تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکتهای دانش بنیان
محورهای موضوعی : خطمشیگذاری عمومی در مدیریتنوشین بیات 1 , محمد ذاکری 2 , اسماعیل اسدی 3
1 - گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی
2 - واحد رودهن
3 - دانشگاه ستاری
کلید واژه: اعتماد عمودی, اعتماد نهادی و تجاری سازی دانش, اعتماد افقی, اعتماد سازمانی,
چکیده مقاله :
این مطالعه با هدف تعیین تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکتهای دانش بنیان انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری دادهها توصیفی از نوع پیمایشی و از نظر روش تحلیل دادهها از نوع همبستگی میباشد. جامعه آماری شامل 10 شرکت دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری بوده است که براساس نمونهگیری تصادفی طبقه‌ای، 91 نفر از کارکنان شرکتها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد اعتماد سازمانی الونن و همکاران(2008) و پرسشنامه استاندارد تجاری سازی دانش شریفی و همکاران(2015) بوده است که روایی محتوای آن توسط خبرگان تایید شد و پایایی آنها نیز در یک مطالعه مقدماتی با 30 آزمودنی و مقدار آلفای کرونباخ بالاتر از 0.7 تایید شد. برای تجزیه و تحلیل داده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده شده است که نتایج پژوهش نشان دهنده تاثیر معنادار مولفههای اعتماد سازمانی شامل اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی بر تجاری سازی دانش در شرکتهای دانش بنیان می باشد. بر این اساس دستیابی به تجاریسازی دانش در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری تا اندازه زیادی به اعتماد سازمانی بستگی دارد. ماهیت ویژه ماموریت و اهداف شرکتهای دانش بنیان ایجاب میکند که به اعتماد سازمانی توجه ویژهای شود.
This study aimed to investigating the effect of organizational trust on knowledge commercialization in knowledge-based companies. The research method in terms of purpose is applied research and the method of data collection is descriptive and correlational. The population of the research Includes 10 knowledge-based companies in field of artificial intelligence and cloud computing which Based on the available non-random sampling, 91 employees of the companies were selected as the sample. The tools used in this study, were includes Standard Questionnaire of Organizational Trust of Elonen et al. (2008) and Standard Questionnaire of Commercialization of Danesh Sharifi et al. (2015). Content Validity of questioner was approved by the supervisor and respected experts. Reliability of questioner was approved using Cronbach's alpha and Estimated above 0.7. The data were analyzed by SPSS software. In the descriptive statistics section mean and standard deviation were used. And in the inferential statistics, Kolmogorov-Smirnov test was used to detect the normality of the data and regression test to analyzing hypothesizes. The results showed that the components of organizational trust including vertical trust, horizontal trust and institutional trust have a significant effect on knowledge commercialization in knowledge-based companies. This relationship is significant at the alpha level of 0.05.
ابراهیمی، سیدعباس؛ محمدی فاتح، اصغر؛ و حاجی پور، ابراهیم (1391). بررسی نقش اعتماد در تسهیم دانش شغلی کارکنان دانشگاه تربیت مدرس. فصلنامۀ علمی پژوهشی مدیریت نظامی، 47 (12)، 162-135.
اسدی، اسماعیل؛ فرهادی، علی و ذاکری، محمد. (1395). نقش سرمایه اجتماعی مدیران در ایجاد تحول سازمانی (موردمطالعه: قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (ص) آجا، علوم و فنون نظامی، 12 (37)، 25-46.
بنازاده، آیدین؛ مرادی، علیرضا و پورنرگسی، قاسم رمضان (1394). تحلیلی جامع بر تجاریسازی دانش، تهران، انتشارات پارسینه.
بیرانوند، علی؛ شعبانی، احمد و مظلومیان، سعید (1398). اولویتبندی عوامل تأثیرگذار بر تجاریسازی دانش در دانشگاهها: مطالعه موردی. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات. doi: 10.22055/slis.2019.30837.1646
حیدرزاده، ناهید؛ سالاریان، محسن و سالاریان، فاطمه. (1395). تاثیر اعتماد سازمانی بر بهبود مدیریت دانش با توجه نقش واسطهای رهبری خدمتگزار (مطالعهای در اداره کل بنادر و دریانوردی استان مازندران). خط مشیگذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 7 (22), 57-70.
خیاطیان، محمدصادق؛ طباطبائیان، سیدحبیب الله؛ امیری، مقصود و الیاسی، مهدی ( 1394) .تحلیل محتوای ویژگیهای شرکت های دانش بنیان، پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، دورۀ5، شمارۀ 2:47-21 .
خیراندیش، مهدی؛ تبریزی، الهام و خمویی، فرشید. (2017). شناسایی و اولویتبندی عوامل سازمانی تجاریسازی دانش از طریق روش‌شناسی کیو. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی, 10 (1), 81-100.
شریفی، مهنوش؛ رضوانفر، احمد؛ حسینی، سید محمود و موحد محمدی، سیدحمید. (1396). طراحی الگوی فرآیندی تجاریسازی تحقیقات دانشگاهی در بخش کشاورزی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران, 48 (2), 285-271.
شمس، شهاب الدین و اسفندیاری مقدم، امیر تیمور (1394)، ارتباط ابعاد مختلف اعتماد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، سال بیست و چهارم، شماره 77، صفحات 185-171.
شیرازی، حسین؛ هاشم زاده خوراسگانی، غلام رضا؛ رادفر، رضا و ترابی، تقی (1398). ارزیابی عملکرد تجاریسازی فناوری شرکتهای دانش بنیان نوپا بر پایه روش بهترین- بدترین فازی. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری, 7 (2), 129-159.
صیف، علی و بیرانوند، صفا. (1398). عوامل مؤثر بر تمایل به تجاریسازی دانش در دانشگاه شیراز. سیاست علم و فناوری, 11 (1), 65-76.
فرمهینی فراهانی، محسن و شفیع زاده، حمید (1391). رابطه کاربرد مدیریت دانش و جو سازمانی در شعب منطقه شرق بانک سپه تهران از دیدگاه کارکنان. خط مشی گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 3 (7-8), 39-49.
فقیهی، ابوالحسن. و آغاز، عسل. (1393). نوشته: لارنس نیومن، روش‌های پژوهش اجتماعی، رویکردهای کمی و کیفی، جلد اول، انتشارات ترمه.
کرپی، معصومه فتاح، ناظم و کریم زاده، صمد (1397). ارائه الگوی بومی تجاری سازی دانش در حوزه سلامت در دانشگاه علوم پزشکی در شهر تهران. فصلنامه توسعه آموزش جندی شاپور اهواز, 9 (4), 296-310.
کریتنر رابرت و کینیکی آنجلو (1394). مدیریت رفتار سازمانی، ترجمه دکتر علی اکبر فرهنگی و دکتر حسین صفرزاده، تهران انتشرات پخش کتاب پویش.
ماستری فراهانی، فاطمه نیاز آذری، کیومرث و صالحی، محمد (2018). ارائه مدل ساختاری جهت تجاری سازی دانش در دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران. آینده پژوهی مدیریت, 26 (شماره 4 (پیاپی 105)), 17-27.
مصلحی، قاسم؛ مهدوی، حمید و راستی برزکی، مرتضی. (1386). نظام ارزیابی توسعه ایدههای نو به منظور استفاده در دوره های رشد مقدماتی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان. رشد فناوری, 3 (10), 25-32.
مقیمی، سید محمد و رمضان، مجید (1392). پژوهش نامه مدیریت، جلد سوم، تهران نشر سازمان مدیریت صنعتی، چاپ دوم.
مهرگان، فرهاد.، و صبحی، الهه. (1398). تحلیل رابطه ساختاری اعتماد سازمانی با بهبود خود اثربخشی و اخلاق حرفهای پرستاران. مدیریت پرستاری, 8 (4 ), 41-53.
میر، عباس؛ باقری، مهدی و هاشمی، سیداحمد (1399). ارایه مدل تجاری سازی دانش براساس مدیریت دانش در دانشگاه فنی وحرفه ای. فصلنامه علمی آموزش علوم دریایی.
یاری، صادق؛ حیدری، غلامرضا و عظیمی، محمدحسن (1398). شناسایی و تحلیل موانع تجاریسازی دانش در علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری این رشته، علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 5 (2)، 180-155.
_||_Ahmadinejad, M. (2020). Knowledge Commercialization in Agricultural Higher Education: A Two-Step Approach to Structural Equation Modeling. International Journal of Agricultural Management and Development, 10 (2), 149-166.
Bandarian, R. (2017). Analysis of Business model Pillars of Research and Technology Organizations (RTOs) as a Knowledge Intensive Business Services (KIBS).
Buenstorf, G., & Koenig, J. (2020). Interrelated funding streams in a multi-funder university system: Evidence from the German Exzellenzinitiative. Research Policy, 49 (3), 103924.
Ellonen, R., Blomqvist, K., & Puumalainen, K. (2008). The role of trust in organisational innovativeness. European Journal of Innovation Management.
Garcia-Peñalvo, F. J., & García-Holgado, A. (Eds.). (2016). Open source solutions for knowledge management and technological ecosystems. IGI Global.
Karlsson, C., Johansson, B., Kobayashi, K., & Stough, R. R. (2014). Knowledge, innovation and space: introduction. In Knowledge, Innovation and Space. Edward Elgar Publishing.
Li, C., & Morgan, G. (2010). From knowledge to product: Institutional change and commercialization of university research in China. Journal of Science and Technology Policy in China, 1 (3), 254-274.
