شناسایی و رتبه بندی عوامل موثر بر مدیریت بحران در تجمعات انبوه انسانی بر اساس مدل های DEMATEL و ANP
محورهای موضوعی : تحلیل ریسک زیست محیطی
مینو صفی پور
1
,
مژگان زعیم دار
2
,
منوچهر امیدواری
3
*
,
راضی ناصری فر
4
1 - دانش آموخته دکتری مدیریت محيط زيست دانشگاه آزاداسلامي واحد تهران شمال- تهران - ایران.
2 - دانشیارگروه محيط زيست دانشگاه آزاداسلامي واحد تهران شمال -تهران - ایران.
3 - گروه مهندسی صنایع ، دانشکده فنی، دانشگاه ازاد اسلامی واحد قزوین - قزوین – ایران. *(مسوول مکاتبات)
4 - دانشیار انگل‌شناسی پزشکی .گروه انگل شناسی، دانشکده پیراپزشکی مرکز تحقیقات بیماری‌های مشترک انسان و دام دانشگاه علوم پزشکی ایلام -ایران.
کلید واژه: مدیریت بحران, تجمعات انبوه انسانی, پیاده روی اربعین, DEMATEL, ANP.,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: مراسم و رویدادهای بزرگ انسانی با حضور جمعیت بالا، هرساله در نقاط مختلف جهان اتفاق می‌افتد. از طرفی تراکم بالای جمعیت انسانی انبوه در فضاهای کوچک موجب ماهیت پرخطر این تجمعات شده است که می‌تواند سلامتی و ایمنی حاضران را مورد تهدید قرار دهد. مطالعه حاضر با هدف شناسایی و رتبه بندی عوامل تاثیر گذار بر مدیریت بحران در میان تجمعات انبوه انسانی در مرز بین‌المللی مهران انجام شد.
روش بررسی: در این مطالعه جهت گردآوری و تحلیل داده‌ها از تلفیق روش DEMATEL و ANP استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز جهت انجام مراحل هفت‌گانه تکنیک دنپ، از طریق دریافت نظر متخصصین با استفاده از پرسشنامه استاندارد گردآوری شده است. معیارهای مورد سنجش در این مطالعه در قالب دو شاخص اصلی تاب آوری در مدیریت بحران (احتمال بروز بحران و شدت بحران) دسته‌بندی شدند که در نهایت با توجه به نتایج حاصل از سوپرماتریس موزون تکنیک دنپ، عوامل دخیل شناسائی و رتبه بندی گردیدند.
یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده از شاخص احتمال بروز بحران، معیار وجود سازه های ناپایدار و ناایمن بالاترین وزن (7811/0) و معیار تراكم جمعيت در رتبه دوم (0820/0) قرار دارد. همچنین نتایج حاصل از شاخص شدت بحران نشان داد که معیار نقص امكانات حمل و نقل جهت افراد سالمند و ناتوان جسمي بالاترین وزن (1244/0) و معیار وجود بيماري‌هاي گوارشي و تنفسي بدليل تراكم جمعيت در رتبه دوم (1212/0) قرار دارد.
بحث و نتیجه گیری: نتیجه مطالعه حاضر نشان داد که شاخص های ایمنی سازه و روند تردد و حمل و نقل زوار بویژه در گروه های آسیب پذیر می تواند به عنوان عوامل موثر در مدیریت بحران تجمعات انبوه انسانی در نظر گرفته شود لذا پیشنهاد می گردد مدیران قبل از برگزاری هر گونه مراسم تجمعات انبوه نسبت به ارزیابی خطر و بررسی شاخص های مذکور اقدامات لازم را به عمل آورند.
Background and Objective: Ceremonies and events human with the presence of large crowds happen every year in different parts of the world. On the other hand, the high density of massive human population in small spaces has caused the dangerous nature of these gatherings, which can threaten the health and safety of those present. The present study was conducted with the aim of identifying and ranking the factors affecting crisis management among mass gatherings human at the international border of Mehran.
Material and Methodology: In this study, DEMATEL and ANP methods were used to collect and analyze data. The information required to perform the seven steps of the DANP technique has been collected by receiving the opinion of experts using a standard questionnaire. The criteria measured in this study were categorized in the form of two main indicators of resilience in crisis management (probability of crisis and severity of crisis), and finally, according to the results of the weighted supermatrix of the DANP technique, the factors involved were identified and ranked.
Findings: Based on the results obtained from the crisis probability index, the criterion of unstable and unsafe structures has the highest weight (0.7811) and the criterion of population density is in second place (0.0820). Also, the results obtained from the crisis severity index showed that the criterion of lack of transportation facilities for the elderly and physically disabled has the highest weight (0.1244) and the criterion of the existence of digestive and respiratory diseases due to population density is in second place (0.1212).
Discussion and Conclusion: The result of the present study showed that the safety indicators of the structure and the process of traffic and transportation of pilgrims, especially in vulnerable groups, can be considered as effective factors in managing the crisis of mass human gatherings, so it is suggested that managers before Holding any kind of mass gathering ceremony, take the necessary measures to assess the risk and check the mentioned indicators.
