تأثیر هندسه و سطح نورگیر پنجره هاى اتاق هاى زمستان نشین بر عمق نفوذ نور روز (مطالعه موردى: خانه هاى سنتى یزد)

محورهای موضوعی : معماری

فاطمه موسوی ¹ , مهناز محمودی زرندی ² , منصوره طاهباز ³

1 - دانش آموخته دکترى معمارى، گروه معمارى، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسﻼمى، تهران، ایران.
2 - دانشیار گروه معمارى، دانشکده فنى، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسﻼمى، تهران، ایران.
3 - دانشیار گروه معمارى، دانشکده معمارى و شهرسازى، دانشگاه شهید بهشتى، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1395/11/10 تاریخ پذیرش : 1396/11/23 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: اتاق هاى زمستان نشین, زاویه رؤیت آسمان, نور روز, هندسه اتاق. خانه هاى یزد,

چکیده مقاله :

معمارى ایران در زمینه بهره نورگذر و مســاحت اتاق و زاویه رؤیت آســمان موردبررسى قرارگرفته است. هفده اتاق از دوازده خانه قدیمى یزد، انتخاب گردید. موارد موردبررســى عبارت اند از: هندســه و تناسبات اتاق ها، موقعیت آن در حیاط، موقعیت نورگیر، نسبت سطح نورگیر به سطح اتاق، زاویه رؤیت آسمان در نما و مقطع اتاق ها. روش گردآورى اطﻼعات با برداشت میدانى و روش تحلیل داده ها، تحلیل عددى و با استفاده از معیارها و روش هاى محاسباتى معرفى شده در کتاب هاى استاندارد راهنماى نورپردازى طبیعى مى باشد. نتایج تحقیق نشــان مى دهد که رابطه دقیقى میان ســطح نورگذر، ارتفاع تاج پنجره و عمق اتاق و میزان رؤیت آسمان وجود دارد که مى تواند براى پیدا کردن تناسبات نورگیر و عمق اتاق براى بهره گیرى از نور روز مورداستفاده قرار گیرد.

منابع و مأخذ:

1. احدی، امین‌الله؛ مسعودی نژاد، مصطفی؛ و پیریایی، آرمین. (1395). طراحی صحیح پنجره‌ها به‌منظور دستیابی به میزان نور روز مناسب در خانه‌های آپارتمانی شهر تهران. هویت شهر، 25 (10)، 41-50.
2. سلطان‌زاده حسین. (1375). پنجره‌های قدیمی تهران. تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
3. سلیمانی، مریم؛ و مندگاری، کاظم. (1395). زیبایی‌شناسی خانه سنتی ایرانی: بازشناسی مؤلفه‌های زیبایی بر اساس تئوری برخاسته از زمینه (نمونه پژوهی: شهر یزد). هویت شهر، 10(4)، 78-67
4. طاهباز،، منصوره؛ جلیلیان، شهربانو؛ موسوی، فاطمه؛ و کاظم‌زاده، مرضیه. (1394). تأثیر طراحی معماری در بازی نور طبیعی در خانه‌های سنتی ایران، آرمانشهر 15، 71-81
5. طاهباز، منصوره؛ و جلیلیان، شهربانو. (1393). گزارش اقلیمی یزد، مجموعه قلعه یزد، میراث فرهنگی، یزد
6. مهدوی نژاد، محمدجواد؛ طاهباز، منصوره؛ و دولت‌آبادی، مهناز. (1395). بهینه‌سازی تناسبات و نحوه استفاده از رف نوری در معماری کلاس‌های آموزشی، هنرهای زیبا، 21 (2)، 92-81
7. محمدی تبار، آیت؛ و فیاض، ریما. (1391). طراحی داخلی یک اتاق‌خواب نمونه برای استفاده بهینه از نور طبیعی. نامه معماری و شهرسازی، 8، 5-17.

8. Baker, N., & ‌s‌teemers, K. (2002). Day light Design of Buildings, Routledge, London
9. Boyce,P., & Raynham, P. (2009). The SLL Lighting Handbook, CIBSE. London: The Society of Light and Lighting.
10. Chartered In‌s‌tition of Building Services Engineers (CIBSE). (1999). Lighting Guide 10: Day lighting and window design. London: Author
11. Chartered In‌s‌tition of Building Services Engineers (CIBSE). (2014). Lighting Guide 10: Day lighting and window design. London: Author
12. Chartered In‌s‌tition of Building Services Engineers (CIBSE). (2011). Lighting Guide 5: Lighting for Education. London: Author
13. Tahbaz, M., & Moosavi, F. (2009). Daylighting Methods in Iranian Traditional Architecture (Green Lighting). CISBAT 2009 Proceedings,,September 2-3, (pp. 273-278), Lausanne
14. Tahbaz, M. jalilian, S. Moosavi, F. (2011). Assessment of Iranian Traditional Door-Windows, A Proposal to Improve Daylighting Sy‌s‌tem in Classrooms. CISBAT 2011 Proceedings, September 14-16, (pp. 273-278).Lausanne