Lin, Y., Wang, Y., & Kung, L. (2015). Influences of cross-functional collaboration and knowledge creation on technology commercialization: Evidence from high-tech industries. Industrial marketing management, 49, 128-138.
Miller, D. J., & Acs, Z. J. (2013). Technology commercialization on campus: twentieth century frameworks and twenty-first century blind spots. The Annals of Regional Science, 50 (2), 407-423.
NawzadSabir, M., Othman, B., Al-Kake, F., & Rashid, W. (2019). The influence of entrepreneurship characteristics on attitude towards knowledge commercialization. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 23 (2), 566-582.
Panteli, N., & Sockalingam, S. (2005). Trust and conflict within virtual inter-organizational alliances: A framework for facilitating knowledge sharing. Decision Support Systems, 39 (4), 599–617. https://doi.org/10.1016/j.dss.2004.03.003
Szycher, M. (2016). Commercialization Secrets for Scientists and Engineers. CRC Press.
Thompson, N. A., Herrmann, A. M., & Hekkert, M. P. (2018). SME Knowledge Commercialization through Public Sector Partnerships. International Journal of Innovation and Technology Management, 15 (03), 1850021.
Troise, C., Tani, M., & Jones, P. (2020). Investigating the impact of multidimensional social capital on equity crowdfunding performance. International Journal of Information Management, 55, 102230.
Zadeh, N. K., Khalilzadeh, M., Mozafari, M., Vasei, M., & Ojaki, A. A. (2017). Challenges and difficulties of technology commercialization− a mixed-methods study of an industrial development organization. Management Research Review.
Zmiyak, S. S., Ugnich, E. A., & Krasnokutskiy, P. A. (2017, December). Generation and commercialization of knowledge in the innovational ecosystem of regional university in the conditions of information economy establishment in Russia. In Perspectives on the use of New Information and Communication Technology (ICT) in the Modern Economy (pp. 23-31). Springer, Cham.
تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکتهای دانش بنیان
چکیده
زمینه و هدف: شرکتهای دانشبنیان به منظور تجاری ساختن ایدهها، نتایج تحقیقات و تبدیل نوآوری‌ها به تکنولوژی تاسیس شدهاند. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکتهای دانش بنیان 1 انجام گرفته است.
روش: این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری دادهها توصیفی از نوع پيمايشی و از نظر روش تحليل دادهها از نوع همبستگی است. جامعه آماری شامل کارکنان 10 شرکت دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری بوده است که براساس نمونهگیری در دسترس، 91 نفر از کارکنان شرکتها به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد اعتماد سازمانی الونن و همکاران(2008) و پرسشنامه استاندارد تجاری سازی دانش شریفی و همکاران(2015) بوده است که روایی محتوای آن توسط خبرگان تایید شد و پایایی آنها نیز در یک مطالعه مقدماتی با 20 آزمودنی و مقدار آلفای کرونباخ(87/0 برای پرسشنامه اعتماد سازمانی و 85/0 برای پرسشنامه تجاریسازی دانش) موردتایید قرار گرفت. برای تحلیل داده از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، ضریب همبستگی و رگرسیون استفاده شد.
یافتهها: نتایج پژوهش نشان دهنده تاثير معنادار مولفههای اعتماد سازمانی شامل اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی بر تجاری سازی دانش در شرکتهای دانش بنیان بود.
نتیجهگیری: بر این اساس دستیابی به تجاریسازی دانش در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری تا اندازه زیادی به اعتماد سازمانی بستگی دارد. ماهیت ویژه ماموریت و اهداف شرکتهای دانشبنیان ایجاب میکند که به اعتماد سازمانی توجه ویژهای شود.
واژگان کلیدی: اعتماد سازمانی، اعتماد عمودی، اعتماد افقی، اعتماد نهادی، تجاری سازی دانش، شرکت دانشبنیان
مقدمه
شرکتهای دانشبنیان موتور محرک اقتصاد دانشمحور هستند که نقش کلیدی در توسعه این اقتصاد بازی میکنند. این شرکتها با نیروی انسانی توانمند خود، درهم افزایی علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمی، اقتصادی و تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزۀ فناوریهای برتر نقش دارند(خیاطیان،طباطبائیان، امیری و الیاسی، 1394: 21). تجاری سازی دانش به معنی تبدیل یافتههای جدید و ایدههای پژوهشی به محصولات و خدمات و فناوریهای قابل ارائه به بازار است(زیمایک، اوگنیچ و کراسنوکوتسکی2 ، 2017: 24). به عبارت دیگر، تجاری سازی، مجموع تلاش‌هایی را که به منظور فروش کارهای تحقیقاتی با هدف کسب سود و ارتباط هرچه بیشتر آموزش و پژوهش با اهداف اقتصادی و اجتماعی صورت می‌پذیرد شامل میشود(بنازاده، رمضانپور، مرادی و نرگسی، 1394: 28). تجاریسازی دانش، گرایشی است که به موجب آن دانشگاه میتواند نتایج تحقیقات را جهت تولید سرمایه به بازار انتقال دهد. نکته حائز اهمیت در این فرایند، شناسایی و اولویتبندی عوامل تأثیرگذار در روند تجاریسازی دانش است(زایچر3،2016: 65). شناسایی عوامل تأثیرگذار، به مدیران و تصمیم‌گیران، امکان تصمیم‌گیری و تعیین خطمشی تجاریسازی را میدهد. فرایند تجاریسازی تحقیقات و فناوریها به معنای ارائه یافتههای علمی و پژوهشی به عموم و کل جامعه است(بیرانوند، شعبانی، مظلومیان، 1398: 1). اعتماد، بنیان همکاریهای مبتنی بر دانش در سازمانها است و میتواند باعث تسهیل به اشتراک گذاری دانش و ارتقای عملکرد شرکای تجاری شود(پانتلی و ساکالینگام4، 2005: 600).
از آنجا که انسانها مهمترین نقش را برای دستیابی به مزیت رقابتی سازمانها ایفا می کنند، باید دارای مهارتها و تخصصهای لازم باشند و به صراحت میتوان گفت، مهمترین ابزار و منبع قدرت برای افراد در سازمانها، دانش و اطلاعات آنها میباشد. با جایگزین شدن کارگر دانشی قرن بیست و یک به جای کارگر دستی قرن بیست، کاربرد مدیریت دانش و تسهیم دانش به طور گسترده مورد توجه قرار گرفت و به عنوان منبع مهمی برای کسب مزیتهای رقابتی، منظور شد(ابراهیمی، محمدی فاتح و حاجیپور، 1391: 136). برخی از پژوهشگران بیان کردهاند که وجود یک تجربه یا ارتباط برتر که در طول زمان به دست آمده است، می تواند مقدمه ای برای اعتماد باشد، همچنان که میتواند به عنوان پیامدی برای آن در نظر گرفته شود. از نظر پاتنام5( 1995) تئوری سرمایۀ اجتماعی فرض میکند که هرچه بیشتر با افراد دیگر ارتباط داشته باشیم، بیشتر به آنها اعتماد میکنیم و برعکس. به عبارت دیگر، ارتباطات باز و اطلاعات که آزادانه در دسترس است، راههایی است که از طریق آنها اعتماد ساخته میشود. ارتباط در ایجاد و تقویت اعتماد بین افراد نقش اساسی ایفا میکند. از سویی دیگر، اعتماد به صورت چشمگیری مهم است و بدون اعتماد، تسهیم دانش و همکاری با دیگران نمیتواند، حاصل شود(ترویز، تانی و جونسر6، 2020).
قدم اول برای مدیریت دانش و اطلاعات در سراسر سازمان و تجاریسازی آن وجود اعتماد بالای درون سازمانی است(ناوزادصابر، عثمان، کاکه و رشید7، 2019: 570). اعتماد را به این شکل میتوان تعریف کرد: اعتماد و ایمان متقابل به رفتار و مقاصد دیگران(کریتنر و کینیکی8، 1394: 133). وجود اعتماد در روابط بین دانشگران به صورت چشمگیری حایز اهمیت است و روابط کاری که به واسطه اعتماد ایجاد شدهاند، همکاری را تقویت نموده، تعارضات را کاهش داده، تعهد به سازمان را افزایش و تمایل به ترک سازمان را کاهش می دهند. اگر چه نباید اعتماد را به عنوان راه حل نهایی تمام مشکلات سازمان تلقی کرد ولی تیمهایی که در آنها، افراد احساس تنش و نارضایتی میکنند و از نظر عاطفی، تعهد کمتری نسبت به سازمان دارند، در بلند مدت میتوانند غیرمولد بوده و برای سازمان زیان بخش باشند. برای اینکه سازمانها اثربخش باقی بمانند، لازم است در زمینه شرایطی که اعتماد را بین اعضأ تسهیل میکند، سرمایهگذاری شود.
