ارائه مدل ریاضی پیش بینی ورشکستگی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : مهندسی مالی

رضا پیرایش ¹ , حسن داداشی آرانی ² , محمدرضا برزگر ³

1 - استادیار، گروه مدیریت و حسابداری، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2 - استادیار، گروه ریاضیات مالی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، زنجان، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد ریاضیات مالی، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، ایران

تاریخ دریافت : 1395/08/12 تاریخ پذیرش : 1395/11/05 تاریخ انتشار : 1396/04/01

کلید واژه: پیش‌بینی, رگرسیون لوجستیک, ورشکستگی, شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران, سوددهی,

چکیده مقاله :

در این مقاله پنج مدل مهم پیش‌بینی ورشکستگی را مطالعه و از میان متغیرهای پنج مدل، مدل بازطراحی شده پیش‌بینی ورشکستگی را ارائه می‌کنیم که دربرگیرنده هشت متغیر می‌باشد. مسأله اصلی در این تحقیق این است که با بررسی و تحلیل صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بتوانیم مدلی برای پیش‌بینی ورشکستگی شرکت‌ها ارائه نماییم. به منظور طراحی مدل، از اطلاعات دو گروه از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده می‌کنیم، گروه اول شرکت‌های غیر ورشکسته و گروه دوم شرکت‌های ورشکسته می‌باشد. به منظور طراحی مدل از هشت نسبت مالی شامل نسبت‌های: سود قبل از بهره و مالیات بر کل دارایی‌ها، سرمایه در گردش بر کل دارایی‌ها، مجموع بدهی‌ها بر ارزش بازار کل دارایی‌ها، ضریب بتای سهام، لگاریتم قیمت (بسته شده از سال مالی گذشته)، عامل تنوع‌بخشی، بازده سالانه تجمعی و ارزش وزنی شاخص بورس تهران و تغییرات درآمد خالص استفاده شده است. قلمرو زمانی تحقیق را داده‌های صورت‌های مالی شرکت‌های بورسی طی سال‌های ۸3 تا ۹۳ تشکیل می‌دهد. نتایج آزمون در ارتباط با توانایی پیش‌بینی مدل نشان‌دهنده این واقعیت هست که مدل می‌تواند دو سال قبل از وقوع ورشکستگی در شرکت‌ها، پیش‌بینی صحیحی در خصوص وجود بحران و ورشکستگی ارائه کند. با دوری از زمان وقوع ورشکستگی بدلیل کمرنگ شدن شاخص‌های پیش‌بینی کننده ورشکستگی، از توان پیش‌بینی مدل کاسته می‌شود. که نتایج پیش بینی برای یک سال قبل از ورشکستگی 91 درصد و برای دو سال قبل از ورشکستگی 83 درصد می باشد.

چکیده انگلیسی:

In this research, five major bankruptcy predictions model to study and among the components of the five models, redesigned bankruptcy prediction is provided that consists of eight variables. The main issue in this research is that by examining the financial statements of listed companies in Tehran Stock Exchange we can offer a model to predict corporate bankruptcy. In order to design data from two groups of companies accepted in the Tehran Stock Exchange use the first group consists companies surveyed non-bankrupt company and second group included bankrupt company. The study period financial statements of exchange data during the years have been 2005 to 2014. The study results in relation to the ability to predict model reflects the fact that the model could be two years before the bankruptcy of companies provide accurate predictions about the crisis and bankruptcy. The results show that the predictive power of the model for one year before bankruptcy 91% and two years before the bankruptcy 83%.