1. Ranse J, Hutton A, Keene T, Lenson S, Luther M, Bost N, et al. Health service impact from mass gatherings: a systematic literature review. Prehospital and disaster medicine. 2017;32(1):71-7.
2. Edrisi A, Hemmati ME, Zolfaghari A. Asurvey on social capital dimensions and attitude towards democratic culture. Journal of Political Socology of Islamic World. 2019;7(15):1-28.
3. Hopkins N, Reicher S. The psychology of health and well-being in mass gatherings: A review and a research agenda. Journal of Epidemiology and Global Health. 2016;6(2):49-57.
4. Oliver-Smith A. Disasters and large-scale population dislocations: International and national responses. Oxford research encyclopedia of natural hazard science2018.
5. Hugelius K, Becker J, Adolfsson A. Five challenges when managing mass casualty or disaster situations: a review study. International journal of environmental research and public health. 2020;17(9):3068.
6. Ardalan A, Hosseini Boroujani SM, Ghanbari V, Mohammadi Nia L. Health System Lesson in providing health services to pilgrims based on the specialized functions of the National Emergency Response Program in 2015. Eighth Congress International Health in Disaster and Disaster; Tehran2017.
7. Doroudian MJ. Spiritual Landscape Aspect of the Mourning Parade on the Fortieth Day after Imam Hussein’s Martyrdom. Manzar. 2018;10(45):56-65. (In Persian)
8. Neyestani G, Pouriani MH, Azhdari H. A Sociological Analysis of the Civilizational Functions of the Arbaeen Procession of Imam Hossein (AS). Scientific Journal Science and Civilization in Islam. 2023;4(15):78-106.
9. Cheung T, Lee PH, Yip PS. Workplace violence toward physicians and nurses: prevalence and correlates in Macau. International journal of environmental research and public health. 2017;14(8):879.
10. Rasouli HR, Tireh H, Ahmadpour M, Kalantar Motamedi MH, Khoshmohabat H, Ahmadpour F, et al. The Trauma Challenges in the Arbaeen Ceremony. Trauma Monthly. 2023;28(1):687-93.
11. Kasthala S, BV B. GIS based preparedness and emergency response for an event: Thrissur Pooram mass gathering of Kerala, India. In38th INCA International Congress, Hyderabad,; India 2018.
12. Almusawi A, Kheyroddin R, Alalhesabi M. The impact of the mega-event on urban morphology: Arbaeen event in Al-Najaf as a case study. Frontiers of Architectural Research. 2024.
13. Chiu W-Y, Tzeng G-H, Li H-L. A new hybrid MCDM model combining DANP with VIKOR to improve e-store business. Knowledge-based systems. 2013;37:48-61.
14. Mottaki Z, Mirzaei S. Investigation of crowd management models and methods in airport terminals. Fifth Comprehensive Conference on Crisis Management and HSE with the Approach of Resilience of Vital Arteries and Industrial Safety; Tehran2018.
15. Yousefian S, Abbasabadi-Arab M, Saberian P, Kolivand P, Mobini A, Amin SM, et al. Risk Assessment of Arbaeen mass gathering in the Covid-19 Pandemic. Dialogues in Health. 2022;1:100061.
16. Peyravi M, Ahmadi Marzaleh M, Najafi H. An overview of health-related challenges in a mass gathering. Trauma Monthly. 2020;25(2):78-82.
17. Joseph JK, Babu N, Dev KA, Pradeepkumar A. Identification of potential health risks in mass gatherings: a study from Sabarimala pilgrimage, Kerala, India. International journal of disaster risk reduction. 2016;17:95-9.
18. Namjooyan F, Razavian MT, Sarvar R. Enhancing Tehran Resilience against Natural Hazards with Emphasis on Earthquake (Case Study: 12th District of Tehran Municipality). Human Geography Research. 2019;51(4):1011-31 (In Persian).
19. Sokhna C, Mboup BM, Sow PG, Camara G, Dieng M, Sylla M, et al. Communicable and non-communicable disease risks at the Grand Magal of Touba: The largest mass gathering in Senegal. Travel Medicine and Infectious Disease. 2017;19:56-60.
20. Karampourian A, Ghomian Z, Khorasani-Zavareh D. Exploring challenges of health system preparedness for communicable diseases in Arbaeen mass gathering: a qualitative study. F1000Research. 2018;7(1448):1448.
21. Tavan A, Tafti AD, Nekoie-Moghadam M, Ehrampoush M, Nasab MRV, Tavangar H. Public health risks threatening health of people participating in mass gatherings: A qualitative study. Indian Journal of Public Health. 2020;64(3):242-7.
22. Soltani A, Aram M, Alaeddini F, Marzaleh MA. Challenges of health services during Arbaeen Pilgrimage in 2019. Diabetes. 2021;3(1.9):0.067.
23. Singh S, Bisht A. Environmental management in mass gatherings: A case study of Maha Kumbh Mela 2013 at Prayag, India. International Journal for Innovative Research in Science & Technology (IJIRST). 2014;1(7):55.