اثرات متقابل حفاری تونل سبزکوه و منابع آب زیرزمینی با رویکرد مدیریت محیط زیست
محورهای موضوعی : فصلنامه زمین شناسی محیط زیستمجید طارمی 1 , مجید اسدنبی زاده 2
1 - باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان، واحد تهران جنوب دانشگاه آزاد اسلامی .
2 - پژوهشگر مسائل زیست محیطی و تغییرات اقلیمی تهران.
کلید واژه: مدیریت محیط زیست, منابع آبی, زمین‌شناسی, حفاری تونل, منطقه سبزکوه,
چکیده مقاله :
در این مقاله به بررسی هیدروژئولوژی و زمین شناسی مسیر تونل سبزکوه و گستره اطراف آن به منظور پیش بینی تغییرات رژیم طبیعی جریان آب زیرزمینی و تاثیرات آن در منابع آبی چشمه ها پس از حفر تونل با رویکرد مدیریت محیط زیست پرداخته شده است. در این راستا، سازندهای مختلف مسیر تونل، گسل ها و دامنه پتانسیل تراوایی آن ها شناسایی و طبقه بندی شد و از سوی دیگر منابع آبی و چشمه های مسیر تونل، شناسایی و مرز هیدروژئولوژیکی مسیر تونل به منظور بررسی اثرات متقابل حفاری تونل و منابع آب زیرزمینی تعیین شد. بدین ترتیب، با توجه به این داده ها مسیر تونل به دو ناحیه (1) با خطرپذیری بالا (بخش چغاخور) و (2) با خطر پذیری پایین (بخش سبزکوه) تقسیم بندی شد. پس از آغاز حفاری مکانیزه تونل، تغییر یکباره شرایط زمین و پیچیدگی زمین شناسی منطقه مورد مطالعه و هجوم یکباره گل و لای همراه با آب فراوان به داخل تونل باعث شد که علی رغم کلیه اقدامات تزریق و بهسازی انجام شده در ناحیه ریزشی و قابلیت های ماشین حفار مکانیزه، حفاری تونل متوقف شود. در ادامه به دلیل برخورد به ناحیه گسلی مظهر چشمه ساکی آباد (آلوقره)، این چشمه در کمتر از یک هفته خشک شد. خشک شدن چشمه ساکی آباد، تاثیرات منفی اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی روی منطقه داشت. نهایتاً با بررسی این عوامل و لحاظ کردن کلیه پارامترهای آن، ادامه حفاری تونل متوقف شد. با بازبینی مطالعات و امکان سنجی کلیه بخش های متاثر با رویکرد مدیریت محیط زیست، ترکیبی از تونل در بخش سبزکوه و کانال سطحی انتقال آب در بخش چغاخور و همچنین تغییر در پروفیل مسیر به منظور کاهش اثرات زیست محیطی منطقه به طور نسبی امکان سنجی شد.
In this paper, hydrogeology and geology of Sabzkuh tunnel path and its environment has been reviewed, so as to anticipation of changes in the natural regime of underground waters and its impacts in springs resources after tunnel excavation with environmental management approach has been determined. For this purpose, different formation of tunnel path, faults and their permeability and potential amplitudes were recognized and categorized. From another perspective, water resources and springs of tunnel path were identified and hydrogeological boundary of tunnel path was determined to investigate interactions among tunnel excavation and underground water resources. According to these data, the tunnel path had been divided into two section: 1. High risk areas (Choghakhor region) 2. Low risk areas (Sabzkuh region). After tunnel mechanized excavation, changes of ground and geological complexity of studied zone and influx of mud along with abundance of water into tunnel caused cancelation of tunnel excavation despite all measures carried out for injection and reinforcement in risky area and capabilities of mechanized excavation machine. Following that, due to interaction to fault area of Sakiabad (Aloghareh), this fault had been dried in less than one week. Drying of Sakiabad spring had brought negative effects in terms of social, environmental and economical in the zone. Scrutiny of this factors and considering all parameters, the tunnel excavation had ceased. Reviewing studies and feasibility of all effected sections and with environmental management approach, combination of tunnel in Sabzkuh and water canal in Choghakhor section and change in the profile of path in order to reduce regional environmental impacts have been relatively considered.
_||_