مسئله اصلی تحقیق پیش رو آن است که یکی از مشکلات شرکتهای دانشبنیان، رضایت بخش نبودن سطح تجاری سازی آن است، که هزینههای هنگفتی بر آنها تحمیل میکند. شرکتهای دانش بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری نیز از این قاعده مستثنی نیستند چرا که میزان تجاری سازی دانش در این شرکتها به اذعان مديران و مشاهدات محقق در سطح مناسب قرار ندارد که پيامدهاي منفي همچون نارضايتي ذينفعان را در پي داشته است؛ به طوري که اين مسئله به يكي از اولويتها و دغدغه‌هاي مهم سياستگذاران و برنامه‌ريزان این شرکتها تبديل شده است. از سوی دیگر جایگاه منحصر به فرد شرکت های دانش بنیان فعال در زمینه هوش مصنوعی و رایانش ابری که منبعث از محیط پویا و الزامات خاص ناشی از آن بوده و ماهیت شرکتهای دانش بنیان و جنس فعالیت آنها که مبتنی بر دانش است؛ تجاری سازی دانش اهمیت ویژه ای دارد و ضرورت توجه به آن را بیش از پیش توجیهپذیر میسازد. چراکه بر اساس آیین نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت ها و موسسات دانش بنیان که در سال 1396 به تصویب هیئت وزیران رسیده است، دولت، دستگاههای اجرایی و نظام مالی ملزم به حمایت از فعالیت این شرکتها شدهاند. بر این اساس در جهت ارتقای وضعیت تجاری سازی دانش در شرکتهای بنیان فعال در زمینه هوش مصنوعی و رایانش ابری، در این پژوهش به بررسی تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش پرداخته شده است. افزایش شناخت موجود در این زمینه میتواند به ایجاد و توسعه روابط هم افزای بین اعتماد سازمانی و تجاری سازی دانش کمک نماید و زمینه مناسبی را برای تقویت تجاری سازی دانش از طریق ارائه راهنمایی به مسئولین، مدیران و سیاستگزاران این حوزه ایجاد نماید. لذا این تحقیق بدنبال پاسخ به اين پرسش است که: اعتمادسازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکتهای بنیان فعال در زمینه هوش مصنوعی و رایانش ابری چه تاثیری دارد؟
تجاری سازی دانش، عبارت است از تبدیل نتایج پژوهش به محصولات، خدمات و فرایندهاست و گرایشی است که به موجب آن دانشگاه میتواند نتایج تحقیقات را جهت تولید سرمایه به بازار انتقال دهد(بیرانوند و همکاران، 1398).
كارسون(2014) ، تجاري‌سازي را انتقال رسمي اكتشافات و نوآوري‌هاي ناشي از تحقيقات علمي انجام شده در دانشگاهها و مؤسسات غیر انتفاعي به بخش تجاري براي منفعت عمومي مي‌داند(کارلسون، جوهانسون،کوبایاشی، استوف9، 2014: 15). بندريان(2017) تجاري‌سازي را به عنوان تبديل يا انتقال " فناوري" به يك موقعيت سودآور تعريف مي‌كند. كه مقصود از فناوري، فنون، تكنيك‌ها، فراگردهاي دريافت حق اختراع يا ساير مالكيت‌هاي خصوصي، مواد، تجهيزات، سيستم‌ها و نظاير آنهاست(بنداریان10، 2017: 33). در ادبيات نوآوري نيز تعاريفي نزديك به هم از تجاري‌سازي صورت گرفته است. ريمر، آيسرمن و ديگران (2005) تجاري‌سازي را "فرآيند تبديل فناوري به محصولات موفق اقتصادي" تعريف مي‌كنند(بونستورف و کانیج11، 2020: 189). که شامل ابعاد زیر میباشد:
پردازش ایده: پردازش ایده نوعی تصور ذهنی بوده که در شرایط کمبود و نیاز، ارائه میشود و در نتیجه گامی موثر برای رشد و پیشرفت از شرایط فعلی میباشد و تحول جدیدی را در زمینه مربوطه به وجود می آورد.
ارزیابی ایده: ارزیابی اولیه، نظام مند و جامعی است که به منظور امکان سنجی تجاری سازی یک ایده، میزان شایستگی و استحقاق تجاری سازی و تعیین گزینههای راهبردی تجاری سازی ایده ها انجام می شود(مصلحی و همکاران، 1386).
توسعه ایده: در این فرایند یک ایده که به اندازه کافی بازار دارد از منابع مختلف ایجاد شده و پرورش می یابد و به فناوری یا محصول مورد نظر تبدیل می گردد(کرپی و همکاران، 1397: 298).
تحلیل کسب و کار و معرفی فناوری: تحلیل کسب و کار روشی برای ایجاد تغییرات مثبت در یک محصول، شرکت یا سازمان است که از طریق شناسایی نیازها و ارائه راه حل توسط کارشناسان این حوزه اجرا می گردد. تحلیل کسب و کار یک سازمان را قادر میسازد تا نیازها و پایههای تغییر در خود را به صراحت بیان کند و راه حلهایی که میتواند به ارزش منتج شود را بدرستی دریابد و از این طریق به معرفی فناوری اقدام نماید(کرپی و همکاران، 1397: 298).
تجاریسازی: عبارت است از فرایند انتقال دانش و فناوری از مراکز تحقیقاتی به صنایع با کسب و کارهای جدید. به عبارت دیگر تجاری سازی را می توان به بازار رسانيدن يك ايده و يا يك نوآوري دانست(فراهانی ماستری و همکاران، 1394).
ارزیابی نتایج: عبارت است از تعداد محصولات جدید؛ زمان دستیابی به محصول جدید(معرفی به بازار) و آینده بازار یا تجاری سازی(شیرازی، هاشم زاده خوراسگانی، رادفر و ترابی 1398: 135).
اعتماد سازمانی، اعتماد سازماني بيانگر اعتماد بين اعضاي سازمان و خود سازمان است. اين نوع اعتماد از طريق تعامل ميان همكاران، سرپرستان و رهبري سازمان به وجود آمده است و پرورش مي يابد.
اعتماد سازمانی شامل هر دونوع اعتماد بین فردی12 و موسسه ای13 می شود. اعتماد بین فردی می تواند در دو بعد طبقه بندی شود:
اعتماد افقی: 14 یعنی اعتماد بین کارکنان با یکدیگر؛
اعتماد عمودی15: یعنی اعتماد بین کارکنان و مدیر، که این اعتماد ممکن است بر پایه صلاحیت، قابلیت و خیرخواهی باشد؛
اعتماد نهادی(موسسهای): اعتماد سازمانی غیر شخصی، اعتماد موسسهای نامیده میشود که می تواند، در اعتماد اعضای سازمان به استراتژی سازمان، صلاحیت فناوری آن، ساختارها و پردازش های خوب آن توصیف شود(مقیمی و رمضان، 1392: 122).
اعتماد به سازمان اجازه میدهد که بر فعالیتهای بلند مدت تمرکز نماید؛ برای مثال توانمندسازی کارکنان ممکن است یک هدف کوتاه مدت باشد ؛ اما ممکن است به نوآوری ، بهبود کیفیت خدمات، افزایش مسوولیت پذیری و شایستگی ، بهبود روحیه و کاهش غیبت و ترک خدمت منجر شود . اعتماد یک عنصر ضروری برای تغییر اثر بخش سازمان است(مهرگان و صبحی، 1398).
محققان، ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را ﺑﺮاي اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮﺷﻤﺮدهاﻧـﺪ؛ ﺑـﺮاي ﻣﺜـﺎل ﻧﯿﻬـﺎن16 (2000)، ﻧﺘـﺎﯾﺞ افزایش اﻋﺘﻤﺎد در ﺳﺎزﻣﺎن را ﺷﺎﻣﻞ اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﻬﺮهوري و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﯽداﻧﺪ. ﺟﯿﻦ17 (2009)، ﺗﺄﺛﯿﺮ اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ را ﺷﺎﻣﻞ اﯾﺠﺎد ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎي ﻣﻄﻠﻮب ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﺠﺎد و ﺑﻪ اﺷـﺘﺮاك ﮔـﺬاري داﻧـﺶ، رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ، رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و...، و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﮐﺎﻫﺶ ﮔﺮاﯾﺶﻫﺎي ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب از ﻗﺒﯿـﻞ ﺗــﺮك ﺷــﻐﻠﯽ، رﻓﺘﺎرﻫــﺎي ﺗــﺪاﻓﻌﯽ، رﻓﺘﺎرﻫــﺎي ﻧﻈــﺎرﺗﯽ و... ﻋﻨــﻮان ﻣــﯽ ﮐﻨــﺪ. ﻫﻤﭽﻨــﯿﻦ ﺑﺮﻃﺒــﻖ ﮔﻔﺘــﻪ ﻣﯿﺸﺮا و ﻣﻮرﯾﺴﯽ 18 (1990)، اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﺴﻬﯿﻞ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺑﺎز در ﺳﺎزﻣﺎن، ﺗﺴﻬﯿﻢ اﻃﻼﻋﺎت، رﺿﺎﯾﺖ ﺷﻐﻠﯽ، ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﯽﺷﻮد. ﯾﯿﻠﻤﺎز واﺗﺎﻟﯽ 19 (2009)، ﻧﯿﺰ ﺑﯿﺎن ﮐﺮدهاﻧﺪ ﮐﻪ اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﻣﺜﺒﺘـﯽ ﺑﺮ ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و اﻓﺰاﯾﺶ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﯽﺷﻮد. از طرفی اﻋﺘﻤـﺎد ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺗـﺄﺛﯿﺮﻣﺜﺒﺘﯽ ﺑﺮ ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و رﻓﺘﺎرﻫﺎي ﺷﻬﺮوﻧﺪي ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻬﺒﻮد ارﺗﺒﺎﻃﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دارد. علاوه ﺑﺮ اﯾﻦ، ﺑﺮ ﻃﺒﻖ ﮔﻔﺘﻪ اﻟﻮﻧﻦ20 (2005)، اﻋﺘﻤﺎد ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ﺑﺮ ﻫﻤﮑﺎري، ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺳـﺎزﻣﺎﻧﯽ و ﺑـﻪ اﺷـﺘﺮاك ﮔـﺬاري داﻧﺶ و اﻧﻌﻄﺎفﭘﺬﯾﺮي و ﺗﻌﻬﺪ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار اﺳﺖ(اسدی، فرهادی و ذاکری، 1395).
