طراحی و اعتباریابی الگوی نوآورانه رهبری تحول آفرین در مدارس متوسطه با رویکرد کیفی (نمونه موردی: مدارس متوسطه شهرستان اردبیل)
محورهای موضوعی : خلاقیت و نوآوری از جنبه‏های روان‏شناختی، علوم شناختی، علوم تربیتی و آموزشی (خلاقیت شناسی روان‏شناختی، خلاقیت شناسی پرورشی)حسن اصلان زاده 1 , مسعود مرادی 2 , محمد مجتبی زاده 3
1 - دانشجوی دکتری علوم تربیتی گرایش مدیریت آموزشی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
2 - دانشیار دانشگاه زنجان، گروه روان شناسی، زنجان، ایران.
3 - استادیار گروه مدیریت و علوم اداری، واحد خدابنده، دانشگاه آزاد اسلامی، خدابنده، ایران
کلید واژه: نوآوری, دوره متوسطه, رهبری تحول آفرین, نظریه داده بنیاد,
چکیده مقاله :
هدف: هدف اصلی پژوهش طراحی الگوی نوآورانه رهبری تحول‌آفرین در مدارس متوسطه و اعتباریابی آن است.روش: روش تحقیق، کیفی از نوع داده‌بنیاد بوده است. جامعه مورد بررسی متشکل از منتخبین خبرگان شامل اساتید دانشگاهی و مدیران کلان آموزش و پرورش که سال‌ها در زمینه رهبری تحول‌آفرین مدارس تجارب ارزنده‌ای کسب کرده‌اند. تعداد 30 نمونه انتخاب شد. برای دستیابی به مدل پژوهش از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بهره برده شده است. جهت تجزیه و تحلبل داده‌ها از نرم افزار مکس کیو‌دا استفاده شد.یافته‌ها: نتایج بدست آمده از متون مصاحبه در وهله اول کدگذاری باز صورت گرفت، سپس از کنار هم قرار دادن کدهای اولیه مفاهیم ساخته شد و در نهایت، مقوله‌ها نیز با ربط‌دهی مفاهیم، نمودار گرفتند که مدل نهایی بدست آمد. این مدل با محوریت مقوله طراحی سیستم مدیریت عملکردی مدارس متوسطه با مشخص کردن شرایط علّی، راهبرد، شرایط زمینه‌ای، شرایط مداخله‌گر و پیامدها طراحی شد. اعتبار مدل نیز با استفاده از شاخص مقبولیت کوربین و استراوس تایید گردید.نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان می‌دهد که رهبری تحول در مدارس متوسطه از 9 فصل انتخابی متشکل از تسهیل در برنامه‌ریزی و آموزش، مدیریت و نگهداشت منابع انسانی، خلق نوآوری، رهبری حمایتی، خودمدیریتی، رهبری انگیزشی، طراحی سیستم مدیریت عملکرد سازمانی، اثربخشی و استراتژی محوری و کدهای محوری آنها می باشد که در تشکیل مدل تحقیق موثر هستند.
Objective: The main purpose of this research is to design an innovative model of transformational leadership in secondary schools and to validate it.Method: The research method was qualitative from the data type of the foundation. The study population consisted of a selection of experts including university professors and principals of education who have gained valuable experience in transformational school leadership over the years. 30 samples were selected. Semi-structured interviews were used to achieve the research model. MaxQDA software was used to analyze the data and 10 Corbin and Strauss acceptance indicators were used to validate the model.Results: The results obtained from the interview texts were first open-coding, then the initial concepts were created by putting together the initial codes, and finally, by relating the concepts, the categories were drawn and the final model was obtained. This model was designed with the focus on designing the performance management system of secondary schools by specifying the causal conditions, strategy, background conditions, intervening conditions, and consequences. The validity of the model was also confirmed.Conclusion: The results show that transformational leadership in secondary schools consists of 9 selected chapters consisting of facilitation in planning and training, human resource management and maintenance, innovation creation, supportive leadership, self-management, motivational leadership, organizational performance management system design, effectiveness, And their central strategy and central codes that are effective in forming the research model.
احمدیان، زکریا؛ قلعه‌ای، غلیرضا؛ عزیزی تراب، زهرا؛ طالبی، اسماعیل (1398). تبیین وضعیت رهبری تحولی و رابطه آن با رفتار نوآورانه مدیران مدارس هوشمند. فصلنامه علمی- پژوهشی پژوهشنامه تربیتی، 4(59)، 1-24.
