ارائه الگوی بومی عوامل مؤثر بر فعالیت‌های خلاقانه دانش‌آموزان در درس ریاضی (یک مطالعه پدیدارشناسانه)
محورهای موضوعی : خلاقیت و نوآوری از جنبه‏های روان‏شناختی، علوم شناختی، علوم تربیتی و آموزشی (خلاقیت شناسی روان‏شناختی، خلاقیت شناسی پرورشی)
امیر حسین داشته
1
,
محمد نوریان
2
*
,
شیوا عسگر پور
3
1 - استادیار، دکتری برنامه‌ریزی درسی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران
2 - دانشیار، گروه علوم تربیتی و روان‌شناسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - کارشناس، آموزش و پرورش ناحیه 2، قزوین، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
چکیدههدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی بومی عوامل مؤثر بر فعالیت‌های خلاقانه دانش‌آموزان در درس ریاضی، انجام گرفت روش:این پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش، دبیران ریاضی دوره اول متوسطه شهرتهران و اساتید رشته ریاضی بودند نمونه ها به صورت هدفمند از جامعه مورد نظر انتخاب شدند.روش گرد آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود.پس از انجام 16 مصاحبه با توجه به مطرح شدن موارد تکراری، اشباع مصاحبه ها اعلام گردید. به منظور قابلیت اعتماد داده‌ها ازچهار معیار باورپذیری، اعتمادپذیری، انتقال پذیری و اطمینان پذیری استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، از تحلیل محتوای کیفی چهارمرحله ای استفاده شد.یافته ها: براساس یافته های حاصل از تجزیه وتحلیل داده‌ها، 5 درون‌مایه با 19 طبقه شامل: معلم (ویژگی شخصیتی، تخصص و توانایی حرفه‌ای، نگرش، روش تدریس و مدیریت کلاس)؛ برنامه درسی و آموزش (اهداف، محتوا، روش تدریس، ارزشیابی، گروه‌بندی و مواد و منابع)؛ فراگیر (ویژگی شخصیتی، ویژگی انگیزشی، توانمندی شناختی و نظام ارزش‌گذاری)؛ خانواده (جوعاطفی، نگرش و سبک تربیتی والدین)؛ محیط اجرا (فضای آموزشی و مشارکت)، به عنوان عوامل موثر بر فعالیت های خلاقانه در درس ریاضی استخراج گردید که براساس آن الگوی بومی طراحی شد. نتیجه گیری: بهره‌گیری از یافته‌های این پژوهش می‌تواند به برنامه‌ریزان در تدوین و طراحی برنامه‌ها‌ی آینده کمک نماید.
Objective: The purpose of the present study is presenting a native model of factors affecting the creative activities of students in Mathematics Methodology: This qualitative study was conducted by a phenomenological method. The statistical population of this research includes Mathematics teachers of high schools in Tehran and Mathematics professors. Samples were selected purposefully from the population. Data collection method was semi-structured interview. After conducting 16 interviews, when we found repeated items, we announced the interview saturation. In order to check data reliability, four criteria of belief ability, reliability, transfer ability, and validity were used. Four-stage qualitative content analysis was used for analyzing the data Findings: According to the findings obtained from data analysis, 5 themes with 19 categories were extracted as factors affecting the creative activities in Mathematics, including: teacher (personality traits, expertise and professional ability, attitude, teaching method, and class management); curriculum and training (objectives, content, teaching method, evaluation, grouping and materials and resources); comprehensiveness (personality traits, motivational traits, cognitive ability, and valuation system); family (emotional atmosphere, attitude and parenting style of parents); execution environment (learning space and participation). The native model was developed according to these factors Conclusion: Taking advantage of the findings of this research can help planners to develop future plans