ارتباط بین اعتماد سازمانی و تجاریسازی دانش در بیشتر تحقیقات پیشین مورد تایید گرفته است؛ چرا که براساس مبانی نظری و پیشینه تحقیق، اعتماد سازمانی جزو عوامل سازمانی موثر بر تجاریسازی دانش میباشد؛ به عنوان مثال طبق مطالعه صیف و بیرانوند(1398) با عنوان عوامل مؤثر بر تمایل به تجاریسازی دانش در دانشگاه شیراز، موفقیت سازمانها به کسب منابع مالی و مادی محدود نمی‌شود، بلکه منوط به دستیابی به سرمایههای نامشهودی است همچون کارکنان متعهد و وفادار میباشد و در راستای رسیدن به عملکرد بالا و مزیت رقابتی، امری مهم و حیاتی شمرده میشود. براساس نتایج تحقیق یاری و همکاران(1398) تمایل به تجاریسازی دانش به طور مجزا با متغیرهای توانمندسازی روانشناختی، اعتماد سازمانی، کنترل رفتار ادارک شده، نگرش به تجاری سازی و سرمایه اجتماعی و خودکارآمدی و سیاست دنشگاه رابطه معنیدار دارد. طبق نتایج تحقیق بیرانوند و همکاران(1398) با عنوان اولویتبندی عوامل تأثیرگذار بر تجاریسازی دانش در دانشگاهها "وجود مراکز تجاریسازی در دانشگاهها یا ایجاد نهاد انتقال فناوری و تجاریسازی در دانشگاهها" بیشترین اهمیت را دارد. شاخصهای "تامین منابع مالی مورد نیاز در مراحل نخستین فرایند تجاریسازی(نمونه‌سازی و تست محصول)" و "برقراری روابط استراتژیک بین دانشگاه با صنعت برای مبادله، انتقال، و اعتمادسازی و جذب نتایج تحقیقات" در رتبه‌های بعدی میزان اهمیت تاثیر بر تجاری سازی دانش قرار دارند.
براساس تحقیق کرپی و همکاران(1397) با عنوان ارائه الگوی بومی تجاری سازی دانش در حوزه سلامت در دانشگاه علوم پزشکی در شهر تهران، عوامل سازمانی شامل توسعه کمی دانشگاههای علوم پزشکی، بهبود قابلیتهای کیفی دانشگاه، ارتقا ظرفیت انتقال دانش، اعتماد سازمانی و عوامل محیطی شامل ضرورت حل مسائل جامعه، ضرورت ایجاد جامعه آرمانی سلامت محور، قابلیتهای شبکه سازی جهت تقویت همکاری و توسعه مشارکتی، رشد مدیریت فناوری اطلاعات در بخش آموزش علوم پزشکی بر تجاری سازی دانش تاثیر دارند. براساس پژوهش حیدرزاده و سالاریان(13958) با عنوان تاثير اعتماد سازماني بر بهبود مديريت دانش با توجه نقش واسطه اي رهبري خدمتگزار (مطالعهاي در اداره کل بنادر و دريانوردي استان مازندران) اعتماد سازماني 60.5 درصد از تغييرات متغير مديريت دانش را به طور مستقيم تببين ميکند؛ از سويي دیگر اعتمادسازماني به طور غيرمستقيم و از طريق متغير رهبري خدمتگزار، به ميزان 30.3 درصد بر متغير مديريت دانش تاثير دارد. ضمن اينكه 0.908 از اثر کل اعتماد سازماني بر بهبود مديريت دانش از طريق غيرمستقيم توسط متغير ميانجي رهبري خدمتگزار تببين مي شود. همچنین پژوهش فرمهینی و شفیعزاده(1391) با عنوان رابطه کاربرد مديريت دانش و جو سازماني در شعب منطقه شرق بانک سپه تهران نشان داد که بين مديريت دانش و جو سازماني آکنده از اعتماد رابطه معنيداري وجود دارد و جو سازماني مناسب و باز و سرشار از اعتماد، ميتواند موفقیت فرایندهای مديريت دانش (خلق دانش، تسهيم دانش و بکارگيري دانش) را تضمین نماید.
در تحقیق خلیلزاده و همکاران(2017) با عنوان چالشها و دشواریهای تجاری سازی فناوری، نیز هفت عامل به عنوان اصلیترین مشکلات تجاریسازی فناوری شناخته شده است، از جمله ضعف در روند تجاریسازی، چالشهای فضای کسب و کار، ساختار سازمانی ضعیف، مدیریت ناکارآمد پروژه، همکاری ناکارآمد با بخشهای غیر دولتی، عدم همکاری و اعتماد با ذینفعان و رفتارهای سیاسی متناقض. که اعتماد سازمانی نیز جزو مولفههای مهم در این زمینه میباشد. براساس مطالعه ماستری فراهانی و همکاران(1394) با عنوان ارائه مدل ساختاری جهت تجاری سازی دانش در دانشگاههای آزاد اسلامی شهر تهران، سرمایه فکری، خلق دانش، همکاری بین بخشی و اعتماد سازمانی، گرایش استراتژیک و قابلیت تجاریسازی دانش با تجاریسازی دانش ارتباط مثبت و معناداری دارند. نتیجه تحقیق احمدی نژاد(2020) با عنوان تجاریسازی دانش در آموزش عالی کشاورزی نشان داد که عدم اعتماد بین صنعت و دانشگاه اولویت اول موانع تجاریسازی دانش در آموزش عالی کشاورزی است در این مطالعه خدمات دولتی، محرکهای اقتصادی، قوانین و مقررات و پارکها و مراکز توسعه علم و فناوری به عنوان عوامل بیرونی و ارتباط موثر دانشگاه با صنعت و جامعه، حمایت مادی و معنوی از تجاریسازی دانش در دانشگاهها، استفاده از مشاوران متخصص در زمینه تجاریسازی دانش و کیفیت تحقیق به عنوان عوامل درونی موثر بر تجاری سازی دانش شناسایی شده است. براساس یافتههای تحقیق ناوزادسبیر21 و همکاران(2019) با عنوان تأثیر خصوصیات کارآفرینی بر نگرش نسبت به تجاری سازی دانش رهبری و اعتماد مهمترین ویژگی برای افزایش تجاریسازی دانش هستند. نتیجه مطالعه تامسون، هرمن و هکرت22 (2018) با عنوان تجاریسازی دانش در شرکتهای کوچک و متوسط از طریق مشارکتهای بخش عمومی نشان داد که برخی از تغییرات در رفتار مشارکت نوآوری شرکتهای کوچک و متوسط میتواند با تلاش برای جلوگیری از سو استفاده از دانش و به دست آوردن تأیید و اعتماد وابستگی به حرفه های کاملا قانونی تبیین شود. نتایج مطالعه لین، وانگ و کانگ23 (2015) با عنوان تأثیرات همکاری عملکردی و ایجاد دانش در تجاریسازی فناوری نشان داد که استفاده از دیدگاه دانشبنیان و تأثیر همکاری متقابل کارکردی، روابط بین اعتماد سازمانی، همکاری متقابل عملکردی، ایجاد دانش بر عملکرد تجاریسازی دانش در زمینه صنعت با فناوری پیشرفته تاثیر دارد؛ همچنین همکاری متقابل، عملکردها و فرصتهای جدیدی را برای ایجاد دانش و تجاریسازی فناوریها فراهم می نماید.
در واکاوی پیشینهها سه شکاف اصلی برجسته است. نخست آن که تحقیقات محدودی صرفا به بررسی ارتباط بین اعتماد سازمانی و تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بینان پرداختهاند؛ دوم آنکه تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاریسازی دانش، در کنار سایر متغیرهای درون سازمانی و برون سازمانی بررسی شده است و میزان تاثیر هر کدام از مولفههای اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، افقی و نهادی) بررسی نشده است؛ و سوم آنکه طبق بررسی محقق، پژوهشی عنوان تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری یافت نشد. از این رو در پژوهش حاضر با هدف پوشش دادن به شکافهای یاد شده، ضمن بهرهگیری از مبانی نظری و پیشینه تحقیق و مدل اعتماد سازمانی الونن و همکاران(2008) و تجاریسازی دانش شریفی و همکاران(1396)، مدل مفهومی به صورت نمودار1 طراحی گردید و فرضیات تحقیق براساس آن تدوین شد.
نمودار1: ﻣﺪل ﺗﺤﻘﻴﻖ (منبع: اقتباس از صیف و بیرانوند(1398)، یاری و همکاران(1398) ، کرپی و همکاران(1397)، احمدی نژاد(2020)، ناوزادسبیر و همکاران(2019) و تامسون و همکاران(2018)، الونن و همکاران(2008) و شریفی و همکاران(1396) )
روش پژوهش
این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش گردآوری دادهها توصیفی از نوع پيمايشی و از نظر روش تحليل دادهها از نوع همبستگی مي باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 10 شرکت دانش بنیان فعال در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری بود که 91 نفر از کارکنان آن به با استفاده از روش نمونهگيري در دسترس به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند.