استراس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (2008). اصول روش تحقیق کیفی، نظریة مبنایی رویه‌ها و شیوه‌ها. ترجمة محمدی، تهران: نشر پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
آقایی فیشانی، تیمور.(1377). خلاقیت و نوآوری در انسان‌ها و سازمان‌ها. چاپ اول، تهران، نشر ترمه.
بختیاری فایندری، منصوره؛ بذرافشان مقدم، مجتبی؛ آهنچیان، محمدرضا؛کارشکی، حسین(1393). ساخت واعتباریابی مقیاس نفوذ آرمانی مدیران. فصلنامه‌اندازه‌گیری تربیتی، 5(17)، 34-60.
دانایی فرد، حسن؛ امامی، سیدمجتبی (1386). استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد. فصلنامه اندیشه مدیریت راهبردی، 1(2)، 69-97.
رجائی، هادی؛ میرمحمدی، سیدمحمد (1393). رابطه رهبری تحول آفرین و مسئولیت اجتماعی سازمان. فصلنامه مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 23(74)، 1-19.
رحیمیان، حمید؛ طاهری، مرتضی؛ ویسی، روناک (1394). نقش رهبری تحولی در آمادگی کارکنان برای تغییر در مدارس ابتدایی. فصلنامه پژوهش‌های رهبری و مدیریت آموزشی، 2(6)، 83-95.
زمانی، علیرضا؛ چناری، علیرضا (1398). ارائه الگوی ساختاری نوآوری بر اساس سبک‌های رهبری (تحول‌گرا و عملگر) تعهد سازمانی و جو سازمانی در سازمان امور مالیاتی کشور. فصلنامه علمی-پژوهشی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، 13(2)، 73-104.
سارانی، ولی اله؛ حجازی، یوسف؛ حسنی، سیدمحمود؛ رضوانفر، احمد (1394). بررسی رابطۀ بین سبک رهبری تحول آفرین با بهبود کیفیت آموزش عالی کشاورزی (مورد مطالعه: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران). مجله علوم کشاورزی ایران، 46(2)، 255-265.
سلیمی، مهدی(1392). تأثیر رهبری تحول آفرین بر توسعه منابع انسانی، مورد مطالعه: ستاد شرکت ملی نفت ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و حسابداری-دانشگاه علامه طباطبائی.
محرابی، فاطمه. (1392). رابطه سبک‌های رهبری با سکوت سازمانی و تأثیر آن بر انگیزش و رضایت شغلی کارکنان صندوق ضمانت صادرات ایران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده مدیریت و حسابداری-دانشگاه علامه طباطبائی.
محمدی، باقر. (1392). بررسی رابطه بین سبک رهبری تحول آفرین و خودکار آمدی مدیران مدارس متوسطه سازمان آموزش و پرورش شهر تهران. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی- دانشگاه تهران.
Aas, M., & Brandmo, C. (2016). Revisiting instructional and transformational leadership: The contemporary Norwegian context of school leadership. Journal of Educational Administration, 14(1), 34-49.
Abu-Tineh, A. M., Khasawneh, S. A., & Omary, A. A. (2009). Kouzes and Posner’s transformational leadership model in practice: The case of Jordanian schools. Journal of Leadership Education, (3), 265-283.
Alger, G. (2008). Transformational leadership practice of teacher leader. Online Journal Academic Leadership, 6(2), 67-83.
Almonawer, N. S. (2021). The impact of transformational leadership on transforming education in secondary schools: the case of Kuwait (Doctoral dissertation. Brunel University London.
Bass, B. M. (1990). From transactional to transformational leadership: Learning to share the vision. Organizational Dynamics, 18(3), 19-31.
Bass, M., Avolio, B, J. (1996). Improving organizational effectiveness through transformational leadership. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Cashim, J., Crewe, P., Desai, J., Desrosters, L., Prince, J., Shallow, G. & Slaney, S. (2000). Transformational leadership: A brief overview & guidelines for implementation. Education 4361.
Corbin, J. & Strauss, A. (1990). Grounded Theory Research: Procedure and Evaluative Criteria. QualitativeSociology, 13: 3-21.
