اولویت‌بندی راهکارهای مقابله با اثرات هزینه‌ای حذف یارانه انرژی به وسیله تولیدکنندگان مرغ گوشتی
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی
1 - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران.
2 - استاد اقتصاد کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، ایران.
کلید واژه: AHP, بهرهوری, مرغداریهای پرورش مرغ گوشتی, یارانه انرژی,
چکیده مقاله :
تولید محصولات دامی و بویژه تولید مرغ گوشتی در ایران با مشکل پایین بودن بهرهوری انرژی همراه است. بمنظور بهبود بهرهوری مصرف انرژی، دولت در سال 1389 فاز اول برنامه حذف یارانه حاملهای انرژی را به اجرا در آورد و در پی آن در سال 1392فاز دوم آنرا عملی ساخت. اعمال این برنامه، تولیدات دام و طیور را که سهم زیادی از مصرف انرژی در بخش کشاورزی ایران را به خود اختصاص دادهاند تحت تأثیر قرار داده است. به همین دلیل، اقدام‌هایی از قبیل تغییر سیستم تولید و افزایش بهرهوری در راستای مقابله با افزایش هزینههای تولید ناشی از اجرای برنامه، به وسیله تولیدکنندگان این محصولات انجام شده است. در این مطالعه راهکارهای مقابله با اثرات هزینه‌ای حذف یارانه انرژی به وسیله تولیدکنندگان مرغ گوشتی استان فارس بر اساس معیارهای اقتصادی، اجتماعی-فرهنگی و زیستمحیطی با استفاده از روش AHP رتبهبندی شدند. نتایج نشان دادند که از دید خبرگان و کارشناسان پرورش مرغ گوشتی، بر اساس معیارهای فوق، تجهیز واحدها به تهویه ترکیبی با عایقبندی مناسب (178/0) و سیستم تهویه مدرن بهمراه سیستم کنترلکننده هوشمند (175/0) به ترتیب در رتبه یک و دو قرار دارند. بر مبنای نتایج، ایجاد زمینه مناسب برای آشنایی مرغداران با سیستمهای تهویه و نوع عایقبندی مناسب با شرایط آب و هوایی منطقه پیشنهاد می‌شود.
Low energy efficiency has always been a problem in production of livestock products in Iran. In order to improve energy efficiency, the government implemented the first phase of elimination of energy carriers' subsidy in 2010 followed by the second phase in 2013. The program has affected the livestock and poultry production that has a large share of energy consumption in Iranian agriculture sector. Following by the scheme, measures such as switching production systems and improving productivity have been taken by the manufacturers of these products to reduce production costs resulting from the implementation of the program. In this study, alternatives for changing economic productivity of poultry based on socio-cultural and environmental issues were rated using AHP method. The result showed that, according to experts of broiler production, isolation with modern ventilation systems and modern ventilation system by intelligent controllers are graded first and second based on economic, socio-cultural and environmental criteria. Creation of appropriate infrastructures, making poultry producers familiar with proper insulation and ventilation systems that are appropriate for climatic conditions are recommended.
- ابریشمی، ح.، حسنتاش، س.غ.، عبدلی، ق. و صمیمی، س. (1390). بررسی اقتصادی امکان نوسازی صنعت مرغداری در کشور با محوریت بهینهسازی مصرف سوخت. فصلنامه مطالعات اقتصاد انرژی. شماره 30. ص 155-179.
- اسدی، ف.ز. (1391). بررسی اثرات حذف یارانهی حاملهای انرژی بر پرورش مرغ گوشتی در شهرستان آمل. پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته اقتصاد کشاورزی. دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز. شیراز.
- اداره طرحها و برنامهریزی بهینهسازی مصرف انرژی، (1388). طرح ضربتی بهینهسازی مصرف نفت گاز در صنعت مرغداری کشور. شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران.
- باستانزاد، ح. و نیلی، ف. (1384). تحلیل سیاست قیمتگذاری حاملهای انرژی در اقتصاد ایران. تحقیقات اقتصادی، شماره 68، ص 201-226.