جدول1: حجم نمونه مورد مطالعه
شرکت | حوزه فعالیت(نرم افزار) | حجم جامعه | تعداد اعضای نمونه هر شرکت |
1 | ارائه نرم افزارهای نظارت و مدیریت تصویر بومی ( هوش مصنوعی) | 20 | 8 |
2 | تولید و توسعه محصولات و راهکارهای خلاقانه در حوزه فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی | 25 | 8 |
3 | اطلاع‌رسانی دیجیتال و رسانه‌های هوشمند | 15 | 9 |
4 | تولید نرم‌افزار | 18 | 8 |
5 | هوش مصنوعی و پردازش سیگنال گفتار | 21 | 9 |
6 | کسب و کار نرم افزار پردازش تصویر و نرم افزار نظارت تصویر(هوش مصنوعی) | 20 | 10 |
7 | شبکه‌های سازمانی و تلکام | 19 | 9 |
8 | خدمات ابری و ارائه‌دهنده سی‌پی‌یو، رم و فضای ذخیره‌سازی بر بستر وب | 31 | 11 |
9 | آزمایشگاه تحقیقاتی معتبر در حوزه پردازش و ذخیره‌سازی سریع داده(رایانش ابری) | 30 | 7 |
10 | عرضه کننده‌ی«زیرساخت یکپارچهی ابری» | 20 | 12 |
جمع: | 219 | 91 | |
ابزار اندازه گیری متغیر اعتماد سازمانی پرسشنامه 49 سوالی اعتماد سازمانی الونن و همکاران(2008) بوده است که این پرسشنامه دربرگیرنده مولفههای زیر بوده است؛ اعتماد افقی با سوالات 1 تا 15، اعتماد عمودی با سوالات 16 تا 30 ، اعتماد نهادی با سوالات 31 تا 49 که با طيف ليکرت سنجیده شده است. روایی این ابزار از طریق روایی محتوا و پایایی آن به روشش آلفای کرونباخ با ضریب 0.78 تایید شد. همچنین در این پژوهش برای اندازه گیری تجاری سازی دانش از شاخصهای تعیین شده توسط شریفی و همکاران(2015) استفاده شد که مولفههای آن عبارتند از: پردازش ایده(سوالات 50 تا 55)، ارزیابی ایده (سوالات 56 تا 59)، توسعه ایده (سوالات 60 تا 62)، تحلیل کسب و کار و معرفی فناوری(سوالات 63 تا 65) و تجاری سازی و ارزیابی نتایج (سوالات 66 تا 69). جهت بررسی روايي پرسشنامه، در اين تحقيق از روش روایی محتوا و اخذ نظرات خبرگان استفاده شد و پایایی پرسشنامهها در یک مطالعه مقدماتی با 20 آزمودنی و ضریب آلفای کروباخ بالاتر از 0.7 تایید شد که نتیجه آن در جدول 2 نشان داده شده است. در این تحقیق نیز برای سنجش نرمال یا یکنواخت بودن توزیع دادهها از آزمون کولموگروف- اسمیرنوف وجهت بررسی روابط بین متغیرهای مدل از آزمون ضریب همبستگی و رگرسیون نیز استفاده شد.
جدول2: ضریب پایایی پرسشنامه
متغیر | مولفهها | شماره گویهها در پرسشنامه | آلفای کرونباخ | منبع |
اعتماد سازمانی
| اعتماد افقی(جانبی) | 1 تا 15 | 0.841 | الونن و همکاران(2008) |
اعتماد عمودی | 16 تا 30 | 0.914 | ||
اعتماد نهادی | 31 تا 49 | 0.853 | ||
تجاری سازی دانش | پردازش ایده | 50 تا 55 | 0.799 | شریفی و همکاران(2015) |
ارزیابی ایده | 56 تا 59 | 0.831 | ||
توسعه ایده | 60 تا 62 | 0.824 | ||
تحلیل کسب و کار و معرفی فناوری | 63 تا 65 | 0.932 | ||
تجاری سازی و ارزیابی نتایج | 66 تا 69 | 0.874 |
یافتههای پژوهش
بررسی نمونه آماری نشان داد که كه35.2 درصد اعضاي نمونه زن و 64.8 درصد نیز مرد بودند. مدرک تحصیلی 16.5 درصد از اعضای نمونه کارشناسی، 71.4 درصد کارشناسی ارشد و 12.1 درصد نیز دکتری بود و سابقه کاری 26.4 درصد از پاسخ دهندگان بین1تا 5 سال، 45.1 درصد بین6 تا 10 سال و 28.6 درصد نیز بیش از 10 سال بود.
قبل از آزمون فرضیات تحقیق، برای سنجش نرمال یا یکنواخت بودن توزیع دادهها از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف استفاده شد که نتایج در جدول 3 نشان داده شده است.
جدول3: نتایج آزمون کلموگروف اسمیرنوف
متغیر | میانگین | انحراف معیار | Sig ( سطح معنی داری) | α(مقدار خطا) | نتیجه آزمون |
اعتماد عمودی | 2.64 | 0.69 | 0.058 | 05 /0 | نرمال |
اعتماد افقی | 2.64 | 0.71 | 0.155 | 05 /0 | نرمال |
اعتماد نهادی | 2.64 | 0.60 | 0.204 | 05 /0 | نرمال |
تجاری سازی دانش | 2.61 | 0.59 | 0.055 | 05 /0 | نرمال |
با توجه به جدول 3 چون مقدار سطح معنيداري همه متغیرها بزرگتر از مقدار خطا 0.05 مي باشد، لذا نتيجه ميگيريم که توزیع همه متغیرها نرمال میباشد.
قبل از انجام تحلیل رگرسیون، آزمون همبستگی پیرسون جهت بررسی رابطه بین متغیرهای تحقیق انجام شد. که فرضیه صفر و فرضیه یک آن به صورت زیر طرح گردید و نتایج در جدول 4 آمده است. با توجه به دادههای جدول فوق چون مقدار r در سطح = 0.05 α (p ≤0.001 ) برای همه متغیرها معنادار است، بنابراین فرض صفر(عدم وجود رابطه بین دو متغیر) رد و فرض تحقیق (وجود رابطه بین حداقل دو متغیر) تایید میگردد. بنابراین با 95 درصد اطمینان میتوان گفت: فرض پژوهشگر (H1) پذیرفته و فرض (H0) رد میشود و بین مولفههای اعتماد سازمانی شامل اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی و تجاری سازی دانش ارتباط معنادار و مستقیم وجود دارد. با توجه به اين که ضريب همبستگي بين متغيرها داراي علامت مثبت ميباشد بنابراين مي‌توان گفت که تغييرات آنها با يکديگر هم جهت و از نوع مثبت است يعني تقویت هرکدام از آنها میتواند با بهبود دیگری همراه گردد.
جدول4: نتیجه آزمون همبستگی پیرسون
متغیرها | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | |
1 | اعتماد سازمانی | 1 |
|
|
|
|
2 | اعتماد عمودی | 0.772** | 1 |
|
|
|
3 | اعتماد افقی | 0.889** | 0.663** | 1 |
|
|
4 | اعتماد نهادی | 0.731** | 0.371** | 0.594** | 1 |
|
5 | تجاری سازی دانش | 0.906** | 0.687** | 0.793** | 0.599** | 1 |
تاثیر اعتمادسازمانی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری با استفاده از تحلیل رگرسیون ساده، فرمولبندی شده است. نتایج مربوط به تحلیل رگرسیون این فرضیه در جدول 5 آمده است:
جدول 5: نتایج تحلیل رگرسیون تاثیر اعتمادسازمانی بر تجاریسازی دانش
گویه | β | β | t | p-value |
| R | R2 | آزمون معناداری رگرسیون | |||||||||||||||
(استاندارد شده) | Durbin-Watson | F | p-value | ||||||||||||||||||||
(ضریب ثابت) | 0.042- | --- | 0.311- | 0.756 |
1.511 |
0.906 |
0.820 |
405.770 |
000/0 | ||||||||||||||
اعتماد سازمانی | 1.009 | 0.906 | 20.144 | 0.000 |
|
|
|
|
| ||||||||||||||
(ضریب ثابت) | 0.372 | --- | 2.128 | 036/0 |
|
0.838 |
0.703 |
68.643 |
000/0 | ||||||||||||||
اعتماد عمودی | 0.251 | 0.295 | 3.777 | 000/0 |
1.181 | ||||||||||||||||||
اعتماد افقی | 0.395 | 0.475 | 5.261 | 000/0 |
|
|
|
|
| ||||||||||||||
اعتماد نهادی | 0.202 | 0.207 | 2.848 | 005/0 |
|
|
|
|
| ||||||||||||||
با توجه به جدول 5، مقدار F و p-value مربوط به آن، نشان داد که رگرسیون معنادار است. مقدار آماره دوربین واتسون برابر با 1.511 میباشد که در فاصله 1.5 تا 2.5 قرار دارد. که نشان دهنده عدم وجود همبستگی بین خطاها میباشد. همچنين ضريب تعيين برابر با 0.820 بدست آمده است كه بيانگر آنست كه 24 درصد از تغييرات مربوط به تجاری سازی دانش توسط اعتماد سازمانی قابل تبيين و توضيح ميباشد. همچنین مقدار آماره تی برای معناداری ضریب رگرسیونی متغیرها اعتماد سازمانی بزرگتر از مقدار بحرانی 1.96 است که نشان دهنده تاثیرگذاری متغیر اعتمادسازمانی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری است. بنابراین شواهدی مبنی بر رد شدن فرضیه اصلی مبنی بر تاثیر اعتمادسازمانی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری وجود ندارد و این فرضیه تایید گردید.
