اثر دگر آسیبی کلزا بر رشد و فرایندهای بیوشیمیایی ریشه و گرهک سویا

محورهای موضوعی : ژنتیک

مریم نیاکان ¹ , اعظم احمدی ² , عباسعلی نوری نیا ³

1 - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
2 - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
3 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

تاریخ دریافت : 1386/01/31 تاریخ پذیرش : 1387/02/31 تاریخ انتشار : 1387/03/01

کلید واژه: پروتئین, پرولین, کلزا, سویا, ریشه, دگرآسیبی, فنل, قند‌های محلول, گرهک,

چکیده مقاله :

ترکیبات آللوشیمیایی علاوه بر مهار رشد علف‌های هرز بر گیاهان زراعی نیز اثرات نامطلوبی دارد که بایستی در تناوب‌های زراعی مورد توجه قرار گیرد. کلزا از جمله گیاهانی است که دارای توان دگر آسیبی می‌باشد که بخش وسیعی از مناطق شمالی کشور را به خود اختصاص داده است. سویا نیز از جمله گیاهان استراتژیک می‌باشد که پس از کلزا کشت شده و می‌تواند تحت تاثیر ترکیبات آزاد شده از بقایای کلزا قرار گیرد. در این پژوهش اثر غلظت‌های مختلف عصاره آبی کلزا (رقم هایولا 401 ) شامل 0 (شاهد) ، 5 ،10، 15 و 20 درصد بر رشد و برخی ترکیبات آلی موجود در ریشه و گرهک سویا (رقم گرگان 3) 50 روز پس از کاشت در شرایط گلدانی مورد مطالعه قرار گرفت تا چگونگی پاسخ بخش زیر زمینی این گیاه به ترکیبات آللوشیمیایی موجود در عصاره آبی کلزا مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش غلظت عصاره کلزا وزن تر و خشک ریشه سویا تفاوت معنی داری نیافت، ولیکن وزن تر و خشک گرهک کاهش را طی نمود. همچنین با ازدیاد غلظت عصاره کلزا از میزان پرولین ریشه و گرهک و نیز پروتئین ریشه سویا کاسته و با افزایش غلظت عصاره بر میزان پروتئین گرهک سویا افزوده شد. همچنین ترکیبات فنلی ریشه سویا نیز همسو با افزایش غلظت عصاره کلزا افزایش یافت ولیکن از مقدار این ترکیبات در گرهک کاسته شد که این کاهش قابل ملاحظه بود.

چکیده انگلیسی:

 Allelochemical compounds inhibit weed growth and have undesirable effects on crop plants that should attended in croprotation. Canola is a allelopathic plant that is cultivated in north of Iran .Soybean is a strategic plant that is planted after canola and be affected by released compounds of canola residue. In this research effect of different concentrations of aqueous extract of canola (cv Hyolla 401) includes 0(control), 5%, 10%, 15% and 20% on growth and some of the organic compounds such as soluble sugars, proline, protein, phenolic compounds in root and nodule of soybean (cv Gorgan 3) after 50 days were studied until their response to canola allelochemicals were evaluated. The results showed that by increasing of canola extract concentration fresh and dry weight soybean root did not change significantly while in nodule increased. Amounts of proline and total protein in soybean root in higher concentrations decreased and in nodule also decreased mostly. By increasing extract concentration of canola phenolic compounds in root increased but in nodule decreased that was significant.