بررسی عوامل موثر بر تقاضای صادرات انار ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی -پژوهشی تحقیقات اقتصاد کشاورزی

سید امیر آثاری ¹ , احمد فتاحی اردکانی ² , مسعود فهرستی ثانی ³

1 - کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه اردکان
2 - عضو هیئت علمی و دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان
3 - عضو هیئت علمی و استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه اردکان

تاریخ دریافت : 1393/10/30 تاریخ پذیرش : 1396/09/25 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: داده های تابلویی, ساختار بازار, انار ایران, تابع تقاضای واردات,

چکیده مقاله :

از مسائل مهم و مورد پژوهش در ادبیات تجارت جهانی، سنجش و ارزیابی درجه رقابت پذیری و انحصار در بازارها و تعیین ساختار بازار بین المللی است. از دیرباز یکی از اهداف اصلی کشورها در عرصة تجارت جهانی به دست آوردن سهم بیشتر در بازار بین‌المللی است. ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان انار در دنیا محسوب می‌شود. پژوهش حاضر به برآورد تقاضای انار ایران با استفاده از مدل‏های پارامتریک و با بکارگیری داده‌های تابلویی طی دوره 1391 – 1371 برای کشورهای واردکننده انار از ایران می‌پردازد. نتایج نشان داد که کشش قیمتی تابع تقاضای وادرات انار، 06/0- است، که نشان می‏دهد با افزایش قیمت، کاهش قابل توجهی در تقاضای کشورهای وارد کننده رخ نمی‌دهد و بیانگر کشش ناپذیربودن تقاضای انار در بازار جهانی است. این نتایج هماهنگ با محاسبه شاخص‌های هرفیندال – هریشمن و سهم دو بنگاه و هشت بنگاه بزرگ در ساختار بازار جهانی انار است که تمرکز شدید بازار مربوط به کشورهای هند و ایران را نشان می‌دهد. نتایج نشان می‏دهد، ادامه روند موجود ممکن است جایگاه و قدرت بازاری ایران را به خطر اندازد. یافتن الگوهای جدید تجاری، بازاریابی و شرکت در نمایشگاه‌های بین المللی برخی از راهکارها به منظور حفظ و گسترش تقاضای انار ایران در بازارهای جهانی، به شمار می‏رود.

چکیده انگلیسی:

    One of the most important issues in the world literature is to measure and assess the degree of competitiveness and monopoly in the markets and determine the structure of the international market. One of the main goals of countries in the world of trade has long been gaining a greater share of the international market. Iran is one of the largest pomegranate producers and exporters in the world. The present study evaluates Iran's pomegranate demand by using parametric models and panel data for countries exporting pomegranates from Iran during the period of 1993 to 2013. The results showed that the price elasticity of the pomegranate demand is -0.06. This means that as prices rise, there is no significant reduction in the demand of the importing countries, and it shows demand of Iran pomegranate in the global market is inelastic. These results are consistent with the calculation indices of the Herfindahl – Hirschman, share of two largest firms and eight largest firms in the pomegranate world market structure, which highlights the strong focus of the market for Iran and India. It seems that that the continuation of the current process may endanger Iran's market power and position. Finding new business models, marketing and participating in international exhibitions are some of the strategies to maintain and expand Iran's pomegranate demand in global markets.
 

منابع و مأخذ:

فرج زاده ذ. بخشوده م. (1390). بررسی ساختار بازار جهانی پسته با تأکید بر قدرت بازار ایرن، فصلنامه اقتصار کشاورزی و توسعه، سال نوزدهم، شماره 73: ص 145-125

- حسینی س. (1386). بررسی قدرت بازاری در بازار واردات شکر ایران، فصلنامه پژوهش های اقتصادی ایران، سال دهم، شماره 34: ص 160-145

- مهرابی بشر آبادی ح. (1381). بررسی عوامل مؤثر بر سهم ایران از بازار جهانی پسته ، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 39: ص 102-85

- خدادادکاشی ف. شهیکی تاش م. (1384). سنجش درجه رقابت در بازارهای جهانی کالاهای منتخب سنتی و کشاورزی، فصلنامه اقتصادی، اجتماعی بخش کشاورزی - روستایی دارای رتبه علمی - پژوهشی (کشاورزی)، سال سیزدهم، شماره 51

- عبدالهی عزت آبادی م. (1389). محاسبه درجه انحسار در بازار داخلی پسته ایران ، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 24، شماره 3: ص 345-335  

- علیجانی ف. صبوحی م. (1388). اندازه گیری قدرت بازار و کارایی هزینه ی تولید و توزیع گوشت گاو و گوساله در ایران، مجله تحقیقات اقتصاد کشاورزی، جلد 1، شماره 2

- زین الدین آ. بخشوده م. (1387). قدرت بازار خرید دام زنده وکارایی هزینه در صنعت گوشت قرمز مطالعه موردی صنعت کشتار دام استان فارس،فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، شماره 61: ص 142-121

- مظهری م. یزدانی س. (1384). اندازه گیری قدرت بازار با استفاده از مدل سازمان صنعتی جدید، مجله علوم کشاورزی ایران، جلد 36: ص 167-159

- داوودی پ. ﺷﺎﻫﻤﺮادی ا. (1383). ﺑﺎزﺷﻨﺎﺳﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺟﺬب ﺳﺮﻣﺎﯾﻪﮔﺬاری ﻣـﺴﺘﻘﯿﻢ ﺧـﺎرﺟﯽ در اقتصاد ایران و 46 کشور جهان در چارچوب یک الگوی تلفیقی، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی ایران، شماره 2: ص 113-81

- سوری ع. (1392). اقتصاد سنجی پیشرفته، نشر فرهنگ شناسی، تهران.

- جهانسوز م. (1388). شبکه خبری صنایع غذایی ایران، دفتر تحریریه الکترونیک – چاپ خبر، برگرفته از سایت www.foodna.ir

شافعی غ. (1390). رئیس اتاق بازرگانی مشهد، برگرفته از سایت http://www.khorasannews.com/

 

 

- Balasa B.(1987). China’s Economic Reforms in a Comparative Perspective. Journal of Comparative Economics, 11:410-426

- Bettendorf L, F Verboven. (2000). Incomplete transmission of coffee bean prices: evidence from the Netherlands, European Review of Agricultural Economics, 27 (1):1–16.

- Durevall D. (2007). Demand for coffee in Sweden: The role of prices, preferences and market power, Food Policy 32: 566–584.

- Hausman.(1978). Specification Tests in Econometrics Source: Econometrica, Vol. 46, No. 6 (Nov., 1978), pp. 1251-1271

- http://www.fao.org (Food and Agriculture Organization of the united nation). http://www.worldbank.org

- Murphy S.(1999). Market power in agricultural markets: Some issues for developing countries. Working Paper,T.R.A.D.E, South Centre

- Tirole J. (2002). The Theory of Industrial Organization, Cambridge, MA: MIT Press.

- United States Agency for International Development (USAID).2007. Iraq – a strategy for pomegranate