با استفاده از تحلیل رگرسیون چندگانه، تاثیر مولفههای اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی) بر تجاری سازی دانش فرمولبندی شده است. نتایج مربوط به تحلیل رگرسیون این فرضیه در جدول 2 نشان داده شده است:
با توجه به جدول 2 و براساس مقادیر F و p-value، رگرسیون معنادار است. مقدار آماره دوربین واتسون برابر با 1.181 میباشد که در فاصله 1.5 تا 2.5 قرار دارد. که نشان دهنده عدم وجود همبستگی بین خطاها میباشد. همچنين ضريب تعيين برابر با 0.703 بدست آمده است كه بيانگر آنست كه 70 درصد از تغييرات مربوط به تجاریسازی دانش توسط مولفههای اعتماد سازمانی شامل اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی قابل تبيين و توضيح ميباشد. مقدار بتای استاندارد به دست آمده برای تاثیر اعتماد عمودی بر تجاریسازی دانش برابر با 0.295 میباشد که با توجه به مقدار آماره تی به دست آمده(3.777) معنیدار میباشد. چرا که مقدار آماره تی بزرگتر از مقدار بحرانی 1.96 است که نشاندهنده تاثیرگذاری اعتماد عمودی بر تجاریسازی دانش است. بنابراین شواهدی مبنی بر رد شدن فرضیه اول مبنی بر تاثیر اعتماد عمودی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانشبنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری وجود ندارد و این فرضیه تایید میگردد.
براساس جدول 5، مقدار بتای استاندارد به دست آمده برای تاثیر اعتماد افقی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان برابر با 0.475 میباشد که با توجه به مقدار آماره تی به دست آمده(5.261) معنیدار میباشد. چرا که مقدار آماره تی بزرگتر از مقدار بحرانی 1.96 است که نشاندهنده تاثیرگذاری اعتماد افقی بر تجاریسازی دانش است. بنابراین شواهدی مبنی بر رد شدن فرضیه دوم مبنی بر تاثیر اعتماد افقی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری وجود ندارد و این فرضیه تایید میگردد.
براساس نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه که در جدول 5 آمده است، مقدار بتای استاندارد به دست آمده برای تاثیر اعتماد نهادی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان برابر با 0.207 میباشد که با توجه به مقدار آماره تی به دست آمده(2.848) معنیدار میباشد. چرا که مقدار آماره تی بزرگتر از مقدار بحرانی 1.96 است که نشاندهنده تاثیرگذاری اعتماد نهادی بر تجاریسازی دانش است. بنابراین شواهدی مبنی بر رد شدن فرضیه سوم مبنی بر تاثیر اعتماد نهادی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری وجود ندارد و این فرضیه تایید میگردد. با توجه به اطلاعات جدول 2 میتوان معادله رگرسیون را به صورت زیر نوشت:
بحث و نتیجهگیری
هدف این پژوهش آن بود که بررسی نماید آیا اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش در شرکتهای دانش بنیان تاثير معنی دار دارد یا خیر؟ که در این راستا سعي گرديد با مطالعه مبانی نظری و پیشینه پژوهش و استخراج چارچوب نظری و مدل مفهومی، ابعاد و مولفههای متغیرهای تحقیق شناسايي و روابط بين آنها مورد بررسي قرار گرفت. بررسی ضریب همبستگی پیرسون به دست آمده بین متغیرهای تحقیق وجود رابطه معنادار بین این دو متغیر مورد تایید قرار گرفت. یعنی فرض محقق مبنی بر ارتباط معنی دار مولفههای اعتماد سازمانی با تجاری سازی دانش مورد پذیرش قرارگرفت. همچنین نتیجه تحلیل رگرسیون چندگانه فرضیات نیز نشان دهنده تاثیر معنیدار اعتماد سازمانی بر تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان میباشد. در تبیین این یافتهها میتوان گفت که تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان متاثر از اعتماد سازمانی است.
نتایج به دست آمده از این تحقیق با مبانی نظری و یافتههای تحقیقات پیشین همخوانی دارد. نتایج به دست آمده از تحقیق احمدی نژاد(2020) مبنیبر تاثیر عدم اعتماد بین صنعت و دانشگاه اولویت اول بر تجاری سازی دانش در آموزش عالی کشاورزی، تحقیق بیرانوند، شعبانی و مظلومیان(1398)، مبنی بر اولویتبندی عوامل تأثیرگذار بر تجاری سازی دانش در دانشگاهها و تاثیر اعتماد بر تجاری سازی دانش، تحقیق صیف و همکاران (1398) مبنی بر رابطه بین متغیرهای توانمندسازی روانشناختی، اعتماد سازمانی، کنترل رفتار ادارک شده، نگرش به تجاریسازی و سرمایه اجتماعی و خودکارآمدی و سیاست دانشگاه با تجاریسازی دانش، تحقیق یاری و همکاران (1398) مبنی بر تاثیر«عوامل فردی»، «عوامل زیرساختی حمایتی» و «عوامل قانونی- سازمانی» بر تجاریسازی دانش، تحقیق کرپی و همکاران (1397) مبنی بر تاثیر عوامل سازمانی شامل توسعه کمی دانشگاههای علوم پزشکی، بهبود قابلیتها کیفی دانشگاه، ارتقا ظرفیت انتقال دانش، اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش، تحقیق خیراندیش، تبریزی و خمویی (1396) مبنی بر تاثیر عوامل سازمانی بر تجاری سازی دانش، تحقیق ماستری فراهانی و همکاران(1394) مبنی بر تاثیر همکاری بین بخشی و اعتماد سازمانی، خلق دانش، سرمایه فکری، و گرایش استراتژیک بر تجاری سازی دانش، تحقیق ناوزادسبیر و همکاران (2019) مبنی بر تاثیر رهبری و اعتماد سازمانی بر تجاریسازیدانش، تحقیق تامسون و همکاران (2018) مبنی بر تاثیر استفاده از دانش و اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همخوانی دارد. وجه تمایز نتایج تحقیق حاضر با تحقیقات مذکور، تفاوت در قلمرو مکانی تحقیق می باشد چرا که هیچ کدام از تحقیقات یاد شده به بررسی موضوع در شرکتهای دانش بنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری نپرداختهاند؛ و این که در تحقیق حاضر شدت اثر هریک از مولفههای اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، افقی و نهادی) مشخص شده که در تحقیقات قبلی به آن پرداخته نشده است.
این یافتهها با نیازهای محیطهای پویا و پیچیده پژوهشی و شرکتهای دانشبنیان که نیازمند جو اعتماد و همکاری بین پژوهشگران در تولید و تجاری سازی دانش است، همسویی دارد. در تاکید مجدد بر اهمیت این نتیجه باید گفت که اعتماد سازمانی در بین اعضای سازمان میتواند به مقبولیت علمی و دانشی در بین همدیگر و مدیران مجموعه منتهی شده و زمینه را برای گفتمان مشترک و رفتار حرفهای فراهم مینماید و از ممانعت اولیه در پذیرش ایدهها و دیدگاههای افراد پیشگیری کرده و شرکت را به سمت موفقیت بیشتر رهنمون سازد. چرا که براساس دیدگاه اعتماد، بنیان همکاریهای مبتنی بر دانش در سازمانها است و میتواند باعث تسهیل به اشتراک گذاری دانش و ارتقای عملکرد شرکای تجاری شود (پانتلی و ساکالینگام24، 2005 و ناوزادسبیر25، 2019).
نتیجه تحقیق احمدی نژاد(2020) نشان داد که عدم اعتماد بین صنعت و دانشگاه، اولویت اول موانع تجاری سازی دانش در آموزش عالی کشاورزی است. نتیجه مطالعه بیرانوند و همکاران(1398) نشان داد که عوامل ساختاری، زمینهای و رفتاری همچون اعتماد سازمانی جهت تجاریسازی دانش در دانشگاه اصفهان ضرورت دارند که با نتایج این تحقیق مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. نتیجه تحقیق صیف و همکاران(1398) نشان داد که، تمایل به تجاریسازی دانش به طور مجزا با متغیرهای توانمندسازی روانشناختی، اعتماد سازمانی، کنترل رفتار ادارک شده، نگرش به تجاری سازی و سرمایه اجتماعی و خودکارآمدی و سیاست دنشگاه رابطه معنی دار دارد با یافتههای تحقیق حاضر همخوانی دارد.
نتیجه تحقیق یاری و همکاران(1398) نشان داد که «عوامل فردی»، «عوامل زیرساختی حمایتی» و «عوامل قانونی- سازمانی» بر تجاری سازی دانش تاثیر دارند با یافتههای تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. نتیجه تحقیق کرپی و همکاران(1397)نشان داد که عوامل سازمانی شامل توسعه کمی دانشگاههای علوم پزشکی، بهبود قابلیتهای کیفی دانشگاه، ارتقا ظرفیت انتقال دانش و اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش تاثیر دارند با یافتههای تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. در تحقیق خلیل زاده و همکاران(2017) اصلی ترین مشکلات تجاری سازی فناوری شناسایی شده عبارتند از: ضعف در روند تجاری سازی، چالشهای فضای کسب و کار، ساختار سازمانی ضعیف، مدیریت ناکارآمد پروژه، همکاری ناکارآمد با بخشهای غیر دولتی، عدم همکاری و اعتماد با ذینفعان و رفتارهای سیاسی متناقض که با یافتههای تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. نتیجه تحقیق ماستری فراهانی و همکاران(1394) نشان داد سرمایه فکری، خلق دانش، همکاری بین بخشی و اعتماد سازمانی، گرایش استراتژیک و قابلیت تجاریسازی دانش با تجاریسازی دانش ارتباط مثبت و معناداری دارند که با یافتههای تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد.
