شناسایی و بیان شاخص‌های موثر بر مدیریت سرمایه فکری با رویکرد الگوی دانشی در گمرکات کشور
محورهای موضوعی : خطمشیگذاری عمومی در مدیریتعلی رزمان 1 , حسین گنجی نیا 2 , موسی رضوانی چمن زمین 3
1 - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، واحد آستارا،دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران
2 - استادیار مدیریت دولتی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی ، رشت، ایران
3 - استادیار مدیریت و حسابداری، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی ، آستارا، ایران
کلید واژه: شاخص‌های دانشی, الگویدانشی, مدیریت سرمایهفکری, گمرکاتکشور,
چکیده مقاله :
هدف: سازمان ها برای توسعه خود باید دارای قابلیت هایی باشند که بتوانند برای ایجاد منابع کمیاب، ارزشمند و تقلید ناپذیر به کار برند. مدیریت سرمایه فکری، مزیت رقابتی است که تقلید آن سخت می باشد. هدف این پژوهش شناسایی و بیان شاخص های موثر بر مدیریت سرمایه فکری با رویکرد الگوی دانشی در گمرکات کشور است.روش پژوهش: پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و با به کارگیری روش داده بنیاد انجام گرفته است. ابزار جمع‌آوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختار یافته و به منظور گردآوری اطلاعات، با به کارگیری روش نمونه گیری هدفمند با20 نفر از خبرگان و آگاهان اداره گمرک کشور مصاحبه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام گرفت.یافته ها: در قالب مدل پارادایمی شامل سرمایه ارتباطی، سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری به عنوان مقوله محوری و یادگیری سازمانی، نگرش سیستمی و فناوری اطلاعات به عنوان شرایط علی، سازمان های همکار، نظریه پردازان خارجی، دولت و شرایط محیطی به عنوان عوامل زمینه ای، موانع و چالش ها شامل، عوامل سازمانی به عنوان راهبردها و خط مشی گذاری دانش محور، مدیریت دانش، نوآوری،خلاقیت، ایده و سازمان دانش محور به عنوان پیامد قرار گرفت.نتایج: مبین معناداری مدل های اندازه گیری و معادلات ساختاری در سطح اطمینان 99% می باشد.
Objective: Organizations for their development must have capabilities that can be used to create scarce, valuable and unimaginable resources. Intellectual capital management is a competitive advantage that is difficult to emulate. The purpose of this study is to identify and express the indicators affecting the management of intellectual capital with a knowledge model approach in the country's customs.Research Method: The research was conducted within the framework of a qualitative approach and using the foundation data method. Data collection tools were semi-structured interviews and in order to collect information, 20 experts and informants of the country's customs administration were interviewed using purposive sampling method. Data analysis was performed in three stages of open, axial and selective coding.Findings: In the form of a paradigm model including communication capital, human capital, structural capital as a central category and organizational learning, systemic attitude and information technology as causal conditions, partner organizations, foreign theorists, government And environmental conditions were considered as background factors, barriers and challenges, including organizational factors as knowledge-based strategies and policies, knowledge management, innovation, creativity, ideas and knowledge-based organization as consequences.Results: The significance of measurement models and structural equations is at the level of 99% confidence.
آقاجانی, حسنعلی و ساعده شایقی. (1399). تاثیر مدیریت سرمایه فکری بر بهبود عملکرد سازمانی با تاکید بر شاخص سرمایه انسانی، اولین کنفرانس ملی حسابداری و مدیریت، شیراز، موسسه بین المللی آموزشی و پژوهشی خوارزمی.
احمدی، محمد، حاتمی زاده، نیکتا، حسینی، محمدعلی، (1398)، شناسایی و دسته بندی مفاهیم و مولفه‌های سرمایه فکری در سازمان، نشریه مدیریت ارتقای سلامت، دوره5، شماره3، صص27-15.
تقی پور، محمد، محبوبی، مریم، قراگوزلوف حمید. (1395). بررسی تاثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر موانع به اشتراک گذاری دانش، فصلنامه علمی پژوهشی پردازش و مدیریت اطلاعات، دوره31، شماره4، صص 1074-1049.