- حاتمی، د.، عربی، ز. و رحمانی، ا. (1395). مکانیابی بهینه فضای سبز شهری با استفاده از مدل Fuzzy Logic و AHP، در محیط (GIS) نمونه موردی: شهر مشهد. آمایش محیط، 9(32)، ص 63-84.
- حجازی، س. ج. و غری، م. (1395). تأثیر حمل و نقل چند وجهی در افزایش بهرهوری و کاهش هزینه حمل کالاها در بندر امام خمینی، ماهنامه شباک، 2(3)، ص 65-79.
- سلامی، ح. و سراییشاد، ز. (1389). تخمین میزان افزایش قیمت گندم تولیدی در اثر حذف یارانه سوخت. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی. شماره 2، ص 72-61.
- شرکت بهینهسازی مصرف سوخت، (1385). تدوین معیار مصرف انرژی در صنعت مرغداری کشور. شرکت مهندسان مشاور نیک نیرو.
- شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران، (1393). قابل دسترس در www.nigc.ir
- طاهری، ف.، موسوی، ن. و رضایی، م.ر. (1389). اثر حذف یارانه انرژی بر هزینههای تولید کلزا در شهرستان مرودشت. مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، شماره 3، ص 89-77.
- عبداللهی، ه.، متین خواه، س. ح. بشری، ح. و حسینی، س. م. (1391). تعیین اولویتهای گردشگری در منطقه گاوخونی با استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP). نشریه محیط زیست طبیعی، دوره 65، شماره 1، ص 95-110.
- فتحی، ف. و بخشوده، م. (1394). تغییرات امنیت غذایی ناشی از سیاست حذف یارانه انرژی بر بازار گوشت ایران. فصلنامه اقتصاد و توسعه کشاورزی. جلد30، شماره 1، ص 1-9.
- قاسمیان، س.د.، حسینی، س.ص. و دریجانی، ع. (1390). بررسی نقش قیمت حامل انرژی (سوخت ماشین‌آلات) بر بهای تمام‌شده گندم شهرستان گرگان، مقالات نخستین همایش فراملّی بهینهسازی زنجیره تولید، توزیع و مصرف در صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
- مرکز آمار ایران، (1393). نتایج آمارگیری از مرغداریهای پرورش مرغ گوشتی.
- مهرگان، م. ر. (1383). پژوهش عملیاتی پیشرفته. انتشارات کتاب دانشگاهی، چاپ اول، تهران.
نبی ئیان، صدیقه. (1379). تاًثیر حذف یارانه بر تولید گوشت مرغ در استان کرمان. مجله کشاورزی و عمران روستایی، شماره 2، ص 67-59.
References
- Al-Harbi, K. M.A.S. (2001). Application of the AHP in Project Management. International Journal of Project Management, No.19(1), pp. 19-27.
- European Commission. )2003.( Integrated Pollution Prevention and Control–Reference Document on Best Available Techniques for Intensive Rearing of Chicken and Pigs.
- Galdeano-Gómez, E., Aznar-Sánchez, J. A., & Pérez-Mesa, J. C. (2012). Sustainability Dimensions of Agricultural Development in Almería (Spain): The Experience of 50 Years.
- Noori, M. & Nooripoor, M. (2015). Analysis of the Utility of Economic Sectors in Achieving Agricultural Development: Applying an Analytic Hierarchy Process. Iran Agricultural Research, No.33(2), pp. 63-82.
- Parra-Lopez, C., Calatrava-Requena, J. & de-Haro-Gimenez, T. (2008). A Systemic Comparative Assessment of the Multifunctional Performance of Alternative Olive Systems in Spain within an AHP-Extended Framework. Ecological Economics. No.64(4), pp. 820–834.
- Scheaffer, R.L. & Lymano, R. (1996). Elementary Survey Sampling. United States of America: Wads Worth Publishing Company.
- Sindhu, S., Nehra, V. & Luthra, S. (2017). Investigation Of Feasibility Study of Solar Farms Deployment Using Hybrid AHP-TOPSIS Analysis: Case study of India. Renewable and Sustainable Energy Reviews, No.73, pp. 496-511.
- Warwick, H.R.I. (2007). AC0401: Direct Energy Use in Agriculture: Opportunities for Reducing Fossil Fuel Inputs. Final Report to Defra.
_||_