نتیجه مطالعه ناوزادسبیر و همکاران(2019) نشان داد که رهبری و اعتماد مهمترین ویژگی برای افزایش تجاری سازی دانش هستند که با یافتههای تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاریسازی دانش همسویی دارد. مطالعه تامسون و همکاران(2018) نشان داد که همکاری با سازمانهای تحقیقاتی عمومی به SME ها کمک میکند تا دانش و مهارت های لازم برای موفقیت در نوآوری را کسب کنند و تجاری سازی دانش محقق شود که با یافتههای تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد. نتایج تحقیق لین و همکاران(2015) منجر به کشف روابط بین اعتماد سازمانی، همکاری متقابل عملکردی، ایجاد دانش و عملکرد تجاری سازی دانش در زمینه صنعت با فناوری پیشرفته شد که با یافتههای تحقیق حاضر مبنی بر تاثیر اعتماد سازمانی بر تجاری سازی دانش همسویی دارد.
به طور کلی نتایج تحقیق حاضر حاکی از تاثیر معنیدار مولفههای اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی) بر تجاری سازی دانش بود. این نتایج با یافتههای تحقیقات پیشین نیز همسویی داشت. این نتایج نشان میدهد که اعتماد سازمانی(اعتماد عمودی، اعتماد افقی و اعتماد نهادی) به میزان زیادي میتوانند تجاری سازی دانش را تحت الشعاع قرار دهد. زمانی که اعتماد سازمانی در سازمان ارتقا پیدا نماید، میتواند نتایج و پیامدهای مثبتی در زمینه تجاری سازی دانش در پی داشته باشد. براساس بررسی مبانی نظری و پیشینه تحقیق، اعتماد سازمانی جزو عوامل سازمانی موثر بر تجاریسازی دانش می باشد. به عنوان مثال نتیجه تحقیق احمدی نژاد(2020) نشان داد که عدم اعتماد بین صنعت و دانشگاه اولویت اول موانع تجاری سازی دانش در آموزش عالی کشاورزی است. صیف و همکاران(1398). موفقیت سازمانها به کسب منابع مالی و مادی محدود نمی‌شود، بلکه منوط به دستیابی به سرمایههای نامشهودی است همچون کارکنان متعهد و وفادار میباشد و در راستای رسیدن به عملکرد بالا و مزیت رقابتی، امری مهم و حیاتی شمرده میشود. براساس نتایج تحقیق یاری و همکاران(1398) تمایل به تجاریسازی دانش به طور مجزا با متغیرهای توانمندسازی روانشناختی، اعتماد سازمانی، کنترل رفتار ادارک شده، نگرش به تجاری سازی و سرمایه اجتماعی و خودکارآمدی و سیاست دنشگاه رابطه معنیدار دارد. براساس تحقیق کرپی و همکاران(1397) عوامل سازمانی شامل توسعه کمی دانشگاههای علوم پزشکی، بهبود قابلیتهای کیفی دانشگاه، ارتقا ظرفیت انتقال دانش، اعتماد سازمانی و عوامل محیطی شامل ضرورت حل مسائل جامعه، ضرورت ایجاد جامعه آرمانی سلامت محور، قابلیت های شبکه سازی جهت تقویت همکاری و توسعه مشارکتی، رشد مدیریت فناوری اطلاعات در بخش آموزش علوم پزشکی بر تجاریسازی دانش تاثیر دارند. در تحقیق خلیلزاده و همکاران(2017) نیز هفت عامل به عنوان اصلیترین مشکلات تجاریسازی فناوری شناخته شده است، از جمله ضعف در روند تجاری سازی، چالشهای فضای کسب و کار، ساختار سازمانی ضعیف، مدیریت ناکارآمد پروژه، همکاری ناکارآمد با بخشهای غیر دولتی، عدم همکاری و اعتماد با ذینفعان و رفتارهای سیاسی متناقض. که اعتماد سازمانی نیز جزو مولفه های مهم در این زمینه می باشد.
نتایج به دست آمده نشاندهنده تاثیر معنیدار مولفههای اعتماد سازمانی بر تجاریسازی دانش میباشد. این نتایج نشان میدهد که اعتمادسازمانی به میزان زیادي میتوانند تجاریسازی دانش در شرکتهای دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری را تحت الشعاع قرار دهند. زمانی که مدیران شرکتهای مورد مطالعه توسعه و تقویت اعتماد سازمانی را در دستور کار خود قرار دهند این امر موجب خواهد شد تا فرایندهای تجاریسازی دانش در شرکت با موفقیت اجرا گردد. نتایج پژوهش حاضر میتواند اطلاعات کاربردی مفیدی را برای مدیران شرکتهای دانش بنیان در حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری فراهم کند تا براساس روابط علی بین اعتماد سازمانی و تجاریسازی دانش، وضعیت تجاریسازی دانش را ارتقا دهند.
براساس تاثیر اعتماد عمودی بر تجاریسازی دانش، پیشنهاد میشود در راستای تقویت اعتماد عمودی، در شرکت از طریق برنامههای آموزش و فرهنگسازی و الگوسازی، برخوردهای منصفانه و صادقانه مدیران با کارکنان به عنوان یکی از ارزشهای مهم سازمانی تقویت گردد، همچنین از طریق تقویت سطح دانش و تخصص مدیران از طریق فرایندهای توسعه و توانمندسازی در این خصوص اقدام شود و توجه به نیازها و علایق کارکنان و تلاش برای حل مشکلات آنان از سوی مدیران همواره مورد توجه و تاکید قرار گیرد.
با توجه به تایید تاثیر اعتماد افقی بر تجاریسازی دانش، پیشنهاد میگردد در جهت تقویت سطح اعتماد میان کارکنان، فرصتهای همکاری و تعامل بین کارکنان شرکت، از طریق تشکیل گروههای کاری و انجام کارهای تیمی فراهم شود. از طریق فرایندهای تشویق ومدیریت عملکرد، نسبت به تشویق کارکنان فعال در این زمینه اقدام شود.
براساس تاثیر اعتماد نهادی بر تجاریسازی دانش پیشنهاد میگردد همواره پایندی و عمل به تعهداتش در قبال ذینفعان، تشویق توجه به همسویی بیشتر در گفتار و اعمال مدیران به عنوان الگوهای اثرگذار بر کارکنان و تدو ین سناریوهای مختلف جهت رویارویی با چالشهای آتی شرکت و تقویت قابلیتهای تکنولوژیکی و فناورانه شرکت و تقویت توان تخصصی و حرفه ای مدیران از طریق فرایندهای مدیریت عملکرد مورد توجه قرار گیرد.
از آنجایی که این مطالعه صرفا در شرکتهای دانشبنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش مورد مطالعه قرار گرفته است، نتایج به دست آمده نیز منحصر به بستر مورد مطالعه بوده و امکان تعمیم پذیری نتایج و یافتهها به دیگر شرایط و موقعیتها محدود است؛ محققان آینده میتوانند نسبت به طراحی و تبیین الگوی تجاریسازی دانش با رویکرد کیفی و کمی برای شرکتها و سازمانهای مشابه اقدام نموده و نتایج حاصل را با یافتههای این تحقیق مقایسه نمایند.
سپاسگزاری
در پایان از کلیه مدیران و کارکنان فهیم شرکتهای دانشبنیان حوزه هوش مصنوعی و رایانش ابری، به جهت همکاری بیمثال و حمایتهای مادی و معنوی خود در انجام این پژوهش، همواره نقش بی بدیلی را داشتهاند، تقدیر و تشکر مینماییم.
منابع
منابع فارسی
- ابراهیمی، سیدعباس؛ محمدی فاتح، اصغر؛ و حاجی پور، ابراهیم (1391) . بررسی نقش اعتماد در تسهیم دانش شغلی کارکنان دانشگاه تربیت مدرس. فصلنامۀ علمی پژوهشی مدیریت نظامی، 47(12)، 162-135.
- اسدی، اسماعیل؛ فرهادی، علی و ذاکری، محمد. (1395). نقش سرمایه اجتماعی مدیران در ایجاد تحول سازمانی (موردمطالعه: قرارگاه پدافند هوایی خاتم‌الانبیاء (ص) آجا، علوم و فنون نظامی، 12(37)، 25-46.
- بنازاده، آیدین؛ مرادی، علیرضا و پورنرگسی، قاسم رمضان(1394). تحلیلی جامع بر تجاریسازی دانش، تهران، انتشارات پارسینه.
- بیرانوند، علی؛ شعبانی، احمد و مظلومیان، سعید (1398). اولویتبندی عوامل تأثیرگذار بر تجاریسازی دانش در دانشگاهها: مطالعه موردی. مطالعات کتابداری و علم اطلاعات. doi: 10.22055/slis.2019.30837.1646
- حیدرزاده، ناهید؛ سالاریان، محسن و سالاریان، فاطمه. (1395). تاثیر اعتماد سازمانی بر بهبود مدیریت دانش با توجه نقش واسطهای رهبری خدمتگزار (مطالعهای در اداره کل بنادر و دریانوردی استان مازندران). خط مشیگذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 7(22), 57-70.
- خیاطیان، محمدصادق؛ طباطبائیان، سیدحبیب الله؛ امیری، مقصود و الیاسی، مهدی( 1394) .تحلیل محتوای ویژگیهای شرکت های دانش بنیان، پژوهشهای مدیریت منابع سازمانی، دورۀ5، شمارۀ 2:47-21 .
- خیراندیش، مهدی؛ تبریزی، الهام و خمویی، فرشید. (2017). شناسایی و اولویتبندی عوامل سازمانی تجاریسازی دانش از طریق روش‌شناسی کیو. فصلنامه علمی پژوهشی توسعه کارآفرینی, 10(1), 81-100.
