نقش میانجی ریسک¬پذیری در رابطه ساختاری هوش هیجانی و هوش مالی با تمایل به سرمایه¬گذاری
محورهای موضوعی : بورس اوراق بهادارشایسته خدری 1 , حمید هوشمندی 2
1 - دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه روان‌شناسی عمومی، واحد بهبهان، دانشگاه آزاد اسلامی، بهبهان، ایران
2 - استادیار، گروه اقتصاد، واحد بهبهان،دانشگاه آزاد اسلامی، بهبهان، ایران
کلید واژه: هوش هیجانی, هوش مالی, ریسک پذیری, تمایل به سرمایه گذاری,
چکیده مقاله :
هدف پژوهش حاضر نقش هوش هیجانی و هوش مالی با میانجی‌گری ریسک پذیری در پیش بینی تمایل به سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران بود. جامعه آماری را تمامی سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران، ساکن در شهر شیراز در سال 1401 تشکیل داد. حجم نمونه 384 نفر و از بین سرمایه گذارانی که طی یک سال گذشته اقدام به سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران کرده بودند، به شیوه در دسترس انتخاب شدند. داده های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه هوش هیجانی( بار –اُن، 1980)پرسشنامه هوش مالی( پوپوویس و همکاران، ۲۰۱۲)، پرسشنامه تمایل به سرمایه گذاری( زارعی،1391) و پرسشنامه استاندارد ریسک سرمایه‌گذاری( دیاکن، 1383) جمع¬آوری گردید. تحلیل فرضیه¬های پژوهش با استفاده از معادلات ساختاری- روش تحلیل مسیر و سطح معنی داری (05/0) انجام شد. یافته¬های پژوهش نشان داد هوش مالی(0.05 p<,0.502=β) و هوش هیجانی (0.05 p<,0.308=β) بر تمایل به سرمایه‌گذاری اثر مستقیم دارد. هوش‌هیجانی با میانجی¬گری ریسک-گریزی(0.01 p<,4.409=Soble) هوش مالی نیز با میانجی‌گری ریسک¬پذیری (0.01 p<,4.893=Soble) بر تمایل به سرمایه‌گذاری اثر غیرمستقیم دارند. نتایج پژوهش از نقش میانجی ریسک پذیری در رابطه ساختاری هوش هیجانی و هوش مالی با تمایل به سرمایه گذاری حمایت می کند.
The purpose of the present study was the role of emotional intelligence and financial intelligence with the mediation of risk taking in predicting the willingness to invest in Tehran Stock Exchange. The statistical population was formed by all the investors in Tehran Stock Exchange, living in Shiraz city in 1401. The sample size was 384 people and they were selected in the accessible way. The data required for the research were collected using the emotional intelligence questionnaire (Bar-On, 1980), the financial intelligence questionnaire (Popovis et al., 2012), the willingness to invest questionnaire (Zarei, 2013) and the standard investment risk questionnaire (Diacon, 2014). The research hypotheses were analyzed using structural equations-path analysis method and significance level (0.05). Findings showed that financial intelligence (p<0.05, β=0.502) and emotional intelligence (p<0.05, β=0.308) have a direct effect on the willingness to invest. Emotional intelligence with the mediation of risk aversion (Soble=4.409 p<0.01) and financial intelligence with the mediation of risk taking (Soble=0.01 p<0.4) have an indirect effect on the willingness to invest. Results support the role of mediation in the structural relationship between emotional intelligence and financial intelligence with investment.
آقاسی، سعید؛ آقاسی، احسان؛ بیگلري، سحر. (1395) سحر بررسی رابطه تحمل ریسک مالی و ویژگی هاي سرمایه گذاران )هوش مالی، مهارت مدیریت مالی، ثروت( بر اساس مدل بومیشده دونالد مطالعه موردي: بورس اوراق بهادار تهران، .22-31 صفحه، 1231 پاییز، 21 شماره، 3 د.
