سنجش آسیب پذیری استانهای ایران از تغییرات اقلیمی
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
فاطمه عساکره
1
(دانش آموخته کارشناسی ارشد بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز، ایران.)
زکریا فرج زاده
2
(دانشیار بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز، ایران.)
کلید واژه: تغییر اقلیم, آسیبپذیری, سازگاری, آمادگی,
چکیده مقاله :
مقدمه: تغییر اقلیم و آسیبپذیری ناشی از آن بویژه در کشورهای درحالتوسعه مورد تأکید قرار گرفته است. این پدیده در مورد ایران با توجه به شرایط اقلیمی آن میتواند زمینه آسیبپذیری بیشتری را فرآهم کند. در مورد ایران تنوع بالای استانها و تفاوت در مقدار برخورداری از امکان مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم نیازمند ارزیابی بیشتر میباشد. هدف: این مطالعه با هدف سنجش آسیبپذیری استانهای ایران و ارزیابی مقدار آمادگی آنها برای مقابله با آسیبها صورت گرفت. مواد و روشها: سنجش آسیبپذیری از راه محاسبه سه بعد شامل مواجهه، حساسیت و ظرفیت تطبیقی و با استفاده از دو روش وزندهی ساده و فازی انجام شد. برای هر یک از ابعاد، متغیرهای متعددی بکار گرفته شد. همچنین، از تفاضل شاخص آسیبپذیری و شاخص آمادگی، نمره نهایی یا شاخص سازگاری محاسبه شد. برای محاسبه شاخصها از آخرین دادههای موجود استفاده شد. یافتهها: بر اساس یافتهها مشخص شد تمام استانها آسیبپذیر هستند و از نگاه آسیبپذیری تفاوت زیادی میان آنها مشاهده نمیشود، اما از نظر آمادگی تفاوتی بیشتر مشاهده میشود. استانهای بوشهر، چهارمحالوبختیاری و البرز با مقدار شاخص 65/0-55/0 بیشترین آسیبپذیری را نشان دادند و استانهای ایلام، قزوین و اصفهان با مقدار عددی 45/0-35/0 دارای کمترین آسیبپذیری ارزیابی شدند. بر اساس مقادیر بدستآمده از روش فازی، شاخص آمادگی تهران حدود 84/0 بدست آمد در حالیکه این رقم برای سایر استانها کمتر از 45/0 میباشد. همچنین، مقدار نمره نهایی یا شاخص سازگاری برای تهران 65/0 بدست آمد و استانهای سمنان، قزوین و اصفهان با مقدار شاخص 48/0-45/0 در رتبه های بعد قرار گرفتند.
Introduction: Climate change and the resulting vulnerability has been emphasized in developing nations increasingly. Regarding the vulnerable situation of Iran, this phenomenon may cause more adverse effects. There is a great divergence among the Iranian provinces in terms of their ability and capability to cope with the climate change effects, needing for more deeply investigation. Aim: The objective of this study is to measure the vulnerability of the Iranian provinces and to examine their readiness to cope with the damages. Materials and Methods: Vulnerability measurement includes measuring three components of exposure, sensitivity and adaptive capacity. Different variables were used to measure these components. The compatibility index was measured by subtracting the vulnerability score from the readiness score for each province. The most recent data was applied to calculate the indices. Findings: The results showed that all provinces, to some extent, are vulnerable to climate change and there is an insignificant difference among them in terms of vulnerability; however, they may be clearly distinguished in terms of their readiness. Boushehr, Charmahal and Bakhtiari and Alborz were found to be more vulnerable with scores ranging from 0.55 to 0.65 while Ilam, Isfahan and Qazvin with scores of 0.35-0.45 were classified as provinces with lowest vulnerability. Based on the readiness scores, Tehran ranked as the first one with score of 0.84 while the corresponding value for other provinces were obtained less than 0.45. The final score or compatibility index of Tehran was obtained 0.65 followed by Semnan, Qazvin and Isfahan with corresponding values of 0.45-0.48.