پهنه بندی اقلیمی استان خوزستان با استفاده از شاخص های کلاسیک
محورهای موضوعی :سیده لاله سادات اصل 1 * , غلامرضا یاوری 2 , فرید اجلالی 3 , صدیقه پرون 4
1 - گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور تهران، ایران(نویسنده مسئول)
2 - دانشیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
4 - استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
کلید واژه: پهنه بندی اقلیمی, استان خوزستان, شاخص کلاسیک, دما, بارش,
چکیده مقاله :
پهنه‌بندی اقلیمی و شناخت مهمترین عوامل و عناصر تأثیرگذار بر هر منطقه یکی از راه‌های شناخت شناسنامه اقلیمی نواحی است. برای دریافت شناخت صحیح و جامع اقلیم استان خوزستان، پهنه‌بندی اقلیمی با روش های کلاسیک میلر، دمارتن، گورزنیسکی، تورنث.ویت، آمبرژه، سلیانوف، ایوانف و دکتر کریمی انجام گرفت. داده‌های هواشناسی شامل بارش، دمای کمینه، دمای بیشینه و رطوبت نسبی 13 ایستگاه هواشناسی شامل شهرستان‌های اهواز، ایذه، اندیمشک، ماهشهر، بهبهان، دزفول، آزادگان، رامهرمز، شوشتر، مسجدسلیمان، امیدیه، شادگان و شوش در طی سالهای 1370 تا 1397 جمع‌آوری گردید. برای محاسبه و تحلیل شاخص‌ها از دو نرم افزار Excel و SPSS استفاده شده است. همچنین نتایج حاصله از شاخص میلر، دمارتن، گورزنیسکی و آمبرژه در این مطالعه یکسان می‌باشد.
منابع:
1-ارمغان، سیمین.1397. ارزیابی توان‌های اقلیمی در توسعه اکوتوریسم استان چهارمحال و بختیاری. مجله علوم جغرافیایی، شماره 28. بهار و تابستان 97. ص40-21.
2- اداره کل هواشناسی استان، گروه تحقیقات هواشناسی کاربردی خوزستان،96
3- بذرافشان دریاسری، مهرناز..مفتاح هلقی، مهدی.. قربانی، خلیل. قهرمان، نوذر. 1394. مطالعه تطبیقی پهنه‌هاي اقلیمی استان گلستان تحت سناریوهاي مختلف تغییر اقلیم. نشریه پژوهش‌هاي حفاظت آب و خاك، جلد بیست و دوم، شماره پنجم،سال 1394.
4- پرون.صدیقه. یاوری، غلامرضا. رضازاده،مریم. 1397. پهنه‌بندی اقلیمی استان هرمزگان با استفاده از روش‌های کلاسیک، فصلنامه علمی پژوهشی جغرافیا(برنامه‌ریزی منطقه‌ای). سال نهم شماره1، زمستان 97. ص 127-115.
5- حاتمی بیگلو، خدا.کرم.، مستمند، رامین .و زارع، کرامت الله.1390، پهنه‌بندی اقلیمی استان فارس، رشد آموزش جغرافیا، 25 (4)، 46-51.
6- داودی، محمودی.، بای، ناصر. و ابراهیمی، امید. 1393، طبقه‌بندی اقلیمی استان مازندران بر اساس روش لیتین‌اسکی، فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر، 22 (88)، 100- 105.
7- دل آور، منصوره. حمیدی مدنی، نرجس. 1393. بررسی منحنی‌های آمبروترمیک در تفسیر پدیده خشکسالی(مطالعه موردی: استان فارس).اولین همایش ملی آب، انسان و زمین، اصفهان شهریور 1393.
8-دلفاردی، صادق. 1394. بررسی تعیین اقلیم شهرستان جیرفت با استفاده از سه روش ایوانف، دومارتن، تورنت وایت، اولین کنگره علمی پژوهشی توسعه و ترویج علوم کشاورزی منابع طبیعی و محیط زیست ایران، سال 1394.
9-دوراندیش، آرش. بخشی، حسن علی.. صبوحی‌صابونی، محمود. 1399. بررسی آثار تغییر اقلیم در مناطق نیمه خشک بر بازار محصولات کشاورزی، نشریه اقتصاد و توسعه کشاورزی، جلد 34، شماره 2، تابستان 99، ص127-148.
10-رئیسی دهکردی،افشین، 1396. بررسی جایگاه حیاط در معماری اقلیمی بناهای مسکونی شهری با تأکید بر اقلیم سرد و خشک ایران، فصلنامه مدیریت شهری. شماره 48، پاییز 96.
11-رضایی، حسن. باعقیده، محمد. فلاح قالهری، غلامعباس. 1395. برآورد نیاز آبی محصول سیب زمینی در اقلیم تربت حیدریه و تخمین تبخیر و تعرق واقعی بر اساس تبخیر و تعرق مرجع، فصلنامه انسان و محیط زیست. شماره 37. تابستان 1395.
12- زرقانی، سیدهادی. مفیدی، عباس. شفیعی نیا، مهدی. 1391..تغییرات آب و هوایی و نقش آن در امنیت پایدار. مجموعه مقالات همایش ملی جغرافیایی سیاسی کاربردی. تهران. دانشگاه تربیت مدرس.
13- زمانی، لیلا. جواهریان، زهرا. 1394. کنکاشی بر روند تحولات شاخص‌های پایداری در نظام بین‌المللی، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، دوره هفدهم، شماره چهار. زمستان 94.
