ارزیابی مالی دامداری سنتی در مراتع خشک و بیابانی (مطالعه موردی: مراتع جنوب استان خراسان رضوی)

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

ایمان حقیان ¹ , الناز نجاتیان پور ²

1 - استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تربت حیدریه
2 - مدرس مدعو گروه اقتصادکشاورزی دانشگاه تربت حیدریه

تاریخ دریافت : 1396/11/19 تاریخ پذیرش : 1397/07/17 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: خراسان رضوی, دامداری سنتی, شاخص ارزش خالص حال, نسبت منفعت به هزینه,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت مالی دامداری سنتی در مراتع خشک وبیابانی جنوب استان خراسان رضوی صورت گرفت، ابتدا کانون های اصلی دامداری در منطقه، سه شهرستان بجستان، رشتخوار و گناباد شناسایی و سطح مراتع ، میزان تولید علوفه، دامداران و شرایط بهره‌برداری بررسی شد و با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی شده، اطلاعات مالی 200 نفر از دامداران بومی از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه جمع آوری شد. داده‌های هزینه‌های سرمایه گذاری، هزینه‌های جاری و درآمدهای حاصل از فروش محصولات برای سال‌های 1395-1390 جمع‌آوری و از دو شاخص ارزش خالص حال(NPV) و نسبت منفعت به هزینه (B/C) برای ارزیابی مالی استفاده شد. نتایج نشان داد، دامداری سنتی متکی به مرتع، نه تنها در هیچ یک از مناطق مورد مطالعه بلکه به طور کلی در جنوب خراسان رضوی از توجیه مالی برخودار نیست و ادامه فعالیت‌ها علاوه بر ایجاد آسیب جدی به مراتع به عنوان منابع طبیعی ارزشمند، از نظر اقتصادی برای دامداران منطقی و قابل توجیه نیست.

چکیده انگلیسی:

Dry and desert natural ecosystems play an important role in helping animals, humans and the environment. In this study, economic indicators of the profitability of traditional farmers in the southern area of Khorasan Razavi Province are examined. At first, types of rangelands, animal farming activities, and exploitation conditions were identified. Then using Stratified random sampling method 200 local farmers were selected for filling the questionnaires. The data includes Investment costs, current costs and revenues of product sales variables for the 1390-1395 period. With applying net present value (NPV) and the benefit-cost ratio (BC) methods, economic evaluation has been done. Finally, the results showed that the farmers are not in a financial profitability state, so, if the costs and incomes are included in this evaluation, the farms would not be profitable at all. Furthermore, their activities will lead to serious damages to the rangelands and grasslands as valuable natural resources.

منابع و مأخذ:

- Abule, E. Snyman, H.A. & Smit, G.N. (2005). Comparisons of pastoralists’ perceptions about rangeland resource utilization in the Middle Awash Valley of Ethiopia. J. Env. Mang. 75:pp. 21-35.

- Afrakhteh, H. (1994). Traditional animal husbandry in Foumanat. Geographical Research. 28:pp. 26-35.

- Amanollahi Baharvand, S. (1999). Migration in Iran: Research on tribes and nomads. Tehran. Agah publisher.

- Cochran, W. G. (1950). Estimation of bacterial densities by means of 'the most probable number'. Biometrics 6: 105-116.

- Dehghani, T. (2011). Benefit/Cost Evaluation Exploitation of pastures in South Zagros .articles collections of the second National Conference of Range and Range Managemen in Iran.Publication of Research Institute of Forests and Rangelands.pp.11-15.

- Dehghanian, E. & Kohansal, M. (2000). Economics review of nomadic life in Khorasan.p 149.

- Fayyaz, M. (2012). Comparison of the economic function of the sleep and goat depending on rangelands in Tehran and Isfahan provinces, Iranian journal of Range and Desert Reseach 19(3):pp. 432-442.

- FAO. (2013). Management of grasslands, rangelands and forage crops. from http://www.fao.org/agriculture/crops/core-themes/theme /spi/ scpi-home/ managing-ecosystems/management-of-grasslands-and-rangelands/en/ FAOSTST. (2013). food and agriculture organization of the united nations for a world without hunger.Retrieved 2013. 04.05, 2013, from http://faostat.fao.org/site/ 377/ DesktopDefault. aspx? PageID=377#ancor

- Gardiner, H.G., Shackleton, K.R. & Morrissey, J.G. (1983). Production characteristics of an open range cattle herd in the South-East Pilbar region of Western Australia. Aust. Rang. J., 5:pp. 48-53.

- Hashemi, A. (2010). Measuring the energy efficiency and financial profit in rangeland-based livestock management (Case study; Gilavan village, Khalkhal County), Master's thesis of Rangeland and Watershed Management. Gorgan University of Agricultural Sciences & Natural Resources.pp. 125.

- Hoshino, A., Yoshihara, Y., Sasaki, T. Okayasu, T. Jamsran, U. Okuro, T. & Takeuchi, K. (2009). Comparison of vegetation changes along grazing gradients with different numbers of livestock. J. Arid. Env., 73:pp. 687-690

- Irilouzadeh, R & Saleh, I. (2008). Economic evaluation of industrial dairy husbandry projects in Tehran province. Journal of agricultural sciences.13(1) :pp.1-11.   

- Katjiua, M., & Ward, D. (2007). Pastoralists’ perceptions and realities of vegetation change and browse consumption in the northern Kalahari, Namibia. J. Arid. Env., 69:pp. 716-730.

- Mapiye, C., Chimonyo, M. & Dzama, K. (2009). Seasonal dynamics, production potential and efficiency of cattle in the sweet and sour communal rangelands in South Africa. J. Arid. Env., 73:pp. 529-536.

- Oba, G., & Kaitira, L.M. (2006). Herder knowledge of landscape assessment in arid rangeland in northern Tanzania. J. Ard. Env., 66:pp. 168-186.

- Oskounejad, M, M. (2007). Engineering economy. Amirkabir University of Technology Press.

- Pezeshkirad, Gh., & Karamidehkordi, A. (2013). Social Static and Data Analyz in Agriculture Development, Tarbiat Moderres University Press.

- Searle, K.R., Hunt, L.P. & Gordon, I.J. (2010). Individualistic herds: Individual variation in herbivore foraging behavior and application to rangeland management. Appl. Anml. Behav. Sci., 122:pp. 1-12.