ، اوﻟﻮﯾﺖ ﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪ و در آخر ﺑﺮای ﺑﺮﻃﺮف ﮐﺮدن ﯾﺎ ﺗﻘﻠﯿﻞ ﻧﻘﺎط ﺿﻌﻒ و ﺗﻬﺪﯾﺪﻫﺎ و ﺗﻘﻮﯾﺖ و ﺑﻬﺒﻮد ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﻓﺮﺻﺖﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد بازاریابی در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺻﺎدرات ﭘﺴﺘﻪ، ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از دو روش ﻣـﺬﻛﻮر ﺑﻪﻋﻨﻮان ﮔﺰﻳﻨﻪ و اﻫﺪاف ﻛﻼن کشور در ﺣﻜﻢ ﻣﻌﻴﺎرﻫﺎﻳﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻧﺪ. در انتها نیز دو روش تاپسیس فازی و  QSPM، با استفاده از روش SAWبا یکدیگر مقایسه شدند. در این مرحله دو روش مذکور به­عنوان گزینه و اهداف کلان در حکم معیارهایی در نظر گرفته شدند که در نهایت روش تاپسیس فازی، به­عنوان روش مناسب‌تر جهت رتبه‌بندی استراتژی‌های انتخاب شد.
 
طبقه­بندی JEL : B41,C19,C22,E37,F12,L61,M31,Q13

چکیده انگلیسی:

In this paper strengths, weaknesses, opportunities and threats facing Iran’s pistachio export market was identified. Then, strategies for the allocation of percentage of profit for marketing were selected using QSPM. In the end, by using SAW method, Fuzzy Topsis and QSPM methods were compared. Data were collected from a survey of scholars and experts of the industry using questionnaire.  The data were analyzed to confirm or rule out the strengths, weaknesses and opportunities using univariate t-test. Finally two methods of country and finally, the fuzzy TOPSIS were compared for evaluating strategies. It was concluded that Fuzzy TOPSIS was the best method for prioritizing pistachios export strategies.  

منابع و مأخذ:

1. بایرامی،ا. ،(1389)، "تدوین استراتژی برای شرکت بهنوش ایران و اولویتبندی استراتژیها باروش تاپسیس فازی"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاداسلامی،تهران.


2. صداقت،ر. ، (1388). آینده نگری بازارجهانی پسته (عرضه،تقاضا و قیمت)،هفتمین کنفرانس. دوسالانه  اقتصادکشاورزی ایران،خلاصه مقالات.تهران


3. میرزایی چابکی،م. ،(1389)، "تدوین استراتژی برای شرکت چوکا و رتبه بندی استراتژی­ها با تکنیک تاپسیس فازی "، چهارمین کنفرانس بین المللی مدیریت استراتژیک ، صفحه های  36-49 ،تهران.


4. حق شناس کاشانی،ف.،سعیدی،ن.وحسنپورپازواری،م. ،(1389)، برنامه ریزی بااستفاده ازاستراتژیک برای صنعت فرش کشوردرآستانه عضویت WTOبا استفاده از ماتریسSWOT، دوماهنامه بررسیهای بازرگانی،شماره43، تهران.


5. فرد . دیوید، آر،(1384)، "مدیریت استراتژی"، ترجمه پارسایی،ع. اعرابی، ن. ، دفتر پژوهشهای فرهنگی،چاپ بیست ویکم، صفحه های 53-99 ،تهران.


6.  پیرس،ج. ورامیانسون،ر.(1385)برنامه ریزی ومدیریت استراتژیک،ترجمه: خلیلی شورینی، س. ،چاپ4،انتشارات یادواره کتاب،تهران.


7. گزارشات و آمارهای صادراتی ایران. (1391)، ﺳﺎزﻣﺎن ﺗﻮﺳﻌﻪ ی ﺗﺠﺎرت اﯾﺮان در سال 1390 ، دفتر برنامه ریزی تجاری.


8. بیگ زاده عباسی،ف،. (1386). عوامل موثربرتوسعه صادرات پسته ایران،پایان نامه(دکترای تخصصی)،دانشگاه آزاداسلامی،کرمان.


9.  سایت آقتاب ، (1388)،میزان صادرات . /http://www.aftabir.com/articles

10. Sibbet, D., )1990(, “Strategic VisionProcess by Grove ConsultantsInternational”, Grovevi, htm,1.


11. REPORT OF FAO., (2009). (WWW.FAO.ORG)


12. Analysis Association Newsletter pistachios, (2011), the third year.

 (www.iranpistachio.org/fa/sample/analysis)

13. Customs Administration Islamic Republic of Iran, Marnamh exports, (2011). (http://www.irica.gov.ir/Portal/Home)


14. Dereli, C., (2007), “The Developing Environment for Strategy Formation in Smaller Local Authority”, International Journal of Public Sector Management, Vol 20, No 5.


15. Stonehouse, G. and Pemberton, J., (2002), “Strategic Planning in SMEs-some Empirical Findings”, Management Decision, Vol 40, No 9.


16. Hoogstrw, M. A. and Schanz H., ( 2008),“The Future Orientation of Foresters: An Exploratory Research among Dutch Foresters into the Prerequisite for Strategic Planning in Forestry”, Forest Policy and Economics, No. 10, P. 220-229.


17. Chen, C. T.,( 2000), “Extension of theTOPSIS for Group Decision-making underFuzzy Environment”, Fuzzy Sets andSystems, No. 114, P. 1-9.


18. Chen, S. J. and Hwang C.L., (1992),“Fuzzy Multiple Attribute DecisionMaking Methods and Applications”,Springer, Berlin.


19. Agarwal, M. K. & Rao, V. R., (1996), “an impirical comarison of consumer-based brand equity”, Journal of marketing letters, 7(3), p: 237-270.


20. Hwang, C. L. and Yoon K., (1981), “Multiple Attribute Decision Making: Methods and Applications”, Berlin, Springer.


21. Soltanpanah, H., Farughi, H. and Golabi, M., (2010), “Utilization and Comparison of Multi Attribute Decision Techniques to Rank Countries upon Human Development Rate”, International Research Journal of Finance and Economics, Issue 60:32-40.