آهنگري عبدالمجید، سعادت مهرمسعود(1387)، رابطه ریسک وسرمایه گذاري خصوصي درایران، پژوهشنامه علوم انساني و اجتماعي, دوره8, شماره3 (پیاپي30-ویژه علوم اقتصادي)، ازصفحه13تا صفحه32.
اشعری، الهام؛ خدابخش، روشنک و؛ خمامی، ساناز. (1401). بررسی تأثیر ویژگی‌های شخصیتی و هوش هیجانی بر ریسک‌پذیری سرمایه‌گذاران. مطالعات حسابداری و حسابرسی, 11(43), 105-120.
احمدی، حسن؛ ولی پور، هاشم؛ جمالی، غلامرضا. (1397). بررسی رابطه مولفه‌های هوش هیجانی تهیه‌کنندگان صورت‌های مالی و کیفیت گزارشگری مالی در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول, 10(33), 43-51.
ابزري، مهدي؛ صمدي، سعید؛ تیموري، هادي (1392) ،بررسی عوامل موثر بر ریسک و بازده سرمایه گذاري درمحصولات مالی، مجله: روند، پاییز و زمستان 1386 - شماره 14 و 11.
بینشیان، زهرا و؛ دهدار، فرهاد. (1397). ارائه مدل رابطه هوش مالی با گرایشهای رفتاری و اثر آنها در تصمیمات سرمایه گذاری بر اساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده. دانش سرمایه‌گذاری, 7(25), 203-222.
رضایی فر، مریم، نیکنامی، مهرداد، آزادیان، مرضیه، و صاحب الزمانی، محمد. (1399). مقایسه آموزش مولفه های هوش هیجانی بر میزان هوش هیجانی دانشجویان گروه های علوم پزشکی و غیرپزشکی. توسعه ی آموزش جندی شاپور، 11(1 )، 74-85.
زارعی، هادی(1391)، بررسی تاٌثیر شخصیت و سوگیریهای رفتاری بر تمایل رفتاری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت بازرگاین، دانشگاه یزد.
سجادی، سیدحسین؛ فرازمند، حسن و؛ نیک‌کار، جواد. (1392). تأثیر ساختار مالکیت بر ریسک سرمایه گذاری در شرکت ها. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی, 20(5), 29-56.
سعیدی، علی؛ رامشه، منیژه، (1390)، عوامل تعیین کننده ریسک سیستماتیک سهام در بورس اوراق بهادار تهران، مجله پژوهش های حسابداری مالی، سال سوم، شماره اول، شماره پیاپی)6.
شهابی راد، احتشام؛ فغانی ماکرانی، خسرو و؛ ذبیحی، علی. (1401). ارائه مدلی به منظور شناسایی تاثیر هوش معنوی بر هوش هیجانی و نقش آن در کنترل سوگیری های رفتاری (مبتنی بر خطای هاله‌ای) و نقش آن بر تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران. دانش سرمایه‌گذاری11(42), 659-683..
ﺷعاعیﻓرد، زهرا؛ و دوستار، محمد (1393) بررسی تأثیرهوش ماﻟی بر ریسک پذیری سرمایه گذاران با تعدیلگری ویژگی های جمعیتﺷناختی آنها دربورساوراق بهادارتهران، پایان نامه کارﺷناسی ارﺷد، دانشکده مدیریت، دانشگاه گیلان.
صمدی، عباس؛ سهرابی، روح اله؛ رضایی، الهام؛ و مقصود، نگین. (1401). بررسی تأثیر هوش هیجانی بر تصمیم گیری مالی با نقش میانجی گری خلق وخوی سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش های مالی و رفتاری در حسابداری، 2(1 (پیاپی 4) )، 1-22.
قاسمی، اسماعیل؛ صراف، فاطمه، حمیدیان، محسن و؛ دارابی، رویا. (1401). تاثیر هوش هیجانی بر عملکرد صندوق های سرمایه‌گذاری در ایران با تاکید بر حسابداری ذهنی. دانش سرمایه‌گذاری, 11(42), 481-505.