Creswell, J. W. (2003). Research designs: Qualitative, quantitative, and mixed methods approach, 2nded. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Dirks, K.T., & Ferrin, D.L. (2002). Turst in Leadership: Meta-Analytic Findings and Implications for Research and Practice. Ajaournal of Applied Psychology, 87(4), 611-628.
Fauzi, M. A., Martin, T., & Ravesangar, K. (2021). The influence of transformational leadership on Malaysian student's entrepreneurial behaviour. Entrepreneurial Business and Economics Review, 9(1), 89-103.
Fullan, M. (2001). Leading in a culture of change. San Francisco: Jossey-Bass.
Fullan, M. G. (1992). Getting reform right: What works and what doesn't. Phi Delta kappa, 73 (10), 744-752.
Goulding, Ch. (2002). Grounded Theory A Practical Guide for Management. Business and Market Researchers, SAGE Publications.
Hall, J., Johnson, S., Wysocki, A. & Kepner, K. (2002). Transformational leadership: the transformation of managers and associates. Retrieved August 3, 2006, from http://edis.ifas.ufl.edu.
Harris, A. (2003). Improving school through teacher leadership. Education Journal, 59, 22-23.
Hayton, J. C. (2005). Promoting corporate entrepreneurship through human resource management practices: A review of empirical research. Human Resource Management Journal, 15(5): 21–41.
Hayton, J. C. (2005). Promoting corporate entrepreneurship through human resource management practices: A review of empirical research. Human Resource Management Journal, 15(5): 21–41.
Jovanovica, D., & Ciricb, M. (2016). Benefits of transformational leadership in the context of education. The European Proceedings of Social & Behavioural Sciences EpSBS, 497-503.
Kouzes, J. M., & Posner, B. J. (2002). Leadership challenge (3rd Ed.). San Francisco: Jossey-Bass.
Law, H.C., Ireland, S. and Hussain, Z. (2007). Psychology of Coaching, Mentoring and Learning, Chichester, Wiley.
Leithwood, K., & Jantzi, D. (1990). Transformational leadership: How principals can help reform school cultures.School Effectiveness and School Improvement, 1(4), 249-280.
Leithwood, K., & Jantzi, D. (1999). The relative effects of principal and teacher sources of leadership on student engagement with school. Educational administration quarterly, 35(5), 679-706.
Leithwood, K., & Riehl, C. (2003). What do we already know about successful school leadership. AERA division a task force on developing research in educational leadership (pp. 1-60).
Lowe, K.B., Kroeck, K.G. & Sivasubramaniam, N. (1996). Effevtineness Correlates of Transformational and Transactional Leadership: A meta-analytic review of the MLQ Literature. The Leadership Quarterly, 7(3), 385-425.
Parry, E., & Tyson, Sh. (2011). Desired goals and actual outcomes of e-HRM. Human Resource Management Journal, 21(3), 335 –354.
Podsakoff, P.M. & Mackenzie, S. B. & Paine J. B. & Bachrach, D. G. (2000) Organizational Citizenship Behaviors: A Critical Review of the Theoretical and Emprical Literature and Suggetions for Future Research. Journal of Management, 26, 513-563.
Quin, J., Deris, A., Bischoff, G., & Johnson, J. T. (2015). Comparison of transformational leadership practices: Implications for school districts and principal preparation programs. Journal of Leadership Education, 14(3), 123-141.
Schnhav, Y. W., Shrumand, A. (1994). Goodness concepts in the study of organizations: A longitudinal survey of four leading Journals. Organization Studies, 15 (5), 753-776.
Sitthisomjin, J., Somprach, K., & Phuseeorn, S. (2020). The effects of innovation management on school performance of secondary schools in Thailand. Kasetsart Journal of Social Sciences, 41(1), 34-39.
Waruwu, H., Asbari, M., Purwanto, A., Nugroho, Y. A., Fikri, M. A. A., Fauji, A., & Dewi, W. R. (2020). The Role of Transformational Leadership, Organizational Learning and Structure on Innovation Capacity: Evidence from Indonesia Private Schools. EduPsyCouns: Journal of Education, Psychology and Counseling, 2(1), 378-397.
Yukl, G. (2002). Leadership and Organazations. (5th Ed), New Jercy: Prentice Hall, Inc.
_||_