تبیین الگوی پاسخگویی و نظارت بر نظام اداری در حکومت علوی از منظر رابطه بوروکراسی و دموکراسی

محورهای موضوعی : خطمشی‌گذاری عمومی در مدیریت

محمد ذاکری ¹ , اسماعیل اسدی ² , هادی لطفی ³

1 - مسئول مکاتبات
2 - ندارد
3 - ندارد

تاریخ دریافت : 1393/06/08 تاریخ پذیرش : 1393/06/08 تاریخ انتشار : 1390/10/01

کلید واژه: امام علی (ع), پاسخگویی, کنترل و نظارت, بوروکراسی, دموکراسی, کنترل سیاسی, ارزش‌های بوروکراتیک, نظارت همگانی,

چکیده مقاله :

پاسخگویی دستگاه بوروکراسی و نحوه کنترل و نظارت نظام سیاسی بر آن همواره یکی از مسائل مهم و چالش برانگیز مدیریت دولتی بوده است. در این راستا در پژوهش حاضر الگوی پاسخگویی و نظارت بر بوروکراسی در حکومت امام علی (ع) در چارچوب رابطه بوروکراسی و دموکراسی مورد بررسی قرار گرفته است. بدین ترتیب متغیرهای اصلی مورد بررسی شامل نظام پاسخگویی، کنترل و نظارت در حکومت علوی می‌باشد. برای انجام این مهم از روش تحقیق کیفی (تحلیل محتوا) بهره گرفته شده بدین معنی که پس از مطالعه ادبیات موضوع و استخراج چارچوب نظری، محتوای کتاب شریف نهج‌البلاغه که شامل خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌های امام علی (ع) خصوصاً در زمان زمامداری ایشان است مورد مداقه و تحلیل قرار گرفته است. ضمن آنکه بررسی تطبیقی بین زمینه‌ها و روش‌های نظری و عملی پاسخگویی و نظارت علوی با نمونه‌های معاصر غربی نیز به اختصار صورت گرفت. نتایج این بررسی نشان داد که امام در دوران زعامت خود از نظامی جامع و چندوجهی برای توسعه پاسخگویی و نظارت بر دستگاه بوروکراسی استفاده کرده‌اند که ابعاد اصلی آن کنترل سیاسی، خودکنترلی بر مبنای ارزش‌های بوروکراتیک و نظارت همگانی بوده است.

چکیده انگلیسی:

  The Accountability of Bureaucracy and the quality of political control on it has always been a critical issue in Public Administration. This research was aimed at developing the model of accountability and control system in the rule of Imam Ali and in the framework of relation between democracy and Bureaucracy; so the basic variables are accountability system, control and supervision in his rule. To conduct this research the qualitative method (content analyze) was used and the texts of Imam’s letters and lectures was been analyzed and a comparative study about the context and theoretical and practical models of accountability and control in Imam Ali rule and recent western states was done. The results showed that Imam has used a comprehensive and multidimensional model to develop accountability and control on bureaucracy which includes political control, selfcontrol based on bureaucratic values and public supervision