چوپانی، ح.، زارع خلیلی، م.، قاسمی، ع.، و غالمزاده، ح. (1393). بررسی رابطة بین سرمایه فکری با نوآوری سازمانی مطالعة موردی شرکت سهامی بیمة توسعه، فصلنامة ابتکار و خالقیت در علوم انسانی، دوره 2،شماره 1،صفحات27ـ5
حسنوی، رضا، اخوان، پیمان، رمضان، مجید، زاهدی، محمدرضا. (1395). ارائه مدل سنجش میزان تاثیر مدیریت دانش بر سرمایه‌های فکری در یک مرکز دانش بنیان، نشریه علمی پژوهشی مدیریت فردا، سال15، صص37-20.
حیدری، مرضیه، نیکویی، محمدحسین. (1399). بررسی نقش میانجی سرمایه فکری، نواوری و استراتژی‌های سازمانی بین تسهیم دانش و عملکرد سازمانی، در حال انتشار.
خیراندیش، مهدی، طوری، سارا، حواسی، سحر. (1396). تاثیر مدیریت دانش بر توسعه سازمان از طریق نقش میانجی سرمایه فکری در دانشگاه هوایی شهید ستاری، نشریه علمی ترویجی، سال12، شماره48، صص117-98.
دارابی، رویا، نصیری، محمد، مولایی ایل ذوله، علی. (1396). بررسی تاثیر سرمایه فکری بر فرآیندهای مدیریت دانش متاثر از فرهنگ سازمانی (دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران)، مدیریت سلامت، 2 (68)، صص73-65.
سلیمی، راثیان. (1390). ارائه چارچوب مفهومی ارزیابی سرمایه فکری در آموزش عالی: رهیافتی برای مراکز آموزش عالی فنی و مهندسی. فصلنامه آموزش مهندسی ایران41-19.
سمیعی زفرقندی، مرتضی، آقاکثیری، ندا. (1396). سهم سرمایه فکری و مدیریت دانش در یادگیری معلمان، فصلنامه خانواده و پژوهش، شماره35، صص103-88.
صلواتیان، سیاوش، موسویان، مرتضی، ایراندوست، محسن. (1396). الگوی مفهومی پیشنهادی مدیریت دانش برای سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، اندیشه مدیریت راهبردی، سال11، شماره2، پیاپی22، صص184-149.
نوروزی چشمه علی، الهام، روشن، علیقیلی، وفادار، میلاد. (1396). تحلیل اثر سرمایه فکری بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش در شرکت پایانه‌های نفتی ایران، فصلنامه آموزش و توسعه منابع انسانی، سال4، شماره13، صص119-95.
هرج حسن آبادی، فهیمه، مظفری، محمدمهدی. (1396). ضرورت پیاده سازی مدیریت دانش در سازمان ها و نقش آن در کسب مزیت رقابتی، اولین کنفرانس ملی مطالعات مدیریت نوین مدیریت در ایران.
_||_Bartolacci, F., Caputo, A., & Soverchia, M. (2020). Sustainability and Financial Performance of SMEs: A Bibliometric and Systematic Literature Review. Business Strategy & The Environment.
Cabrilo, Sven Dahms, (2018) "How strategic knowledge management drives intellectual capital to superior innovation and market performance", Journal of Knowledge Management, Vol. 22 Issue: 3, pp.621-648.
Dias Jordão, Jorge Casas Novas, (2017) "Knowledge management and intellectual capital in networks of small- and medium-sized enterprises", Journal of Intellectual Capital, Vol. 18 Issue: 3, pp.667-692.
Harlow, (2018) "Developing a knowledge management strategy for data analytics and intellectual capital", Meditari Accountancy Research, Vol. 26 Issue: 3, pp.400-419.
Hassan, S., Mei, T. S., & Johari, H. (2017). Mediating role of operational capabilities between intellectual capital and organizational performance: a proposed theoretical FRAMEWORK. Academy of Strategic Management Journal, 16 (3).
Hussinki, Paavo Ritala, Mika Vanhala, Aino Kianto, (2017) "Intellectual capital, knowledge management practices and firm performance", Journal of Intellectual Capital, Vol. 18 Issue: 4, pp.904-922.
Masud, H., & Daud, W. N. W. (2019). Human Resource Management Practices and Organizational Commitment: Research Methods, Issues, and Future Directions.
Secundo Giustina, Alessandro Marherita, Gianluca Elia and Giuseppina Passiante, Intangible assets in higher education and research: mission, Performance or both?”, Journal of Intellectual Capital. Vol.11,No.2, (2010),pp: 140-157.
Sila, I. (2020). Investigating changes in TQM’s effects on corporate social performance and financial performance over time. Total Quality Management & Business Excellence, 31 (1-2), 210-229.