14- عبداللهی، علی اصغر. ا. امامی، جهانجش، حسینی ثابت، سید. مسعود 1392. پهنه‌بندی اقلیمی زراعی گندم دیم در استان همدان با استفاده از سیستم‌های اطلاعات جغرافیایی و مقادیر ماهواره‌ای، مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، مدیریت امور پردازش یافته‌های تحقیقاتی، سال 1392.
15- علیزاده،امین.، کمالی، غلامعلی.، موسوی، فرهاد. و موسوی، محمد. 1391،، هوا و اقلیم‌شناسی، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.ص.392.
16- فیروزی، محمدعلی، محمدی، ده چشمه، مصطفی، مختاری چلچه، صادق.1396. بررسی نابرابری منطقه ای در شهرستان های استان خوزستان، مجله جغرافیا و توسعه ناحیه ای، سال پانزدهم، شماره 2، پاییز و زمستان 1396، شماره پیاپی 29. صص: 240-217.
17- قاسمی‌فر، الهام و ناصرپور،سمیه.1393. پهنه‌بندی اقلیمی ناحیه زاگرس،. فصلنامه اطلاعات جغرافیایی. سال 1393.
18- قربانی، خلیل، بذرافشان دریاسری، مهرناز. مفتاح هلقی، مهدی. قهرمان، نوذر. 1395. تاثيرات تغيير اقليم بر پهنه‌بندی اقليمی استان گلستان با روش دمارتن گسترش‌یافته، تحقیقات آب و خاک ايران، دورۀ47 ،شمارۀ2 تابستان 95. ص 332-319.
19- قربانی‌زاده خرازی، حسین و دزفول‌نژاد، مژده. 1393. ابداع روش طبقه‌بندی اقلیمی جدید بر مبنای هیدرومتئورولوژی. فصلنامه تخصصی مهندسی آب، پاییز و زمستان 1393. صص:107-97.
20- گل کار حمزیی یزد، حمیدرضا. رضایی،محمد. طاوسی، مجتبی. 1395. پهنه بندی اقلیمی استان خراسان جنوبی با نرم افزار GLS، نشریه حفاظت منابع آب و خاک.6(1) -47-59.
21- منتظری، مجید. 1392، کاربرد روش‌های آماری چند متغیره در پهنه‌بندی نواحی اقلیمی مطالعه موردی: استان اصفهان، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، ش3، 1-16.
22- منتظری، مجید. و بای، ناصر.، 1391، پهنه‌بندی اقلیم ناحیه خزری با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، ش2، 18121-18135.
23- نجفی، ز.رحمانی، محمود. قویدل، اکبر 1392، روند تأثیر خشکسالی برر روی شاخص های کمی و کیفی توسعه پایدار در شهرستان ورامین(بخش کشاورزی). پایان نامه کارشناسی ارشد، گرایش برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری. تابستان 92.
24- نیکمقدم، نیلوفر. مفیدی شمیرانی، سید مجید. طاهباز، منصوره 1394، مقایسه تحلیلی پهنه بندی اقلیمی مناطق جنوبی ایران با روش کوپن- تراورتا و معیارهای آسایش گیونی، معماری و شهرسازی آرمان شهر، 15، 119-130.
25-هدایتی، راد،فائزه. شبانکاری، مهران. ضرغامیان، محمدرضا، 1395. ارزیابی شاخص های زیست اقلیمی مؤثر بر آسایش انسان(مطالعه موردی: منطقه آزاد اروند).فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست دوره هیجدهم، ویژه نامه شماره 4، پیاپی 72.زمستان 95.
26-هدایتی دزفولی،اکرم. و کاکاوند، رضا.1391. پهنه‌بندی اقلیمی استان قزوین، مجله علمي و فني نيوار ،شماره76، 77. بهار و تابستان 1391.(دو فصلنامه).
27-IPCC, 2013. Summary for policymakers. Fifth assessment report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker ,T.F., Qin, D., Plattner, G.K., Tignor, M., Allen, S.K., Boschung, J., Nauels, A ,.Xia, Y., Bex, V. Midgley, P.M. (Eds.)] Cambridge University Press ,Cambridge, United Kingdom and New York.
28-Khatibi, R. & Saberi.M. 2020, Bio-climatic classification of Iran by multivariate statistical methods, Research Article, Published: 13 September 2020.
29-Marshall, N.A. 2010. Understanding social resilience to climate variability in primary enterprises and industries. Global Environmental Change 20. 36–43. www.elsevier.com/locate/gloenvcha.
30-Nodej, T. M., & Rezazadeh, M. 2018. he spatial distribution of critical wind erosion centers according to the dust event in Hormozgan province (south of Iran). Catena, 167, 340-352.
31-Oliveria Aparecido, L. E., Souza Rolim, G., Richetti, J., Souza, P. S. & Johann, J.A. 2016, Koppen,
Thornthwaite and Camargo climate classifications for climatic zoning in the State of Parana
32-Singh, V. Sh.,Pandey, D.N.,Gupta,A.K.,& Ravindranath, N. H. 2010. Climate Change Impacts,Mitigation and Adaptation : Science for Generating Policy Options in Rajasthan, India. Rajasthan State Pollution Control Board Jaipur, Rajasthan, India. www.rpcb.nic.in
33-Zheng, J. , Yin, Y., Li, B. 2010, A new scheme for climate regionalization in China, Acta Geographica SinicaVolume 65, Pages 3-13.