كاكائی، حميد؛ محمدیان، آزاده؛ عباسی، پروین؛ مومنی، مجید. (1400). بررسی ارتباط عوامل فردی با رفتارهای مالی سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار ایران. فصلنامه علمی تخصصی رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری, 5(54), 126-135.
کمالی اردکانی، محسن و؛ رجبی قیری، علی. (1394). بررسی آثار روانشناختی و عوامل مؤثر بر درک سرمایه‌گذاران از ریسک در بورس اوراق بهادار تهران. فصلنامه سیاستهای مالی و اقتصادی, 3(10), 125-142.
لاری سمنانی، بهروز. (1397). بررسی تاثیر حالت های روحی در ریسک پذیری سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار تهران. مدیریت دارایی و تامین مالی، 6(1 (پیاپی 20) )، 107-120.لاری دشت بیاض، محمود؛ محمدی، شعبان و؛ معین نژاد، بهراد. (1396). تاثیر هوش هیجانی بر عملکرد سبد سهام سرمایه گذار. پژوهش های نوین در حسابداری و حسابرسی, 1(3), 99-119.
محرم نژاد، مصطفی ؛و شکر زاده، مرتضی (1396 )رابطه بین هوش مالی با عملکرد مالی ( مطالعه موردی: سازمان منطقه آزاد ماکو) سومین کنفرانس بینالمللی مدیریت و مهندسی صنایع، تهران: دانشگاه مقدس اردبیل.
ناطق، احمد و؛ زینبی، ناصر. (1400). تاثیر ویژگی های شخصیتی بر ادراک ریسک سرمایه گذاران بورس اوراق بهادار؛ تحلیل نقش میانجی تمایل به ریسک. پیشرفت های مالی و سرمایه گذار.2(4)، 33-54.
نوشادی, امین؛ محمدی ملقرنی, عطاالله؛ نوروش، ایرج؛ و امینی، پیمان. (1398). بررسی رابطه بین هوش مالی مدیران و کیفیت حسابرسی با نقش تعدیلگری رفتار اخلاقی حسابرسان. دانش حسابداری و حسابرسی مدیریت, 8(30), 237-264.
نادری، سعید؛ حیدر پور، فرزانه؛و یعقوب نژاد، احمد (1397). رابطه بین کیفیت اطلاعات حسابداری و همبستگی نرخ رشد شرکت با صنعت. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی .
هاشمی نژاد، سید محمد؛ ابراهیمی، سید بابک (1391)ارتقای هوشمندی مالی رمز شکوفایی بازار، سرمایه. ماهنامه بورس، 99 ،ص 75-7.
Aren, S., & Hamamci, H. N. (2020). Relationship between risk aversion, risky investment intention, investment choices: Impact of personality traits and emotion. Kybernetes, 49(11), 2651-2682.
Bortoli De, D., da Costa Jr, N., Goulart, M., & Campara, J. (2019). Personality traits and investor profile analysis: A behavioral finance study. PloS one, 14(3), e0214062.
Bar‐On, E. S., Goldberg, E., Hellmann, S., & Leibovici, L. (2012). Combined DTP‐HBV‐HIB vaccine versus separately administered DTP‐HBV and HIB vaccines for primary prevention of diphtheria, tetanus, pertussis, hepatitis B and Haemophilus influenzae B (HIB). Cochrane Database of Systematic Reviews, (4).
Lemaster, P., & Strough, J. (2014). Beyond mars and venus: understanding gender differences in financial risk tolerance. Journal of Economic Psychology, 42: 148-160.
Mortal, S. C., & Schill, M. J. (2018). The role of firm investment in momentum and reversal. Journal of Empirical Finance, 48, 255-278.
Popovič, A., Hackney, R., Simões, P., & Jurij, J. (2012). Towards financial intelligence systems success. Effects of maturity and culture on analytical decision making, 54(1), 729-739
Raheja, S., & Dhiman, B. (2020). How do emotional intelligence and behavioral biases of investors determine their investment decisions?. Rajagiri Management Journal, 14(1), 35-47.