منشأیابی رخساره های فرسایش بادی حوزه آبخیز میاندشت اسفراین

محورهای موضوعی : مقالات تحلیلی جغرافیایی و محيطي

حمید علی پور ¹ (باشگاه پژوهشگران جوان، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد، بجنورد، ایران)
سیده نگار هاشمی نسب ² (دانشجوی کارشناسی ارشد بیابان زدایی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران)
جعفر دستورانی ³ (استادیار دانشگاه سمنان، سمنان، ایران)
یاسر شهنواز ⁴ (کارشناسی ارشد بیابان زدایی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/12/20 تاریخ پذیرش : 1396/08/15 تاریخ انتشار : 1396/11/26

کلید واژه: رخساره, منشأیابی, فرسایش بادی, روش گام به گام, حوزه آبخیز میاندشت,

چکیده مقاله :

در فرسایش بادی جلوگیری از حرکت رسوبات در منطقه برداشت یک کار اساسی بوده و تثبیت مناطق برداشت تپه های ماسه ای نیازمند شناخت محدوده های برداشت می باشد. به منظور منشاء یابی تپه های ماسه ای از روش گام به گام (شامل دو مرحله جهت یابی و مکان یابی) استفاده شده است. ابتدا اطلاعات مربوط به بادهای منطقه با تکمیل پرسشنامه از ساکنین محدوده اطراف به دست آمد. در نهایت با کمک تصاویر ماهواره ای و بازدیدهای صحرایی منشاءیابی تپه های ماسه ای تعیین گردید. نتایج حاصل ازپرسشنامه های محلی نشان داد که مهمترین باد درمنطقه می وزد باد نیشابوراست. از نظر اولویت بندی مناطق برداشت، رخساره های ژئومرفولوژی منطقه برداشت، مسیل، دشت ریگی ریز دانه و اراضی زراعی جزو مناطق فعال و از نظر اولویت بندی مناطق حمل، رخساره های دشت ریگی ریز دانه و پهنه های ماسه ای جزو مناطق فعال و مابقی منطقه جزو مناطق کم فعال می باشد. در حوزه مناطق رسوبگذاری مشخصی به صورت تپه های ماسه ای وجود ندارد و نهشته های بادی به علت کاهش سرعت باد در بخش غربی منطقه به صورت پهنه های ماسه ای با ضخامت متوسط رسوب می کند. قسمت اعظم مساحت منطقه درمحدوده مناطق برداشت کم فعال و در منطقه باد های با جهت شرقی دارای بیشترین فراوانی و بادهای با جهت جنوبی دارای کمترین فراوانی می باشند. حوزه میاندشت بیشتر به عنوان یک منطقه برداشت و حمل مطرح است و رسوبگذاری به شکل تپه های ماسه ای در این محدوده وجود ندارد و تنها محدوده ای به عنوان پهنه های ماسه ای در غرب منطقه قابل تشخیص است. بخش اعظم مساحت منطقه با توجه به شاخص ها جزء کانون های بحران با اولویت سه یعنی شامل منطقه حمل، کلاس حساسیت5-0 می باشد.