برنامه ریزی راهبردی پتانسیل های طبیعت گردی پایدار در مناطق تحت مدیریت چهارگانه (مطالعه موردی: منطقه اثر طبیعی ملی سبلان)

محورهای موضوعی : مربوط به گردشگری

مهدی عالی پور اردی ^{1 *} , محمد خداپرست ² , سمیه فروغ ³

1 - دانشجوی دکتری محیط زیست- ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
2 - کارشناسی ارشد مهندسی محیط زیست-آلودگی محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، مدیر کل حفاظت محیط زیست استان اردبیل
3 - کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر- نرم افزار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل

تاریخ پذیرش : 1396/11/09 تاریخ انتشار : 1396/12/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

مناطق تحت مدیریت به‌عنوان مناطق حفاظتی دارای جذابیت‌های مناسبی به‌منظور فعالیت‌های توریستی می‌باشد. دراین‌بین مفهوم اکوتوریسم می‌تواند به‌عنوان پدیده‌ای مدرن که انگیزه اصلی آن گردشگری، مشاهده و لذت از طبیعت و پدیده‌ها و چشم‌اندازهای طبیعی و فرهنگی و کاهش اثرات و تخریب فعالیت‌های گردشگری بر روی منابع سرزمین برای گردشگری باشد. به‌منظور برنامه‌ریزی راهبردی پتانسیل‌های طبیعت‌گردی در منطقه اثر طبیعی ملی سبلان از مدل ترکیبی FAHP-SWOT استفاده شد. 10 زیر معیار قوت و ضعف به‌عنوان عوامل داخلی و 10 زیر معیار فرصت و تهدید به‌عنوان عوامل خارجی پتانسیل طبیعت‌گردی پایدار شناسایی شد. نتایج مدل‌سازی نشان داد که عوامل داخلی با مجموع امتیاز 631/0 به‌عنوان عامل اصلی در پتانسیل طبیعت‌گردی پایدار می‌باشد. چهار استراتژی تهاجمی، تنوع، بازنگری و تدافعی برای هر زیر معیار موردبررسی قرار گرفت که درنهایت استراتژی تهاجمی به‌عنوان استراتژی اصلی طبیعت‌گردی پایدار در منطقه اثر طبیعی ملی سبلان انتخاب شد. بررسی نتایج گرفته‌شده حاکی از وجود پتانسیل طبیعت‌گردی پایدار در داخل منطقه می‌باشد. هم‌چنین استفاده از مدیریت پایدار و مشارکت افراد بومی و محلی در این مدیریت و توسعه تاسیسات و زیرساخت‌ها و ایجاد ورزش‌های زمستانی و تنوع در فعالیت‌های گردشگری متناسب و هماهنگ با محیط طبیعی منطقه می‌تواند در پیشبرد اهداف طبیعت‌گردی پایدار در منطقه اثر طبیعی ملی سبلان مؤثر باشد.

چکیده انگلیسی:

Management areas as protected areas have suitable appeal for tourist activities. In the meantime the Ecotourism concept could be as a modern phenomenon which its main motivation is Tourism, observation and enjoyment of nature and natural and cultural Landscapes and mitigate the effects of tourism activities on resources and destruction of natural areas. In order to plan the strategic sustainable ecotourism potentials in the region Sabalan National Natural monument, the FAHP-SWOT hybrid model was used. 10 sub-criteria strengths and weaknesses as internal factors and 10 sub-criteria opportunities and threats as external factors for sustainable ecotourism potential were identified. Modeling results showed that internal factors with overall score 0.631 as a major factor in sustainable ecotourism potentials. Four alternative strategies are surveyed that the SO strategy was the best strategy for sustainable ecotourism potential. Survey results indicated that there was potential for sustainable ecotourism in the region. The use of sustainable management and participation of native and local peoples in this management and development of facilities and infrastructure and establishment of winter sports and diversify tourism activities harmony with the natural environment of the region can be effective the advance goals of sustainable ecotourism in the region Sabalan National natural monument.