اثر خصوصیات خانوار بر تقاضای مواد غذایی خانوارهای شهری و روستایی ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

سمانه خلیلی ملکشاه ¹ , محمد قهرمان زاده ² , اسماعیل پیش بهار ³

1 - دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
2 - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
3 - دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

تاریخ دریافت : 1395/12/15 تاریخ پذیرش : 1397/05/03 تاریخ انتشار : 1399/11/01

کلید واژه: منحنی انگل, مناطق شهری و روستایی, QUAIDS, تقاضای مواد غذایی, خصوصیات خانوار,

چکیده مقاله :

هدف از مطالعه حاضر، بررسی اثر خصوصیات خانوار بر تقاضای مواد غذایی خانوارهای شهری و روستایی ایران می‌باشد. گروه‌های عمده مواد غذایی در شش گروه غلات، گوشت، لبنیات، روغن و چربی، میوه، سبزی و حبوبات و قند و شکر جمع‌سازی شد، سپس داده‌های شبه پانل با استفاده از داده‌های هزینه و درآمد خانوارها و تشکیل کوهرت و طی دوره زمانی 93- 1384 ایجاد گردید. در نهایت تقاضای خانوار با استفاده از مدل QUAIDS و متغیرهای خصوصیات خانوار و منطقه‌ محل سکونت برای مناطق شهری و روستایی ایران به‌طور جداگانه برآورد گردید. نتایج مطالعه بیانگر تفاوت الگوی تقاضای مواد غذایی در مناطق شهری و روستایی می‌باشد. بررسی اثر متغیرهای خصوصیات خانوار و منطقه‌ محل سکونت بر تقاضای گروه‌های مواد غذایی در مناطق شهری و روستایی نشان می‌دهد میزان تحصیلات سرپرست خانوار، اندازه خانوار، سن، جنسیت و منطقه محل سکونت دارای اثر معنی‌دار بر تقاضای گروه‌های منتخب مواد غذایی هستند. بنابراین در اجرای هرگونه سیاست که هدف بهبود امنیت غذایی خانوار باشد بایستی به‌صورت منطقه‌ای و براساس میزان دسترسی به مواد غذایی مختلف و خصوصیات خانوار باشد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study is evaluate the effect of household characteristics on demand for major food groups that make the urban and rural household food basket in Iran. For this purpose, we was used the raw data of Statistical Center of Iran as. Then pseudo-panel data was made using cross-sectional household survey data as average of total observation on each province as cohort during 1384-93. Finally, household demand were estimated with QUAIDS model and household characteristics and location variables estimated separately for rural and urban areas of Iran. Results indicate that food demand pattern is different in urban and rural. Also the effect of household characteristics and regional variables on food group's demand in rural and urban areas shows that householder education, household size, age, gender and region of residence have a significant effect on demand. So in implementation of any policy that aimed improving household food security should be based on regional and availability of food and household characteristics.

منابع و مأخذ:

- Akbari, A., Ahmadi Javid, M., Zeaei, M.M. & barakatei, S.M. (2017). Estimate the food demand function of urban households in Sistan and Baluchestan province using two systems, NNDS and QUAIDS. Agricultural Economics Research, 9(39):93-116. (In Persian) 

- Banks J., Blundell R.W. & Lewbel, A. (1997). Quadratic engel curves and consumer demand. Review of Economics and Statistics, 79(4): 527-539.

- Cheng, Z. & Larochelle, C. (2016). Estimating household demand for millet and sorghum in Niger and Nigeria. International Crops Research Institute for the Semi-Arid Tropisc. Socioeconomics Discussion Paper Series.  Series Paper Number 39.

- Cupak, A., Pokrivcak, J., Rizov, M., Alexandri, C. & Luca, L. (2014). Economic development and food demand in central and eastern European countries: The case of Romania. Paper Prepared for Presentation for the 142nd EAAE Seminar Growing Success? Agriculture and rural Development in an Enlarged EU.

- Deaton A. & Muellbauer J. (1980). Economics and consumer behavior. Cambridge University Press. New York.

- Falsafian, A. & Ghahremanzadeh, M. (2012). Proper functional form selection to analyze meat demand in Iran. Journal of Food Industry Research, 22(2): 175-187. (In Persian)   

- Ghahremanzadeh, M. Zeaei, M.B., Pishbahar, E. & Dashti, Gh. (2015). Measuring the impact of rising food prices on welfare of Iranian urban households. Journal of Agricultural Economics, 9(4): 97-119. (In Persian) 

- Goudarzi, M. Mortazavi, S.A. & Paikani, Gh.R. (2007). Survey on Iranian's urban households commodity and food demand, using two-stage budgeting model. Quarterly Journal of Agricultural Economics and Developmen, 15(57): 131-159. (In Persian)   

- Hosseinzad, J., Sohrabi Athar, F., Dashti, Gh. & Ghahremanzadeh, M. (2014). Application the systemic models in the analysis of food demand in Iran. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 45(3):545-554. (In Persian) 

- Liao, H. & Chern, W.S. (2007). A dynamic analysis of food demand patterns in urban China. Selected Paper Prepared for Presentation at the American Agricultural Economics Association Annual Meeting, Portland.

- Matsuda, T. (2006). Linear approximations to the quadratic almost ideal demand system. Empirical Economics, 33: 663-675.

- Nicita, A. (2004). Efficiency and equity of a marginal tax reform: income, quality and price elasticities for Mexico.World Bank Policy Research Working Paper 3266.

- Pajuyan, J. &Ahmadi, S.M.M. (2014). Estimate the price and income elasticity of consumption groups for urban household using Almost Ideal Demand System based on panel data. Quarterly Journal of Economics, 8(26): 13-31. (In Persian) 

- Poi, B. (2002). From the help desk: Demand system estimation. The STATA Journal, 2(4): 403-410.

- Poi, B. (2012). Easy demand-system estimation with quaids. The Stata Journal, 12(3): 433-446.

- Statistical Center of Iran. (2011). Population and housing census. Available online at: https://www.amar.org.ir/.

- Statistical Center of Iran. (2014). The cost and income of urban and rural households. Available online at: https://www.amar.org.ir/.

- Varharami, V., Hoshmand, Z. &Yousefi Hajiabad, R. (2015). Calculation the price and income elasticity for food of urban households in Tehran province. Quarterly Journal of Economic Modeling, 9(4): 103-122. (In Persian) 

- Yazdani, S. &Sherafatmand, H. (2012). Comparison the Almost Ideal Demand System and Rotterdam model for milk and dairy products. Iranian Journal of Agricultural Economics and Development Research, 43(4): 693-703. (In Persian) 

- Yohannes M.F. & Matsuda, T. (2015). Demand analysis of non-alcoholic beverages in Japan. Journal of Agricultural Science, 7(5): 143-153.