- شریفی، مهنوش؛ رضوانفر، احمد؛ حسینی، سید محمود و موحد محمدی، سیدحمید. (1396). طراحی الگوی فرآیندی تجاریسازی تحقیقات دانشگاهی در بخش کشاورزی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران, 48(2), 285-271.
- شمس، شهاب الدین و اسفندیاری مقدم، امیر تیمور(1394)، ارتباط ابعاد مختلف اعتماد سازمانی با رضایت شغلی کارکنان، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت(بهبود و تحول)، سال بیست و چهارم، شماره 77، صفحات 185-171.
- شیرازی، حسین؛ هاشم زاده خوراسگانی، غلام رضا؛ رادفر، رضا و ترابی، تقی (1398). ارزیابی عملکرد تجاریسازی فناوری شرکتهای دانش بنیان نوپا بر پایه روش بهترین- بدترین فازی. فصلنامه مدیریت توسعه فناوری, 7(2), 129-159.
- صیف، علی و بیرانوند، صفا. (1398). عوامل مؤثر بر تمایل به تجاریسازی دانش در دانشگاه شیراز. سیاست علم و فناوری, 11(1), 65-76.
- فرمهینی فراهانی، محسن و شفیع زاده، حمید (1391). رابطه کاربرد مدیریت دانش و جو سازمانی در شعب منطقه شرق بانک سپه تهران از دیدگاه کارکنان. خط مشی گذاری عمومی در مدیریت (رسالت مدیریت دولتی), 3(7-8), 39-49.
- فقیهی، ابوالحسن. و آغاز، عسل. (1393). نوشته: لارنس نیومن، روش‌های پژوهش اجتماعی، رویکردهای کمی و کیفی، جلد اول، انتشارات ترمه.
- کرپی، معصومه فتاح، ناظم و کریم زاده، صمد (1397). ارائه الگوی بومی تجاری سازی دانش در حوزه سلامت در دانشگاه علوم پزشکی در شهر تهران. فصلنامه توسعه آموزش جندی شاپور اهواز, 9(4), 296-310.
- کریتنر رابرت و کینیکی آنجلو (1394). مدیریت رفتار سازمانی،ترجمه دکتر علی اکبر فرهنگی و دکتر حسین صفرزاده، تهران انتشرات پخش کتاب پویش.
- ماستری فراهانی، فاطمه نیاز آذری، کیومرث و صالحی، محمد (2018). ارائه مدل ساختاری جهت تجاری سازی دانش در دانشگاه های آزاد اسلامی شهر تهران. آینده پژوهی مدیریت, 26(شماره 4 (پیاپی 105)), 17-27.
- مصلحی، قاسم؛ مهدوی، حمید و راستی برزکی، مرتضی. (1386). نظام ارزیابی توسعه ایدههای نو به منظور استفاده در دوره های رشد مقدماتی شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان. رشد فناوری, 3(10), 25-32.
- مقیمی، سید محمد و رمضان، مجید (1392). پژوهش نامه مدیریت، جلد سوم، تهران نشر سازمان مدیریت صنعتی، چاپ دوم.
- مهرگان، فرهاد.، و صبحی، الهه. (1398). تحلیل رابطه ساختاری اعتماد سازمانی با بهبود خود اثربخشی و اخلاق حرفهای پرستاران. مدیریت پرستاری, 8(4 ), 41-53.
- میر، عباس؛ باقری، مهدی و هاشمی، سیداحمد (1399). ارایه مدل تجاری سازی دانش براساس مدیریت دانش در دانشگاه فنی وحرفه ای. فصلنامه علمی آموزش علوم دریایی.
- یاری، صادق؛ حیدری، غلامرضا و عظیمی، محمدحسن (1398). شناسایی و تحلیل موانع تجاریسازی دانش در علم اطلاعات و دانش‌شناسی از دیدگاه اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکتری این رشته، علوم و فنون مدیریت اطلاعات،5(2)،180-155.
منابع انگلیسی:
- Ahmadinejad, M. (2020). Knowledge Commercialization in Agricultural Higher Education: A Two-Step Approach to Structural Equation Modeling. International Journal of Agricultural Management and Development, 10(2), 149-166.
- Bandarian, R. (2017). Analysis of Business model Pillars of Research and Technology Organizations (RTOs) as a Knowledge Intensive Business Services (KIBS).
- Buenstorf, G., & Koenig, J. (2020). Interrelated funding streams in a multi-funder university system: Evidence from the German Exzellenzinitiative. Research Policy, 49(3), 103924.
- Ellonen, R., Blomqvist, K., & Puumalainen, K. (2008). The role of trust in organisational innovativeness. European Journal of Innovation Management.
- Garcia-Peñalvo, F. J., & García-Holgado, A. (Eds.). (2016). Open source solutions for knowledge management and technological ecosystems. IGI Global.
- Karlsson, C., Johansson, B., Kobayashi, K., & Stough, R. R. (2014). Knowledge, innovation and space: introduction. In Knowledge, Innovation and Space. Edward Elgar Publishing.
- Li, C., & Morgan, G. (2010). From knowledge to product: Institutional change and commercialization of university research in China. Journal of Science and Technology Policy in China, 1(3), 254-274.
- Lin, Y., Wang, Y., & Kung, L. (2015). Influences of cross-functional collaboration and knowledge creation on technology commercialization: Evidence from high-tech industries. Industrial marketing management, 49, 128-138.
- Miller, D. J., & Acs, Z. J. (2013). Technology commercialization on campus: twentieth century frameworks and twenty-first century blind spots. The Annals of Regional Science, 50(2), 407-423.
- NawzadSabir, M., Othman, B., Al-Kake, F., & Rashid, W. (2019). The influence of entrepreneurship characteristics on attitude towards knowledge commercialization. International Journal of Psychosocial Rehabilitation, 23(2), 566-582.
- Panteli, N., & Sockalingam, S. (2005). Trust and conflict within virtual inter-organizational alliances: A framework for facilitating knowledge sharing. Decision Support Systems, 39(4), 599–617. https://doi.org/10.1016/j.dss.2004.03.003
- Szycher, M. (2016). Commercialization Secrets for Scientists and Engineers. CRC Press.
- Thompson, N. A., Herrmann, A. M., & Hekkert, M. P. (2018). SME Knowledge Commercialization through Public Sector Partnerships. International Journal of Innovation and Technology Management, 15(03), 1850021.
- Troise, C., Tani, M., & Jones, P. (2020). Investigating the impact of multidimensional social capital on equity crowdfunding performance. International Journal of Information Management, 55, 102230.
- Zadeh, N. K., Khalilzadeh, M., Mozafari, M., Vasei, M., & Ojaki, A. A. (2017). Challenges and difficulties of technology commercialization− a mixed-methods study of an industrial development organization. Management Research Review.
- Zmiyak, S. S., Ugnich, E. A., & Krasnokutskiy, P. A. (2017, December). Generation and commercialization of knowledge in the innovational ecosystem of regional university in the conditions of information economy establishment in Russia. In Perspectives on the use of New Information and Communication Technology (ICT) in the Modern Economy (pp. 23-31). Springer, Cham.
The effect of organizational trust on knowledge commercialization in knowledge-based companies
Abstract
Background and Purpose: Knowledge-based companies have been established to commercialize ideas, research results and turn innovations into technology. This study aimed to determine the effect of organizational trust on knowledge commercialization in knowledge-based companies.
Methodology: This research is applied in terms of purpose and descriptive in terms of data collection method and correlational in terms of data analysis method. The statistical population included the employees of 10 knowledge-based companies active in the field of artificial intelligence and cloud computing. Based on the available sampling, 91 employees of the companies were selected as a sample. Data collection tools were the standard questionnaire of organizational trust of Elonen et al. (2008) and the standard questionnaire of commercialization of knowledge Sharifi et al. (2015) whose content validity was confirmed by experts and their reliability in a pilot study with 20 subjects and Cronbach's alpha value. (0.87 for organizational trust questionnaire and 0.85 for knowledge commercialization questionnaire) was approved. Kolmogorov-Smirnov test, correlation coefficient and regression were used for data analysis.
Results: The results showed that a significant effect of organizational trust components including vertical trust, horizontal trust and institutional trust on knowledge commercialization in knowledge-based companies.
Conclusion: Accordingly, achieving knowledge commercialization in the field of artificial intelligence and cloud computing depends to a large extent on organizational trust. The special nature of the mission and goals of knowledge-based companies requires that special attention be paid to organizational trust.
Keywords: Organizational trust, vertical trust, horizontal trust, institutional trust, knowledge commercialization, knowledge-based company
[1] به خاطر محرمانه بودن اطلاعات از بردن نام شرکتها امتناع شده است.
[2] . Zmiyak, Ugnich, Krasnokutskiy
[3] .Szycher
[4] . Panteli & Sockalingam,
[5] .Putnam, R.
[6] . Troise, Tani & Jonesr
[7] . NawzadSabir, Othman, Al-Kake, Rashid
[8] .Kritner& Kinicki
[9] - Karlsson, Johansson, Kobayashi & Stough
[10] - Bandarian
[11] - Buenstorf & Koenig
[12] . Interpersonal Trust
[13] . Institutional Trust
[14] . Vertical Trust
[15] . Lateral Trust
[16] . Nyhan
[17] . Jeon
[18] . Mishra&Morissey
[19] . Yilmaz&Ataiay
[20] . Ellonen
[21] .NawzadSabir
[22] . Thompson, Herrmann & Hekkert
[23] Lin, Wang & Kung
[24] . Panteli & Sockalingam,
[25] . NawzadSabir